Sacred Texts Hinduism Mahabharata Index Book 12 Index Previous Next
|
1
[य] यया बुथ्ध्या महीपालॊ भरष्ट शरीर विचरेन महीम कालथण्ड विनिष्पिष्टस तन मे बरूहि पितामह 2 [भी] अत्राप्य उथाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम वासवस्य च संवाथं बलेर वैरॊचनस्य च 3 पितामहम उपागत्य परनिपत्य कृताञ्जलिः सर्वान एवासुराञ जित्वा बलिं पप्रच्छ वासवः 4 यस्य सम थथतॊ वित्तं न कथा चन हीयते तं बलिं नाधिगच्छामि बरह्मन्न आचक्ष्व मे बलिम 5 स एव हय अस्तम अयते स सम विथ्यॊतते थिशः स वर्षति सम वर्षाणि यदाकालम अतन्थ्रितः तं बलिं नाधिगच्छामि बरह्मन्न आचक्ष्व मे बलिम 6 स वायुर वरुणश चैव स रविः स च चन्थ्रमाः सॊ ऽगनिस तपति भूतानि पृदिवी च भवत्य उत तं बलिं नाधिगच्छामि बरह्मन्न आचक्ष्व मे बलिम 7 [बरह्मा] नैतत ते साधु मघवन यथ एतथ अनुपृच्छसि पृष्टस तु नानृतं बरूयात तस्माथ वक्ष्यामि ते बलिम 8 उष्ट्रेषु यथि वा गॊषु खरेष्व अश्वेषु वा पुनः वरिष्ठॊ भविता जन्तुः शून्यागारे शचीपते 9 [षक्र] यथि सम बलिना बरह्मञ शून्यागारे समेयिवान हन्याम एनं न वा हन्यां तथ बरह्मन्न अनुशाधि माम 10 [बरह्मा] मा सम शक्र बलिं हिंसीर न बलिर वधम अर्हति नयायांस तु शक्र परस्तव्यस तवया वासव काम्यया 11 [भी] एवम उक्तॊ भगवता महेन्थ्रः पृदिवीं तथा चचारैरावत सकन्धम अधिरुह्य शरिया वृतः 12 ततॊ थथर्श सबलिं खरवेषेण संवृतम यदा खयातं भगवता शून्यागार कृतालयम 13 [षक्र] खरयॊनिम अनुप्राप्तस तुषभक्षॊ ऽसि थानव इयं ते यॊनिर अधमा शॊषस्य आहॊ न शॊचसि 14 अथृष्टं बत पश्यामि थविषतां वशम आगतम शरिया विहीनं मित्रैश च भरष्ट वीर्यपराक्रमम 15 यथ यथ यानसहस्रेण जञातिभिः परिवारितः लॊकान परतापयन सर्वान यास्य अस्मान अवितर्कयन 16 तवन मुखाश चैव थैतेया वयतिष्ठंस तव शासने अकृष्टपच्या पृदिवी तवैश्वर्ये बभूव ह इथं च ते ऽथय वयसनं शॊचस्य आहॊ न शॊचसि 17 यथातिष्ठः समुथ्रस्य पूर्वकूले विलेलिहन जञातिभ्यॊ विभजन वित्तं तथासीत ते मनः कदम 18 यत ते सहस्रसमिता ननृतुर थेव यॊषितः बहूनि वर्षपूगानि विहारे थीप्यतः शरिया 19 सर्वाः पुष्कर मालिन्यः सर्वाः काञ्चनसप्रभाः कदम अथ्य तथा चैव मनस ते थानवेश्वर 20 छत्त्रं तवासीत सुमहत सौवर्णं मनि भूषितम ननृतुर यत्र गन्धर्वाः सः सहस्राणि सप्तधा 21 यूपस तवासीत सुमहाञ जयतः सर्वकाञ्चनः यत्राथथः सहस्राणाम अयुतानि गवां थश 22 यथा तु पृदिवीं सर्वां यजमानॊ ऽनुपर्ययाः शम्याक्षेपेण विधिना तथासीत किं नु ते हृथि 23 न ते पश्यामि भृङ्गारं न छत्त्रं वयजनं न च बरह्मथत्तां च ते मालां न पश्याम्य असुराधिप 24 [बलि] न तवं पश्यसि भृङ्गारं न छत्त्रं वयजनं न च बरह्मथत्तां च मे मालां न तवं थरक्ष्यसि वासव 25 गुहायां निहितानि तवं मम रत्नानि पृच्छसि यथा मे भविता कालस तथा तवं तानि थरक्ष्यसि 26 न तव एतथ अनुरूपं ते यशसॊ वा कुलस्य वा समृथ्धार्दॊ ऽसमृथ्धार्दं यन मां कत्दितुम इच्छसि 27 न हि थुःखेषु शॊचन्ति न परहृष्यन्ति चर्थ्धिषु कृतप्रज्ञा जञानतृप्ताः कषान्ताः सन्तॊ मनीसिनः 28 तवं तुप्राकृतया बुथ्ध्या पुरन्थर विकत्दसे यथाहम इव भावी तवं तथा नैवं वथिष्यसि |
1
[y] yayā buddhyā mahīpālo bhraṣṭa śrīr vicaren mahīm kāladaṇḍa viniṣpiṣṭas tan me brūhi pitāmaha 2 [bhī] atrāpy udāharantīmam itihāsaṃ purātanam vāsavasya ca saṃvādaṃ baler vairocanasya ca 3 pitāmaham upāgatya pranipatya kṛtāñjaliḥ sarvān evāsurāñ jitvā baliṃ papraccha vāsavaḥ 4 yasya sma dadato vittaṃ na kadā cana hīyate taṃ baliṃ nādhigacchāmi brahmann ācakṣva me balim 5 sa eva hy astam ayate sa sma vidyotate diśaḥ sa varṣati sma varṣāṇi yathākālam atandritaḥ taṃ baliṃ nādhigacchāmi brahmann ācakṣva me balim 6 sa vāyur varuṇaś caiva sa raviḥ sa ca candramāḥ so 'gnis tapati bhūtāni pṛthivī ca bhavaty uta taṃ baliṃ nādhigacchāmi brahmann ācakṣva me balim 7 [brahmā] naitat te sādhu maghavan yad etad anupṛcchasi pṛṣṭas tu nānṛtaṃ brūyāt tasmād vakṣyāmi te balim 8 uṣṭreṣu yadi vā goṣu khareṣv aśveṣu vā punaḥ variṣṭho bhavitā jantuḥ śūnyāgāre śacīpate 9 [ṣakra] yadi sma balinā brahmañ śūnyāgāre sameyivān hanyām enaṃ na vā hanyāṃ tad brahmann anuśādhi mām 10 [brahmā] mā sma śakra baliṃ hiṃsīr na balir vadham arhati nyāyāṃs tu śakra prastavyas tvayā vāsava kāmyayā 11 [bhī] evam ukto bhagavatā mahendraḥ pṛthivīṃ tadā cacārairāvata skandham adhiruhya śriyā vṛtaḥ 12 tato dadarśa sabaliṃ kharaveṣeṇa saṃvṛtam yathā khyātaṃ bhagavatā śūnyāgāra kṛtālayam 13 [ṣakra] kharayonim anuprāptas tuṣabhakṣo 'si dānava iyaṃ te yonir adhamā śoṣasy āho na śocasi 14 adṛṣṭaṃ bata paśyāmi dviṣatāṃ vaśam āgatam śriyā vihīnaṃ mitraiś ca bhraṣṭa vīryaparākramam 15 yad yad yānasahasreṇa jñātibhiḥ parivāritaḥ lokān pratāpayan sarvān yāsy asmān avitarkayan 16 tvan mukhāś caiva daiteyā vyatiṣṭhaṃs tava śāsane akṛṣṭapacyā pṛthivī tavaiśvarye babhūva ha idaṃ ca te 'dya vyasanaṃ śocasy āho na śocasi 17 yadātiṣṭhaḥ samudrasya pūrvakūle vilelihan jñātibhyo vibhajan vittaṃ tadāsīt te manaḥ katham 18 yat te sahasrasamitā nanṛtur deva yoṣitaḥ bahūni varṣapūgāni vihāre dīpyataḥ śriyā 19 sarvāḥ puṣkara mālinyaḥ sarvāḥ kāñcanasaprabhāḥ katham adya tadā caiva manas te dānaveśvara 20 chattraṃ tavāsīt sumahat sauvarṇaṃ mani bhūṣitam nanṛtur yatra gandharvāḥ saḥ sahasrāṇi saptadhā 21 yūpas tavāsīt sumahāñ jayataḥ sarvakāñcanaḥ yatrādadaḥ sahasrāṇām ayutāni gavāṃ daśa 22 yadā tu pṛthivīṃ sarvāṃ yajamāno 'nuparyayāḥ śamyākṣepeṇa vidhinā tadāsīt kiṃ nu te hṛdi 23 na te paśyāmi bhṛṅgāraṃ na chattraṃ vyajanaṃ na ca brahmadattāṃ ca te mālāṃ na paśyāmy asurādhipa 24 [bali] na tvaṃ paśyasi bhṛṅgāraṃ na chattraṃ vyajanaṃ na ca brahmadattāṃ ca me mālāṃ na tvaṃ drakṣyasi vāsava 25 guhāyāṃ nihitāni tvaṃ mama ratnāni pṛcchasi yadā me bhavitā kālas tadā tvaṃ tāni drakṣyasi 26 na tv etad anurūpaṃ te yaśaso vā kulasya vā samṛddhārtho 'samṛddhārthaṃ yan māṃ katthitum icchasi 27 na hi duḥkheṣu śocanti na prahṛṣyanti carddhiṣu kṛtaprajñā jñānatṛptāḥ kṣāntāḥ santo manīsinaḥ 28 tvaṃ tuprākṛtayā buddhyā purandara vikatthase yadāham iva bhāvī tvaṃ tadā naivaṃ vadiṣyasi |