Sacred Texts Hinduism Mahabharata Index Book 12 Index Previous Next
|
1
[भरथ्वाज] यथि परानायते वायुर वायुर एव विचेष्टते शवसित्य आभासते चैव तस्माज जीवॊ निरर्दकः 2 यथ्य ऊष्म भाव आग्नेयॊ वह्निना पच्यते यथि अग्निर जरयते चैव तस्माज जीवॊ निरर्दकः 3 जन्तॊः परमीयमानस्य जीवॊ नैवॊपलभ्यते वायुर एव जहात्य एनम ऊष्म भावश च नश्यति 4 यथि वातॊपमॊ जीवः संश्लेषॊ यथि वायुना वायुमन्थलवथ थृश्यॊ गच्छेत सह मरुथ्गणैः 5 शलेषॊ यथि च वातेन यथि तस्मात परनश्यति महार्णव विमुक्तत्वाथ अन्यत सलिलभाजनम 6 कूपे वा सलिलं थथ्यात परथीपं वा हुताशने परक्षिप्तं नश्यति कषिप्रं यदा नश्यत्य असौ तदा 7 पञ्च साधारणे हय अस्मिञ शरीरे जीवितं कुतः येषाम अन्यतर तयागाच चतुर्णां नास्ति संग्रहः 8 नश्यन्त्य आपॊ हय अनाहाराथ वायुर उच्छ्वासनिग्रहात नश्यते कॊष्ठ भेथात खम अग्निर नश्यत्य अभॊजनात 9 वयाधिव्रण परिक्लेशैर मेथिनी चैव शीर्यते पीडिते ऽनयतरे हय एषां सघातॊ याति पञ्चधा 10 तस्मिन पञ्चत्वम आपन्ने जीवः किम अनुधावति किं वेथयति वा जीवः किं शृणॊति बरवीति वा 11 एषा गौः परलॊकस्दं तारयिष्यति माम इति यॊ थत्त्वा मरियते जन्तुः सा गौः कं तारयिष्यति 12 गौश च परतिग्रहीता च थाता चैव समं यथा इहैव विलयं यान्ति कुतस तेषां समागमः 13 विहगैर उपयुक्तस्य शैलाग्रात पतितस्य वा अग्निना चॊपयुक्तस्य कुतः संजीवनं पुनः 14 छिन्नस्य यथि वृक्षस्य न मूलं परतिरॊहति बीजान्य अस्य परवर्तन्ते मृतः कव पुनर एष्यति 15 बीजमात्रं पुरा सृष्टं यथ एतत परिवर्तते मृता मृताः परनश्यन्ति बीजाथ बीजं परवर्तते |
1
[bharadvāja] yadi prānāyate vāyur vāyur eva viceṣṭate śvasity ābhāsate caiva tasmāj jīvo nirarthakaḥ 2 yady ūṣma bhāva āgneyo vahninā pacyate yadi agnir jarayate caiva tasmāj jīvo nirarthakaḥ 3 jantoḥ pramīyamānasya jīvo naivopalabhyate vāyur eva jahāty enam ūṣma bhāvaś ca naśyati 4 yadi vātopamo jīvaḥ saṃśleṣo yadi vāyunā vāyumandalavad dṛśyo gacchet saha marudgaṇaiḥ 5 śleṣo yadi ca vātena yadi tasmāt pranaśyati mahārṇava vimuktatvād anyat salilabhājanam 6 kūpe vā salilaṃ dadyāt pradīpaṃ vā hutāśane prakṣiptaṃ naśyati kṣipraṃ yathā naśyaty asau tathā 7 pañca sādhāraṇe hy asmiñ śarīre jīvitaṃ kutaḥ yeṣām anyatara tyāgāc caturṇāṃ nāsti saṃgrahaḥ 8 naśyanty āpo hy anāhārād vāyur ucchvāsanigrahāt naśyate koṣṭha bhedāt kham agnir naśyaty abhojanāt 9 vyādhivraṇa parikleśair medinī caiva śīryate pīḍite 'nyatare hy eṣāṃ saghāto yāti pañcadhā 10 tasmin pañcatvam āpanne jīvaḥ kim anudhāvati kiṃ vedayati vā jīvaḥ kiṃ śṛṇoti bravīti vā 11 eṣā gauḥ paralokasthaṃ tārayiṣyati mām iti yo dattvā mriyate jantuḥ sā gauḥ kaṃ tārayiṣyati 12 gauś ca pratigrahītā ca dātā caiva samaṃ yadā ihaiva vilayaṃ yānti kutas teṣāṃ samāgamaḥ 13 vihagair upayuktasya śailāgrāt patitasya vā agninā copayuktasya kutaḥ saṃjīvanaṃ punaḥ 14 chinnasya yadi vṛkṣasya na mūlaṃ pratirohati bījāny asya pravartante mṛtaḥ kva punar eṣyati 15 bījamātraṃ purā sṛṣṭaṃ yad etat parivartate mṛtā mṛtāḥ pranaśyanti bījād bījaṃ pravartate |