20. Afrek Hrólfs í Garðaríki

Eptir þetta þrekvirki heldu þeir á brott ok fengu byr góðan, kómu við Garðaríki nær konungs atsetu. Þat var snemma morgins. Þar fyrir kenndu þeir sína menn. Urðu þar fagnafundir. Váru þeir Ketill ok nýkomnir. Spurðu þeir þá at um ferðir Hrólfs konungs, en hann segir svá sem gengit hafði. Þeim þótti honum hafa gæfusamliga tekizt ok þó mikilmannliga, lofuðu nú allir hans ferð ok frama. Ketill spurði Hrólf konung, bróður sinn, hvort þeir skyldu eigi þegar fara sem hermannligast ok veita konungi atgöngu.

Konungr kvaðst eigi þat vilja. "Mun ek senda menn á konungs fund ok segja honum mína kvámu ok hvert várt eyrendi er. Vil ek, Ásmundr, at þú farir þessa ferð. Seg svá Hálfdani konungi, ef hann vill eigi unna Katli, bróður mínum, mægða við sik, at hann mun ófriði mæta eiga af oss. Viljum vér bíða konungs hálfan mánuð, ok safni hann liði at sér ok búist við bardaga. Ætlum vér þó at vinna þessa mey Katli til handa."

Ferr Ásmundr nú við nokkura menn, kemr þann tíma til hallarinnar, er konungr sat yfir drykkjuborðum með hirð sína. Var þar gleði mikil. Ásmundr gekk í höllina at óviljuðum dyravörðum. Hann gekk fyrir konunginn ok bar fram eyrendi sín vel ok sköruliga, eptir því sem Hrólfr konungr ætlaði.

Hálfdan konungr svarar: "Spurt höfum vér, at Hrólfr konungr Gautreksson er ágætr maðr, en með því at vér höfum áðr synjað Katli þessa ráðahags, sýnist oss eigi at játa, þótt þér séið nú komnir með meira styrk en þá var Ketill. Munu vér þenna kost kjósa at ráða til bardaga, með því at Hrólfr konungr hefir þar vel um talat, at vér megim safna oss liði."

Þá mælti Þórir járnskjöldr, öndugismaðr konungs: "Þat er mitt ráð, herra, at þér stríðið eigi við Hrólf konung, því at þat mun yðr verða allt um megn. Er dóttir yðar fullsæmiliga gift, þó at Ketill fái hennar; er hann hraustasti maðr ok hugfullr. Munu þér þá fá trausta höfuðbendu, þar Hrólfr konungr er, því at engan vitum vér frægra í Norðrlöndum á allan hvatleik, vit ok hreysti, ok með vísu segi ek yðr satt, at týni þér virðing yðvarri, ef þér berizt við hann. Ok með því þér vilið eigi hlýða mínu ráði, þá skulu þér enga ván eiga minnar fylgdar, ok mun ek eigi bera minn skjöld í móti Hrólfi konungi."

Þá hljópu upp berserkir konungs tólf saman. Var Hrossþjófr fyrir þeim. Hann mælti til Þóris: "Þetta er bæði mælt illmannliga ok þó ragmannliga at veita eigi konungi lið eptir megni ok þora eigi at berjast í móti einum lítils háttar konungi, ok óverðr ertu at hafa sæmdir af várum herra fyrir slík orð, ok þótt konungr várr hefði eigi fleiri menn en oss tólf berserki, þá skyldi hann þessa eigi at síðr til heljar færa með öllu liði sínu ok aldri heðan mannsbarn komast. Ætla ek mér at mægjast við Hálfdan konung, en brytja Hrólf konung hröfnum ok erni, en þér sendimenn verðið skjótt á brottu, ef þér vilið ómeiddir vera ok óbarðir. Segið svá konungi yðrum, at fyrr skal hann ván eiga at oss snarprar orrostu en Hálfdan konungr gifti dóttur sína þeim manni, er vér vitum mest vesaldar kregð ok heimskastr er í öllu, ef þreyta skal, ok er þat undarligt, er hann þorði optar þessa mála at leita, þar sem hann var eltr ok barðr sem hundr hjá stíu."

Ásmundr svaraði: "Þat sé ek á þér, Hrossþjófr, at þú mælir feigum munni ok þér allir félagar, því at eigi óttast Hrólfr konungr yðr þótt þér væruð menn, en nú hálfu síðr, er þér skrektið sem ragar skógargeitur. Munu þér illa ills bíða ok eggið konung yðvarn ins mesta óráðs."

Sneri Ásmundr út ór höllinni, en berserkir æptu ok grenjuðu á þá. Konungr bað þá þegja ok gera ekki sukk eða gnauð af sér, kvað karlmannligt at flytja eyrendi konungs síns.

Ásmundr kom aptr á konungs fund ok segir, hversu farit hafði, segir þá við bardaga búast eiga. Hálfdan konungr lét liði safna. Kom þar saman mikill herr á fám dögum. Bjuggust nú hvárirtveggju eptir. Ok þann sama dag, er þeir skyldu berjast, flutti Hálfdan konungr her sinn í mót Hrólfi konungi. Berserkirnir váru fremstir ok fara nokkut fráskila öðrum mönnum, því at þeir vildu einir kenna sik láta af öðrum hermönnum sakir ofbeldis ok mikils máttar.

Þá mælti Hrólfr konungr ok bað þá Ingjald ok Ásmund ok Ketil fylkja í móti Hálfdani konungi, en hann lézt vilja finna einn berserkina. Þeir kölluðu þat óráðligt. Konungr kvaðst ráða vilja ok gengr einn á móti þeim.

Ok er þeir fundust, spurði konungr, hverir þeir væri, er svá létu stórliga, -- "ok gangið fram ór fylking konungsins?"

Hrossþjófr sagði til nafns síns. Hrólfr mælti: "Veit ek gerla ætt þína. Hrosskell, faðir þinn, var mikill vinr Gautreks konungs, föður míns, ok skiptust þeir gjöfum við. En þar sem þú býðst at stríða í móti mér, þá vil ek segja þér eina litla frásögn ok gera þér kunniga ætt þína. Þat var á einum tíma, sem opt bar at, at faðir þinn kom við Gautland. Faðir minn tók honum vel ok bauð honum til veizlu, ok þat þá hann, ok var honum veitt it kappsamligasta. Sat hann þar mjök lengi. Faðir minn átti þá gripi, er ágætir váru. Þat váru stóðhross, hestr mikill ok vænligr, apalgrár at lit, ok með fjögur merhryssi, ok at skilnaði gaf Gautrekr konungr föður þínum marga dýrgripi, er ágætir váru, ok þessi stóðhross gaf hann honum. Föður þínum fannst mikit um gripina ok gjafirnar ok þó mest um hrossin ok þakkaði þessa gjöf Gautreki konungi með mörgum fögrum orðum. Skildu þeir, ok fór faðir þinn á braut með hrossin ok heim. Hann varðveitti þau virkuliga ok gekk til hvern dag. Ok eigi liðu langar stundir, áðr þat fundu menn, at föður þínum þótti hestrinn ekki jafngóðr sem verit hafði. Þat fundu menn ok, at honum þótti hrossin slík eða betri. Ok einn dag, er hann kom til hrossanna, fann hann hestinn drepinn ok lagðan með spjóti í gegnum. At þessu gaf hann sér ekki. Þat undra menn, er honum þótti eigi skaði at um slíkan grip sem hestrinn var, en því optar gekk hann til meranna, ok þeim fylgdi hann því fastara. Eitt var hrossit bleikt á lit. Þat þótti honum bezt allra hrossanna, ok um várit ætluðu menn, at fyl mundi í merinni bleiku, allir þeir, er hana sá. Svá er sagt, at stundir liðu, þar til er merrin berr. Varð þat öðruvísi en menn ætluðu; þat var sveinbarn, en eigi fyl. Faðir þinn lét taka ok fæða upp barnit. Þat var mikit ok frítt. Hann lét þenna svein heita Hrossþjóf ok kallaði sinn son. Ok er eigi kynligt, at þú rembist með, þar sem þú ert merarson. Hafði ok faðir þinn sjálfr drepit hestinn, ok eigi veit ek, hvárt hann hefir fleiri syni átt við þeiri meri, en sagt heyrði ek, at hann ætti þann annan son, er Hesthöfði hét, ok væri ok at honum hrossakyn, en þar sem þér eruð mjök líkir hverr öðrum ok allir illir ok ólíkir öðrum mönnum, þá er þat líkast, at þér séuð svá allir getnir."

En við orð konungsins hljópu þeir upp með grenjun ok ópi allir berserkir. Þeir vildu allir senn í móti konunginum. Hrólfr brá þá sverðinu Risanaut ok hjó þann fyrst, er fremstr var. Beit þetta sverð svá þeira búka sem í vatn brygði, því at þeir váru allir hlífarlausir, því at ekki vápn hafði þeim áðr grandat. Lýkr þar svá þeira í millum, at Hrólfr konungr drepr þá alla ok varð drjúgum ekki sárr.

Þá sér hann, at saman síga fylkingar þeira Hálfdanar konungs ok þeira fóstbræðra. Hafði Hálfdan konungr lið miklu fleira. Hrólfr konungr snýr nú í bardaga í móti Hálfdani konungi. Var þessi bardagi bæði harðr ok langr. Váru þeir fóstbræðr inir áköfustu, en þar, sem Hrólfr konungr gekk fram, veik undan fylking Hálfdanar konungs, ok fell þar fjöldi.

Svá er sagt frá Þóri járnskildi, at hann vildi eigi berjast móti Hrólfi konungi fyrir þat, er Hálfdan virði ekki hans tillög. Konungsdóttir gekk upp í ina hæstu turna ok sá til bardagans. Hún sá drepna hrausta menn föður síns. Hún gekk þá heim til hallarinnar ok inn í höllina. Hún sá, at Þórir sat einn samt í öndugi ok þuldi í gaupnir sér. Hann hafði fóstrat meyna.

Hún gekk fyrir hann ok mælti: "Þat er ráð, fóstri, at standa upp ok veita föður mínum, því at ek sé, at hann þarf yðvars trausts."

Þórir leit við henni ok svaraði engu ok sat sem áðr, en hún gekk á brott.

Ok er stund leið, gekk hún fyrir hann ok mælti: "Hví sætir þat, fóstri, at þú sitr svá fast ok hjálpar eigi feðr mínum, þar sem hann er svá mjök þurfi, ok er þetta mjök óheyriligt. Mun þér þetta ok til mikils ódrengskapar virt, þar sem þú ert hans öndugismaðr ok þegit af honum margar gjafir ok ráðit einn með honum öllu því, sem þú vildir."

Hann leit þá reiðuliga til hennar ok svarar engu ok sat sem áðr, en mærin gekk í braut ok þótti fóstri sinn ófrýnligr mjök. Hún gekk þá at sjást um. Þá sá hún, at Hálfdan konungr ok hans fylkingar gengu fyrir, en hún sá Hrólf konung höggva til beggja handa.

Hún efast nú í, hvort hún skal optar biðja fóstra sinn, ok verðr enn þat fyrir, at hún snýst at honum djarfliga ok leggr hendr um háls honum ok mælti: "Minn ljúfi fóstri, ek bið þik við hjálpa feðr mínum ok mér at verða eigi nauðig gift. Hefir þú ok heitit at veita mér eina bæn, þá er ek vil biðja þik, vil ek nú, at þú gangir í þenna bardaga ok veitir feðr mínum eptir megni, ok veit ek, at þú munir vel til duga."

Járnskjöldr hratt meyjunni á hallargólfit hart. Hann var þá svá reiðuligr, at hún þorði eigi við hann at mæla. Hann sprettr þá á fætr. Þat heyrði hún, at hann blés við mjök. Hann grípr vápn sín ok klæðir sik skjótt ok fimliga.

Síðan gekk hann snúðigt til bardagans, skorti þar eigi mikit mannfall ok snarpa orrostu. Þórir gengr fram svá hart, at allt hrökk undan honum. Ok er stund leið, litaðist Hrólfr konungr um ok sá mikinn bug á fylking þeira Ingjalds ok Ketils. Sneri konungr þá þangat, en bað Ásmund berjast undir þeira merki, þar til er hann kæmi aptr. Ok er þeir fundust bræðr, spurði konungr, hversu at færi.

Ketill kvað þungt veita. "Hér er kominn svá mikill óvinr, at ekki stendr við, ok líkari er hann trölli en manni."

Konungr mælti: "Maðr mun vera, ok má vera, at hann sé nokkuru vaskari en aðrir menn."

Konungr hjó þá með Risanaut á báðar hendr ok mætti engum svá fræknum, sterkum né dramblátum, at eigi fengi skjótt dauðann fyrir lífit. Ketill fylgdi fram hraustliga ok drap margan mann, ok gengu þeir í gegnum fylkingar, ok eptir þat hverfr Þórir þaðan, en konungr rétti aptr fylkingina. Ok er þeir höfðu barizt um stund, sá hann, at Ásmundr lét undan buga. Þá sneri konungr þegar aptr ok undir merki sitt. Hrólfr konungr lét þá fram bera merkit ok fylgdi því með mikilli atsókn. Hálfdan konungr gekk vel fram ok var inn fræknasti við bardaga ok inn hraustasti framgöngumaðr ok felldi margt manna. Þórir var ok þar kominn ok gekk fram harðliga með stórum höggum, ok gerði hann skjótt um við alla, þá honum viku mót. Ok þegar hann sér Hrólf konung, víkr hann skjótt undan ok þangat, sem þeir Ketill váru fyrir, gengr þar fram með miklu kappi sem fyrr ok fellir hvern um þveran annan, svá at ekki stendr við. Hallaðist nú skjótt bardaginn á þá fóstbræðr.

Sér Ketill, at eigi mun svá búit hlýða, ferr til móts við Hrólf konung, bróður sinn, ok mælti: "Undarligt þykki mér þat vera, at þú ræðr eigi af meinvætti þessa, er oss gerir svá mikinn skaða, ok mundu vér fyrir löngu sigr hafa, ef þetta tröll hefði eigi oss í móti gengit. Vér höfum eigi fundit þat fyrr en nú, at þú hafir eigi verit vel hugaðr eða eigi jafnan þar fram gengit, sem mest raun hefir at verit, utan nú í dag brestr þik áræði við spellvirkja þenna, ok sýnist oss svá sem hvárr ykkar forðist annan. Nú með því at þér vilið eigi fyrirkoma þessum manni, ef mann skal kalla, þá fá þú mér sverðit Risanaut ok vita, hvárt mér bilar áræði, ef ek komumst í færi."

Konungr svarar: "Mikit er um ákafa þinn, ok vel mundi þér fram bera, ef þú værir eptir því forsjáll sem þú ert framgjarn, eða hyggstu munu vega með því vápni, er ek fæ varla borit?"

Ketill svaraði: "Gerla veit ek þat, at mér er ekki vápn í sverðinu, en eggja verð ek þik með nokkuru."

Konungr snýst þá með Katli. Skorti eigi, at þar var inn ákafasti bardagi ok mikil atsókn. Þórir járnskjöldr var þar fyrir ok hjó á báðar hendr ok felldi margan mann til jarðar. Konungr snýr nú með nokkura menn á móti Þóri, ok var þá hörð svipan. Þat sá konungr, at eigi mátti svá búit standa, en sá, at Þórir vildi þó eigi bera vápn á hann ok fór æ undan. Konungr gekk þá svá nær honum, at hann hjó þann, er fyrir honum stóð, ok annat sinn seildist hann yfir herðar honum með sverði ok drap þann, at baki honum var. Þá fell maðr fyrir fætr konungi, ok rasaði hann um þann nær til falls, ok við þat stakk konungr sverðinu við Þóri, er þá bar saman í rasinu, en Þórir snaraðist frá ok brá at sér klæðunum, ok nokkuru síðar sá konungr hann hvergi, ok var hann horfinn ór bardaganum.

Konungr eggjaði þá lið sitt til framgöngu, en hann sjálfr víkr móts við Hálfdan konung. Var þá þegar auðsýnt, er á gekk í nokkurn stað, flýði þá hverr at öðrum, þeir sem lífit þágu. Hálfdan konungr flýði til borgarinnar með því liði, sem undan komst, en fjöldi var fallinn. Margt hafði ok fallit af þeim Hrólfi konungi. Konungr bað sína menn fara til skipa, þá er sárir váru.

Hrólfr konungr bað Ásmund ganga með sér. Þeir gengu til skógar, en annat lið þeira til skipa.

Ásmundr mælti: "Hvat vili þér forvitnast í skóg þenna?"

Konungr mælti: "Þá er bardaginn var sem harðastr, skeinda ek með sverði mínu þann inn mikla mann, er oss gerði mesta manntjón, ok hann vilda ek gjarna finna, því at ek hygg, at hann gengi á þenna skóg."

Ásmundr mælti: "Hyggr þú eigi, at hann hafi dáit af þessu sári, en ek veit, at þú munt vilja drepa hann."

Konungr mælti: "Þat er eigi, því at vilda ek finna hann, ok gjarna vilda ek græða hann, ef ek mætta, því at betri þykki mér hans fylgd en tíu annarra, þótt gildir sé."

Ásmundr mælti: "Þat er líkast, at tröll þetta sé gengit inn í hamra ok finnist eigi."

Konungr mælti: "Eigi mun svá vera, ok skal ek freista, ef hann finnst."

Ok er þeir höfðu gengit nokkura stund um skóginn, kómu þeir í rjóðr eitt, ok undir einni eik sá þeir mann einn liggja. Hjá honum var mjök blóðugt. Hann var harðla mjök fölr. Vápn hans lágu hjá honum.

Konungr gekk at honum ok mælti: "Hverr er þessi maðr, er hér liggr?"

Hann svaraði: "Gerla kenni ek þik, Hrólfr konungr Gautreksson, bæði sakir vaxtar ok fríðleiks. Þykkjumst ek ok vita, at því muntu hér kominn, at þú munt vilja drepa mik, má vera, at þú kallir til þess nógar sakir, en nafni mínu vil ek eigi leyna þik, menn kalla mik Þóri járnskjöld."

Konungr mælti: "Hefir þú barizt í móti oss í dag ok fellt marga vára menn?"

Þórir mælti: "Þat er satt, ok vel mætti ek hafa gert yðr meira illt, ef ek hefði viljat, en því at ek vissi, at Hálfdan konungr mundi fá ósigr fyrir þér, þá var ek tregr í þenna bardaga, því at ek þóttumst vita, at annarhvárr okkar mundi fyrir öðrum hníga; fór ek því undan, sem ek mátta, því at mér þótti þat óbætiligr skaði ríki þínu, ef þér yrði fyrir komit, ok því gekk ek eigi af megni í móti þér. Varð þat ok ekki at þínum vilja, þótt ek fengi þetta sár."

Þá mælti Hrólfr konungr: "Þú munt vera ágætr maðr í framgöngu, eða viltu þiggja grið af mér?"

Þórir svaraði: "Þat ætla ek nú litlu skipta."

Konungr mælti: "Ertu mjök sárr?"

Þórir kvað lítit bragð at því, -- "en þó fekk ek þá skeinu af sverði þínu, at mér er síðan nokkuru stirðara en áðr, ok get ek, at þó hafi lítt tekit."

Konungr bað hann sýna sér. Hann fletti þá af sér klæðunum. Sá konungr, at ristinn var á honum allr kviðrinn, ok helt ekki nema lífhimnan.

Konungr mælti: "Mikit er sár þitt, svá at þú munt varla græðandi, en þar sem eigi liggja iðr þín úti, þá mun ek leita þér lækningar, ok vil ek bjóðast til at græða þik, ef þú vill gerast minn maðr ok veita mér fylgd ok þjónustu.

Þórir mælti: "Ef ek skal nokkurum manni þjóna, þá kýs ek eigi annan heldr til þess en þik, en með því vil ek líf þiggja, at þú gefir Hálfdani konungi grið ok öllum hans mönnum, því at ekki aflar hann því at standa í móti yðr."

Konungr lézt þat gera mundu, ef hann fengi vald á konungi. Síðan fægir hann sárit, ok eptir þat tekr hann nál með silkiþræði ok saumar aptr sárit. Síðan bar hann á smyrsl öll þau, er honum þóttu gróðrvænligust, bindr um ok býr um með öllu, svá sem honum þótti líkligast, ok þótti þá allan sviða ok verk ór taka, ok náliga þóttist hann færr, hvert er hann vildi. Síðan fóru þeir til skipa ok váru þar um nóttina.

Um morguninn þegar í ár býr Hrólfr konungr lið sitt ok ferr til borgarinnar. Varð þar engi viðtaka. Var Hálfdan konungr handtekinn, ok gaf Hrólfr konungr honum grið fyrir bæna sakir Þóris á þann hátt, at Hrólfr konungr skyldi einn öllu ráða þeira í millum. Játar þá Hálfdan konungr at gifta Katli dóttur sína. Síðan ferr Hrólfr konungr til skipa ok lætr binda sár sinna manna, en heygja þá, sem fallit höfðu. En Hálfdan konungr lét búa til veizlu ok býðr til mörgu stórmenn í ríki sínu, ok at ákveðnum tíma kemr Hrólfr konungr með öllum sínum mönnum til þessarar veizlu, drekka nú allir samt glaðir ok kátir með blíðri vingan ok góðu samþykki. Stendr þessi veizla sjau nætr með inum mesta prís, ok at þessi veizlu fær Ketill Álofar sér til konu með góðu hennar samþykki ok svá föður hennar, gefr hann með henni mikit fé í gulli ok silfri ok mörgum dýrgripum. At þessi veizlu gefr Hrólfr konungr bróður sínum allt Gautland ok þar með konungs nafn.

Ok at lokinni þessi veizlu heldr konungr Hrólfr braut með öllu sínu föruneyti, sæmdr af Hálfdani konungi mörgum dýrum gjöfum. Einn af þeim gripum var horn svá ágætt, er hann kallaði Hringhorna. Þat var með þeiri náttúru, at svá hátt gall í því, ef af var drukkit, at heyrði um valska mílu, ef þat boðaði fyrir tíðendi, en ekki náði þá drykk ór því heldr en áðr, ef eigi var rétt af drukkit. Mikill gullhringr var í stikli hornsins. Þetta þótti vera mikil konungs gersemi. Hrólfr konungr vildi ekki annat en Þórir færi með honum, ok þótti Hálfdani konungi hann mest at láta. Skildu konungar nú með mikilli blíðu; þóttist Hálfdan konungr sjá, at Hrólfr konungr var mikit afbragð annarra konunga. Þótti öllum mikils vert um styrk hans ok harðfengi, er hann hafði einn yfirunnit ok fyrir komit tólf berserkjum, þeim er þeir ætluðu, at ekki mundi bella ok jafnan höfðu áðr mikinn sigr unnit.

Eptir þetta halda þeir brott af Garðaríki með fengna konu ok marga aðra góðgripi, koma heim til Svíþjóðar. Verðr allt fólk þeim fegit, ok drukku þar fagra veizlu með fagnaði. Ok eptir þat fór Ingjaldr heim til Danmerkr, en Ketill til Gautlands, ok setjast í ríki sín, skipuðu ok stjórnuðu með miklum veg ok sóma, en Hrólfr konungr sat í Svíþjóð ok þeir Ásmundr.

Þann sama vetr andaðist Eirekr konungr í Svíþjóð. Tók þá Hrólfr konungr ríki allt undir sik ok gerðist einvaldskonungr yfir Svíþjóð ok öllu því ríki, er Eirekr konungr hafði stýrt. Hrólfr konungr hafði getit son við drottningu sinni, þann er Gautrekr hét. Hann var snemma mikill ok þroskavænligr. Ráða um stund allir þessir konungar ríkjum sínum með náðum ok góðu samþykki, ok líða svá fram nokkurir vetr.

21. Frá Hrólfi Írakonungi

Konungr réð fyrir Írlandi, er Hrólfr hét. Hann var mikill fyrir sér ok ódæll. Hann var blótmaðr. Hann átti sér eina dóttur barna. Sú heitir Ingibjörg. Hún var vitr kona ok væn, ok þótti engi betri kostr á Írlandi. Hennar höfðu beðit margir ágætir konungasynir, ok vildi faðir hennar eigi gifta hana. Höfðu þeir þessa leitat bæði með ráðum ok með orrostu, en Hrólfr konungr var svá forspár, at af sinni illsku ok vándum átrúnaði vissi hann fyrir kvámu þeira ok hafði jafnan þá her óvígan, er þeir ætluðu at koma honum á óvart. Hann sjálfr var ok inn mesti berserkr til framgöngu, svá at hann felldi marga kappa í einvígum, þó at honum byði á hólm, ok fyrir slíkra hluta sakir varð hann frægr, svá at engir konungar fýstust við hann at keppa, hafði hann ok nú langan tíma svá setit í náðum, at engi konungr hafði strítt á hans ríki, því at allir óttuðust hans harðfengi.

Einn tíma er þess við getit, at Ásmundr kemr at máli við Hrólf konung Gautreksson: "Svá er mál með vexti, herra, at ek vildi staðfesta ráð mitt ok kvænast. Gerist faðir minn mjök aldraðr, ok á ek at taka ríki eptir hans dag."

Hrólfr konungr svaraði: "Hvar horfir þú, fóstbróðir, á um þetta mál?"

Ásmundr svaraði: "Hrólfr heitir konungr, er ræðr fyrir Írlandi, mikilhæfr maðr. Hann á dóttur væna ok vitra, er heitir Ingibjörg. Hennar vilda ek fá ok hafa þar til yðvarn styrk ok harðfengi at ná þessu ráði mér til handa."

Hrólfr konungr svaraði: "Eigi mun þér Hrólfr konungr ókunnigr vera. Hann er fullr upp galdra ok gerninga, ok má honum ekki á óvart koma. Er ok illt at sækja Írland með her útlendum. Þar er fjölbyggt, en grunn mikill fyrir landinu, svá at þar við kemst ekki nema með smáskipum, ok hefi ek heyrt, at nokkurir mikils háttar menn hafi beðit þessar meyjar ok engi fengit nema skömm ok svívirðing af konungi þessum. Nú veiztu, fóstbróðir, at oss ganga ekki svá mjök kvánbænir, þar sem vér verðum at sækja með bardögum ok styrjöld ok miklum mannskaða, ok þótt konungarnir sjálfir vili eigi stríða í mót oss, þá taka konurnar sjálfar ok halda bardaga oss í móti með mörgum vélræðum. Nú munu vit leita oss léttara en ganga í fang Hrólfi konungi. Með slíkum hug ætla ek ok vera Svía ok Gauta ok Dani, at þeim þykki mál at létta þessu sukki ok hernaði ok hafa eigi svá mikinn kostnað sumar frá sumri."

Þat fann Ásmundr, at konungr fór mjök undan ok taldi allar latar á um ferð þessa. Vissi hann þat ok, at Írakonungr var illr viðreignar ok hann hafði skemmiliga leikit þá, er þangat höfðu mægða beðit. Lék Ásmundi þó ekki annat í skapi ok taldi jafnan um fyrir konungi ok bað hann fá sér til styrk, þótt hann vildi eigi fara sjálfr, ok leggja ráð til með honum. Konungr kveðst ætla, at þat mundi til lítils koma, utan mannskaða fengi hann því meira. En er Ásmundr sá, at konungr var fastr fyrir um þetta mál ok ótalhlýðinn um þat, sem hann beiddi, þá biðr Ásmundr drottningu túlka sitt mál ok segir henni sinn vilja, ok svá segir hann henni viðtal þeira konungs.

Drottning kveðst gjarna vilja gera hans vilja í öllu því, er hún orkaði, -- "en til þessarar yðvarrar beiðslu kann ek sízt að leggja, með því at ek kann eigi þau ráð til gefa, at yðar frami eða sæmd mætti aukast við, þar sem svá er við illan um at eiga sem Hrólfr Írakonungr er, því at hann er harðr konungr ok illrar náttúru. Sér Hrólfr konungr Gautreksson slíkt, þar sem hann er vitr ok forsjáll ok getr mörgu nær."

22. Hrólfr bjóst til Írlandsferðar

Ok eitthvert sinn er þess við getit, at þau talast við Hrólfr konungr ok drottning. Hún spyrr, hvárt hann skyti undan ferðinni við Ásmund, fóstbróður sinn, til Írlands. Hann kveðst víst þat hafa gert.

Hún mælti: "Þat gerir þú illa, því at eigi veit ek þann mann, attu ættir heldr sæmdar at leita en honum. Hefir hann yðr lengi vel fylgt ok þjónat kurteisliga ok verit með yðr í margri hreystiferð ok þolat með yðr bæði blítt ok strítt ok reynzt jafnan inn vaskasti maðr."

Konungr mælti: "Ekki ganga oss kvánbænir svá auðveldliga, þótt eigi sé við slíka heljarmenn at eiga sem er Hrólfr Írakonungr. Munu vér létta af um kvánbænir þessar, eða hvert ráð sér þú til, er þú fýsir svá mjök þessar ferðar, þat er vænast sé til framkvæmdar um várt mál?"

Hún kveðst þar engi ráð kunna til at leggja, kvað þat meir takast mundu -- "eptir auðnu ok tilstilli yðru, herra, ef þér komið fram ferðinni. Er þat mitt ráð, at þér hafið ekki mikit lið til ferðar þessar. Vil ek, at þeir siti eptir Ketill ok Ingjaldr ok hafið þér ekki lið af þeira ríkjum, því at þeim mun þrátt þykkja þessi útboð á liggja. Þórir járnskjöldr, vil ek, at hér sé eptir til landvarnar, meðan þú ert í bruttu. En þit Ásmundr skuluð fara ok hafa eigi meira en tíu skip ok hundrað liðs á hverju, en drekann it ellefta. Þykkjumst ek þat vita, ef ykkar aptrkváma seinkast, at þeir Ketill ok Ingjaldr munu þá eigi um kyrrt sitja. Þykki mér ok líkara, at yðvar verði hefnt, ef þess þarf við, ef slíkir menn lifa eptir sem þeir eru."

Hrólfr konungr mælti þá til Ásmundar: "Nú með því, fóstbróðir, at ek fari með þér ferð þessa, slík sem hún verðr, skaltu til vinna nokkut. Mér er svá flutt, at faðir þinn eigi dóttur fagra, þá er Margrét heitir. Þessa mey skaltu játa í mína forsjá til giftingar."

Ásmundr lézt þat gjarna vilja, kveðst því treystast, at konungr mundi miklu betr fyrir sjá en hann sjálfr.

Eptir þetta hafa þeir tilætlan á um ferð sína, ok at sumarmagni váru þessi skip albúin ok þat lið, sem konungi skyldi fylgja. Þórir vildi fara ferð þessa, en konungr vildi þat eigi. Þórir lézt gera mundu sína ferð, sem honum líkaði, þegar konungr væri á brottu, en kvaðst eigi skyldu vera í konungs föruneyti, nema konungr vildi, ok líkaði honum illa, er hann skyldi eigi ráða ferðum sínum. Konungr bað hann hafa landráð ok ríkisstjórn. Þórir lézt þat hyggja, at Hrólfr konungr þyrfti meir aðra umsjá, áðr hann kæmi aptr ór þessari ferð, ok skildu þeir við nokkura fæð.

Hrólfr konungr átti enn annan ungan son við drottningu, þann er Eirekr hét. Gautrekr, sonr Hrólfs, var þá ellefu vetra, er faðir hans fór ór landi.