The Seasons for Fasting
Verse Indeterminate Saxon


Wæs on ealddagum      Israheala folc
þurh Moysen,      mærne lareow,
anlyht and gelared,      swa hine lifes frea,
heofna heahcyning,      her on life

5

þurh his sylfes word      sette for leodum,
rincum to ræde,      and him runa gescead
sylfum asæde,      hu he þone soþan weg
leofum leodscipe      læran sceolde.
þa se leoda fruma      larum fyligde

10

heofena heahcyninges,      and þa hæleþ samod,
swa hie on leodscipe      lærede wæron;
gyf hie wancule      weorc ongunnon,
heom þæs of heofonum      hearm to leane
asende sigora god,      and hie sona to him

15

fryþa wilnodan      and þær fundon raþe,
gif hie leohtras heora      letan gewyrpan.
Feala is mægena      þe sio mære þeod
on þam herescype      heold and worhte,
þendan hie lifes frean      lufian woldon;

20

ac him se ende wearð      earm and þrealic,
þa hie besyredon      sylfne dryhten,
on beam setton      and to byrgenne
gedemdon;      he þær bedigled wæs,
and þy þryddan dæge      þeodum ætywed.

25

We þæt gehyrdon      hæleþa mænige
on bocstafum      breman and writan,
þæt hie fæstenu      feower heoldon
and þonne offredan      unmæne neat,
þæt is lamb oþþe styrc,      leofum to tacne

30

þe for worulde wæs      womma bedæled.
Ac arisan ongan      rices ealdor
of byrgenne,      blæda gefylled,
and mid heofenwarum      ham gesohte,
eard mid englum,      and us eallum þone

35

hyht and gehateð,      gyf we his willaþ
þurh rihtne sefan      rædum fyligan.
Na þær in cumeð      atele gefylled,
womme gewesed,      ac scal on wyrd sceacan.
Nu we herian sceolan      her for life

40

deorne dædfruman,      and him geara gerim
ælmesdædum      ure gefyllan,
and on fæstenum,      swa se froda iu
Moyses mælde,      and we þa mearce sceolan
heoldan higefæste      mid Anglum,

45

swa hie gebrefde us      beorn on Rome,
Gregorius,      gumena papa.
We þæt forme sceolan      fæsten heowan
on þære ærestan      wucan lengtenes,
on þam monþe      þe man Martius

50

geond Romwara      rice nemneð,
and þær twelfe sceolan      torhtum dihte
runa gerædan      in þæs rican hofe,
heofona heahcyninges,      herian mid sange,
wlancne weorþian      wuldres bryttan.

55

Ofer þa Eastertid      oþer fæsten
ys to bremenne      Brytena leodum
mid gelicum lofe,      þe gelesen hafað
on þære wucan      þe æfter cumeð
þam sunnandæge      þe geond sidne wang

60

Pentecostenes dæg      preostas nemnað,
on þam monþe,      þæs þe me þinceð,
þe man Iunius      gearum nemde.
ðonne is þæt þrydde      þinga gehwelces
fæsten on foldan      fyra bearnum

65

dihte gelicum      on þam deoran hofe
to brymenne      beorhtum sange
on þære wucan      þe ærur byð
emnihtes dæge      ælda beornum,
on þam monþe,      mine gefræge,

70

þe man September      genemneð.
We þæt feorþe sceolen      fæsten gelæstan
on þære wucan      þe bið ærur full
dryhtnes gebyrde,      and we mid deornum scylan
wordum and weorcum      wuldres cyninge

75

in þa ylcan tid      eallum gemynde
þeodne deman      þinga gehwylces,
efne swa swa ærran,      and þone arwesan
leofne leoda frean      lifes biddan.
On þissum fæstenum      is se feorþa dæg

80

and sixta samod      seofoþa getinge
to gelæstanne      lifes ealdre
and to bremenne      boca gerynum
emb þa nigoþan tyd;      nan is on eorþan,
butan hine unhæl      an geþreatige,

85

þe mot, hæt, oþþe wæt      ærur þingan,
þæs þe us boca dom      þeodlic demeð.
Gif þe þonne secgan      suþan cymene
bryttan Franca,      þæt þu gebann sceole
her on eorþan      ænig healdan,

90

þæs þe Moyses iu      mælde to leodum,
na þu þæs andfeng      æfre gewyrþe,
ac þu þæt sylfe heald      þæt þe suþan com
from Romana      rices hyrde,
Gregoriæ,      gumena papa.

95

þus he gesette      sylf ond dyhte
þa þenunga,      þeodlareow,
fæstendtida;      we þam forþ nu gyt
geond Engla land      estum filiað.
Swa he æt þæm setle      sylfa gedemde,

100

sancte Petres      preostas syþþan
lange lifes tyd      leordun þæt sylfe,
þæt þu oþrum ne scealt      æfre filian.
Eac we feowertig daga      fæsten healden
ær þæm æriste      ures dryhtnes,

105

þæt nu lengtentid      leoda nemnað,
and hit ærest ongan      eorl se goda,
mære Moyses,      ær he on munt styge;
he þæt fæsten heold      feowertig daga
and nyhta samod,      swa he nahtes anbat

110

ær he þa deoran æ      dryhtnes anfenge.
Him þær gesealde      sylfe dryhten
bremne boca cræft,      bæle behlæned,
of his haligan      handa gescrifene,
het hine leodum þone      leoran and tæcan

115

elda orþancum      eallum to tacne,
þæt we mid fæstene magon      freode gewinnan
and þa deopan      dryhtnes gerynu,
þa þe leoran sceolan      leoda gehwylce,
gif us þære duguþe hwæt      dryhten sylleð.

120

Eft Helias,      eorl se mæra,
him on westene      wiste geþigede,
þær him symbelbread      somod mid wætere
dryhtnes engla sum      dihte togeanes,
and se gestrangud wearð      styþum gyfle

125

to gefæstenne      feowertig daga
and nihta samod,      swa he nahtes anbat
ær he on Horeb dun      hali ferde.
Uton þæt gerine      rihte gehicgan,
þæt se mæra þegen      mihta ne hæfde

130

to astigenne      stæppon on ypplen
ær him þæt symbel wearþ      seald fram engle.
We sint on westene      wuldres blisse
on þæm ænete      ealra gefeana;
nu is helpes tid,      halig dryhten,

135

hu we munt þinne      mærne gestygan.
Sint for englas geteald      eorþbugendum
þa þe dryhtnes word      dædum lærað.
We þa andlifene      ofstum þycgen
and þone deoran wist,      dryhtnes lare;

140

uton fæstan swa      fyrene dædum
on forhæfenesse      her for life,
þæt we þæs muntes mægen      mærþa gestigan
swa se ealda dyde      Elias iu.
Is to hicganne      hu se halga gewat

145

of þissum wangstede      wuldres neosian;
hine fyren scryd      feower mærum
wlangum wicgum      on weg ferede
on neorxnawong,      þær us nergend Crist
gehaten hafað      ham mid blisse,

150

gif we þæt fæsten her      fyrena gelæstað
and þone uplican      æþel secað.
Nu wæs æt nehstan      þæt us nergend Crist,
halig heofenes weord,      heolp and lærde.
He hine dyppan let      deorum þweale,

155

fulwihtes bæðe,      fyrena bedæled,
and he feowertig daga      firsude mettas,
eac nihta swa feala      nanuht gyltig,
leodum to lare,      þæt hie on lengten sceolan
efen feowertig daga      fæsten hewan.

160

Hine costude þær      Cristes gewinna
on þæm ænete      eald and fræte,
geseah mærne frean      mannum gelicne
and þa wenan ongann,      wommes gemyndig,
þæt he stræla his      stellan mihte

165

on þam lichoman;      næs þæs leahtra nan,
ac on hinder gewat      hearmes brytta,
and þær englas hyra      ealdor sohtan.
Higesynnig man,      gyf þe susla weard
costian durre,      þonne he Crist dyde,

170

wereda wulderfrean,      womma leasne,
ne mæg he þæs inne      ahwæt scotian
gif he myrcels næfþ      manes æt egum,
ac he on hinder scriþ,      and þe halig
englas ærfæste      æghwær helpað,

175

gif þu dryhtnes her      dædum fylgest.
Hæbbe we nu gemearcod      hu þa mæran iu
feowertig daga      fæsten hewdon,
and we bebeodað      þurh beorn godes
þæt manna gehwilc      þe for moldan wunað

180

ær þam æreste      ures dryhtnes
efen feowertig daga      fæsten hewe
oþ þa nigoþan tid,      and he na bruce
flæsces oþþe fyrna,      þæ læs þe he fah wese.
Sceolan sacerdas      singan mæssan,

185

dæghwamlice      dryhten biddan
on þam fæstenne      þæt he freond wese
folce gynd foldan,      and þa fyrna sceolan
þam sacerdan      secgan gehwilce
and þa dymnissa      dædum betan

190

wordes and weorces,      wuldres ealdor
þurh ælmesdæde      eall gegladian.
þonne is þearf micel      þeoda mænium
þæt þa sacerdos      sylfe ne gyltan,
ne on leahtrum hiora      ligegen to fæste.

195

Hwa mæg þyngian      þreale hwilcum
wiþ his arwesan,      gyf he him ærur hæfð
bitere onbolgen,      and þæs bote ne deð,
ac þa æbyligþe      ealdere wrohte,
dæghwamlice      dædum niwað?

200

Gyf se sacerd hine      sylfne ne cunne
þurh dryhtnes ege      dugeþum healdan,
nu þa, folces mann,      fyrna ne gyme
þe gehalgod mann      her gefremme,
ac þu lare scealt      lustum fremman

205

ryhthicgennde      þe he to ræde tæchð,
drince he him þæt drofe      oððe þæt dæghluttre
wæter of wege,      þæt is wuldres lare.
Ac ic secgan mæg,      sorgum hremig,
hu þa sacerdas      sace niwiað,

210

dæghwamlice      dryhten gremiað
and mid æfeste      ælcne forlædað
þe him fylian wyle      folces manna;
sona hie on mergan      mæssan syngað
and forþegide,      þurste gebæded,

215

æfter tæppere      teoþ geond stræta.
Hwæt! Hi leaslice      leogan ongynnað
and þone tæppere      tyhtaþ gelome,
secgaþ þæt he synleas      syllan mote
ostran to æte      and æþele wyn

220

emb morgentyd,      þæs þe me þingeð
þæt hund and wulf      healdað þa ilcan
wisan on worulde      and ne wigliað
hwæne hie to mose fon,      mæða bedæled.
Hi þonne sittende      sadian aginnað,

225

sinne semað,      syllað gelome,
cweðað goddlife      gumena gehwilcum
þæt wines dreng      welhwa mote,
siþþan he mæssan hafað,      meþig þicgan,
etan ostran eac      and oþerne

230

fisc of flode