44. Dauði Ingjalds illráða

Ívar hinn víðfaðmi kom á Skáni eptir fall Guðröðar, föðurbróðr síns, ok dró þegar her mikinn saman; fór þegar upp á Svíþjóð. Ása hin illráða var áðr farin á fund föður síns. Ingjaldr konungr var þá staddr á Ræningi at veizlu, er hann spurði, at herr Ívars konungs var þar nær kominn. Þóttist Ingjaldr engan styrk hafa til at berjast við Ívar; honum þótti ok sá sýnn kostr, ef hann legðist á flótta, at hvaðanæva mundu fjándmenn hans at drífa. Tóku þau Ása þat ráð, er frægt er orðit, at þau gerðu fólk alt dauðadrukkit; síðan létu þau leggja eld í höllina; brann þar höllin ok fólk alt, þat er inni var með Ingjaldi konungi. Svá segir Þjóðólfr:

Ok Ingjald
í fjörvan trað
reyks rösuðr
á Ræningi,
þá er húsþjófr
hyrjar leistum
goðkonung
í gegnum steig.
Ok sá urðr
allri þjóðu
sjaldgætastr
með Svíum þótti,
er hann sjálfr
sínu fjörvi
fræknu fyrstr
um fara vildi.

45. Frá Ívari víðfaðma

Ívarr víðfaðmi lagði undir sik alt Svíaveldi; hann eignaðist ok alt Danaveldi ok mikinn hlut Saxlands ok alt Austrríki ok hinn fimta hlut Englands. Af hans ætt eru síðan komnir Danakonungar ok Svíakonungar, þeir er þar hafa einvald hapt. Eptir Ingjald illráða hvarf Uppsalaveldi or ætt Ynglinga, þat er langfeðgum mætti telja.

46. Frá Ólafi trételgju

Ólafr, son Ingjalds konungs, þá er hann sprði fráfall föðr síns, þá fór hann með þat lið er honum vildi fylgja; því at allr múgr Svía hljóp upp með einu samþykki, at rækja ætt Ingjalds konungs ok alla hans vini. Ólafr fór fyrst upp á Næríki; en er Svíar spurðu til hans, þá mátti hann ekki þar vera; fór hann þá vestr markleiði til ár þeirrar, er norðan fellr í Væni ok Elfr heitir. Þar dveljast þeir, taka þar at ryðja mörkina ok brenna, ok byggja síðan. Urðu þar brátt stór heruð, ok kölluðu þeir þat Vermaland; þar váru góðir landskostir. En er spurðist til Ólafs í Svíþjóð, at hann ryðr markir, kölluðu þeir hann trételgju, ok þótti hæðiligt hans ráð. Ólafr fékk konu þeirrar, er Sölveig hét eða Sölva, dóttir Hálfdanar gulltannar vestan af Sóleyjum. Hálfdan var son Sölva, Sölvarssonar, Sölvasonar hins gamla, er fyrstr ruddi Sóleyjar. Móðir Ólafs trételgju hét Gauthildr, en hennar moðir Ólöf, dóttir Ólafs hins skyggna, konungs af Næríki. Ólafr ok Sölva áttu tvá sonu, Ingjald ok Hálfdan; Hálfdan var uppfæddr í Sóleyjum með Sölva, móðrbróðr sínum; hann var kallaðr Hálfdan hvítbeinn.

47. Brenndr inni Ólafr trételgja

Þat var mikill mannfjöldi, er útlagi fór or Svíþjóð fyrir Ívari konungi.  Spurðu þeir, at Ólafr trételgja hafði landskosti góða á Vermalandi, ok dreif þannug til hans svá mikill mannfjöldi, at landit fékk eigi borið; gerðist þar hallæri mikit ok sultr. Kendu þeir þat konungi sínum, svá sem Svíar eru vanir at kenna konungi bæði ár ok hallæri. Ólafr konungr var lítill blótmaðr; þat líkaði Svíum illa, ok þótti þaðan mundu standa hallærit; drógu Svíar þá her saman, gerðu för at Ólafi konungi ok tóku hús á honum ok brendu hann inni ok gáfu hann Óðni ok blétu honum til árs sér. Þat var við Væni. Svá segir Þjóðólfr:

Ok við vág,
viðar (telgju)
hræ Ólafs
hofgyldir svalg,
ok glóðfjálgr
gervar leysti
son Fornjóts
af Svía jöfri.
Sá áttkonr
frá Uppsölum
Lofða kyns
fyrir löngu hvarf.

48. Hálfdan hvítbeinn til konungs tekinn

Þeir er vitrari váru af Svíum fundu þá, at þat olli hallærinu, at mannfólkit var meira en landit mætti bera, en konungr hafði engu um valdit. Taka nú þat ráð, at þeir fara með herinn allan vestr yfir Eiðaskóg, ok koma fram í Sóleyjum mjök á úvart; þeir drápu Sölva konung, ok tóku höndum Hálfdan hvítbein; þeir taka hann til höfðingja yfir sik, ok gefa honum konungsnafn; lagði hann þá undir sig Sóleyjar. Síðan fór hann með herinn út á Raumaríki, ok herjar þar, ok fékk fylki þat af hernaði.

49. Frá Hálfdani hvítbein

Hálfdan hvítbeinn var konungr ríkr; hann átti Ásu, dóttur Eysteins hins harðráða, Upplendinga konungs; hann réð fyrir Heiðmörk. Þau Hálfdan áttu 2 sonu, Eystein ok Guðröð. Hálfdan eignaðist mikit af Heiðmörk, ok Þótn ok Haðaland ok mikit af Vestfold. Hann varð gamall maðr, hann varð sóttdauðr á Þótni, ok var síðan fluttr út á Vestfold ok heygðr þar sem heitir Skæreið í Skíringssal. Svá segir Þjóðólfr:

Þat frá hverr,
at Hálfdanar
sökmiðlendr
sakna skyldu.
Ok hallvarps
hlífinauma
þjóðkonung
á Þótni tók.
Ok Skæreið
í Skíringssal
of brynjálfs
beinum drúpir.

50. Frá Ingjaldi bróður Hálfdanar

Ingjaldr, bróðir Hálfdanar, var konungr í Vermalandi; en eptir dauða hans lagði Hálfdan konungr Vermaland undir sik ok tók skatta af ok setti þar jarla yfir, meðan hann lifði.

51. Dauði Eysteins konungs

Eysteinn, son Hálfdanar hvítbeins, var konungr eptir hann á Raumaríki ok á Vestfold; hann átti Hildi, dóttur Eiríks Agnarssonar, er konungr var á Vestfold. Agnarr, faðir Eiríks, var son Sigtryggs konungs af Vindli. Eiríkr konungr átti engan son; hann dó þá er Hálfdan konungr hvítbeinn lifði. Tóku þeir feðgar Hálfdan ok Eysteinn þá undir sik alla Vestfold; réð Eysteinn Vestfold, meðan hann lifði. Þá var sá konungr á Vörnu, er Skjöldr hét, hann var allmjök fjölkunnigr. Eysteinn konungr fór með herskip nökkur yfir á Vörnu ok herjaði þar, tók slíkt er fyrir varð, klæði ok aðra gripi ok gögn búanda, ok hjoggu strandhögg; fóru í brott síðan. Skjöldr konungr kom til strandar með her sinn; var Eysteinn konungr þá í brottu ok kominn yfir fjörðinn, ok sá Skjöldr segl þeirra; þá tók hann möttul sinn ok veifði, ok blés við. Þá er þeir sigldu inn um Jarlsey, sat Eysteinn konungr við stýri; skip annat sigldi nær þeim; báruskot nökkut var í, ok aust beitiásinn af öðru skipi konung fyrir borð; þat var hans bani. Menn hans náðu líkinu; var þat flutt inn á Borró, ok orpinn haugr eptir á röðinni út við sjá við Vöðlu. Svá segir Þjóðólfr:

En Eysteinn
fyrir ási fór
til Byleists
bróður meyjar.
Ok nú liggr
und lagar beinum
rekks löðuðr
á raðar broddi,
þar er élkaldr
hjá jöfr gauzkum
Vöðlu straumr
at vági kemr.

52. Frá Hálfdani konungi milda ok matarilla

Hálfdan hét son Eysteins konungs, er konungdóm tók eptir hann; hann var kallaðr Hálfdan hinn mildi ok hinn matarilli. Svá er sagt, at hann gaf í mála mönnum sínum jafnmarga gullpeninga, sem aðrir konungar silfrpenninga, en hann svelti menn at mat. Hann var hermaðr mikill, ok var löngum í víkingu ok fékk sér fjár. Hann átti Hlíf, dóttur Dags konungs af Vestmörum. Holtar á Vestfold var höfuðbær hans; þar varð hann sóttdauðr, ok er hann heygðr á Borró. Svá segir Þjóðólfr:

Ok til þings
Þriðja jöfri
hveðrungs mær
or heimi bauð,
þá er Hálfdan,
sá er á Holti bjó,
norna dóms
um notit hafði.
Ok buðlung
á Borrói
sigrhafendr
síðan fálu.

53. Frá Guðröði veiðikonungi

Guðröðr hét son Hálfdanar, er konungdóm tók eptir hann; hann var kallaðr Guðröðr hinn mikilláti, en sumir kölluðu hann veiðikonung. Hann átti þá konu, er Álfhildr hét, dóttir Álfarins konungs or Álfheimum, ok hafði með henni hálfa Vingulmörk. Þeirra son var Ólafr, er síðan var kallaðr Geirstaða-Álfr. Álfheimar váru þá kallaðir millum Raumelfar ok Gautelfar. En er Álfhildr var önduð, þá sendi Guðröðr konungr menn sína vestr á Agðir til konungs þess, er þar réð fyrir, sá er nefndr Haraldr hinn granrauði; skyldu þeir biðja Ásu, dóttur hans, til handa konungi; en Haraldr synjaði; kómu sendimenn aptr, ok sögðu konungi sitt erendi. En nökkurri stundu síðar skaut Guðröðr konungr skipum á vatn, fór síðan með liði miklu út á Agðir, kom mjök á úvart ok veitti upprás; kom um nótt á bæ Haralds konungs. En er hann varð varr við, at herr var kominn á hendr honum, þá gékk hann út með þat lið sem hann hafði; varð þar orrosta, en liðs munr var mikill; Þar féll Haraldr konungr ok Gyrðr, sonr hans. Tók Guðröðr konungr herfang mikit; hann hafði heim með sér Ásu, dóttur Haralds konungs, ok gerði brullaup til hennar; þau áttu son er Hálfdan hét. En þá er Hálfdan var vetrgamall, þat haust fór Guðröðr konungr at veizlum; hann lá með skipi sínu í Stíflusundi, váru þar drykkjur miklar, var konungr mjök drukkinn. Ok um kveldit er myrkt var, gékk konungr af skipi, en er hann kom á bryggjusporð, þá hljóp maðr at honum, ok lagði spjóti í gegnum hann; var þat hans bani. Sá maðr var þegar drepinn. En um morguninn eptir, er ljóst var, þá var maðr sjá kendr, var þat skósveinn Ásu dróttningar. Duldi hon þá ekki, at þat váru hennar ráð. Svá segir Þjóðólfr:

Varð Guðröðr
hinn göfugláti
lómi beittr
sá er fyr löngu var,
ok umráð,
at ölum stilli
höfuð heiptrækt
at hilmi dró.
Ok launsigr
hinn lómgeði
Ásu árr
af jöfri bar,
ok buðlungr
á beði fornum
Stíflusunds
um stunginn var.

54. Dauði Ólafs konungs

Ólafr tók konungdóm eptir föðr sinn; hann var ríkr maðr ok hermaðr mikill; hann var allra manna fríðastr ok sterkastr ok mikill vexti; hann hafði Vestfold, því at Álfgeirr konungr tók þá undir sik Vingulmörk alla, setti hann þar yfir Gandálf konung, son sinn. Þá géngu þeir feðgar mjök á Raumaríki, ok eignuðust mestan hlut þess ríkis ok fylkis. Högni hét son Eysteins hins ríka, Upplendinga konungs; hann lagði þá undir sik Heiðmörk alla ok Þótn ok Haðaland; þá hvarf ok undan þeim Guðröðar sonum Vermaland, ok snerust þeir þá at skattgjöfum til Svíakonungs.
Ólafr var þá á tvítugs aldri, er Guðröðr andaðist; en er Hálfdan bróðir hans gékk til ríkis með honum, þá skiptu þeir ríkinu með sér, hafði Ólafr hinn eystra hlut, en Hálfdan hinn syðra. Ólafr konungr hafði atsetu á Geirstöðum. Hann tók fótarverk ok andaðist þar af; ok er hann heygðr á Geirstöðum. Svá segir Þjóðólfr:

Ok niðkvísl
í Noregi
þróttar Þrós
of þróazt náði.
Réð Ólafr
ofsa forðum
víðri grund
of Vestmari,
unz fótverkr
við foldar þröm
vígmiðlung
of viða skyldi.
Nú liggr gunndjarfr
á Geirstöðum
herkonungr
haugi ausinn.

55. Frá Rögnvaldr heiðum hæra

Rögnvaldr hét son Ólafs konungs, er konungr var á Vestfold eptir föðr sinn. Hann var kallaðr heiðum hæri. Um hann orti Þjóðólfr hinn hvinverski Ynglinga tal, þar segir hann svá:

Þat veit ek bazt
und blám himni
kenninafn
svá at konungr eigi,
er Rögnvaldr
reiðar stjóri
heiðum-hár
of heitinn er.