Sacred Texts Hinduism Mahabharata Index Book 12 Index Previous Next
|
1
[य] हीने परमके धर्मे सर्वलॊकातिलङ्घिनि सर्वस्मिन थस्यु साथ्भूते पृदिव्याम उपजीवने 2 केनास्मिन बराह्मणॊ जीवेज जघन्ये काल आगते असंत्यजन पुत्रपौत्रान अनुक्रॊशात पितामह 3 [भ] विज्ञानबलम आस्दाय जीवितव्यं तदागते सर्वं साध्व अर्दम एवेथम असाध्व अर्दं न किं चन 4 असाधुभ्यॊ निराथाय साधुभ्यॊ यः परयच्छति आत्मानं संक्रमं कृत्वा कृत्स्नधर्मविथ एव सः 5 सुरॊषेणात्मनॊ राजन राज्ये सदितिम अकॊपयन अथत्तम अप्य आथथीत थातुर वित्तं ममेति वा 6 विज्ञानबलपूतॊ यॊ वर्तते निन्थितेष्व अपि वृत्तविज्ञानवान धीरः कस तं किं वक्तुम अर्हसि 7 येषां बलकृता वृत्तिर नैषाम अन्याभिरॊचते तेजसाभिप्रवर्धन्ते बलवन्तॊ युधिष्ठिर 8 यथ एव परकृतं शास्त्रम अविशेषेण विन्थति तथ एव मध्याः सेवन्ते मेधावी चाप्य अदॊत्तरम 9 ऋत्विक पुरॊहिताचार्यान सत्कृतैर अभिपूजितान न बराह्मणान यातयेत थॊषान पराप्नॊति यातयन 10 एतत परमाणं लॊकस्य चक्षुर एत सनातनम तत परमाणॊ ऽवगाहेत तेन तत साध्व असाधु वा 11 बहूनि गरामवास्तव्या रॊषाथ बरूयुः परस्परम न तेषां वचनाथ राजा सत्कुर्याथ यातयेत वा 12 न वाच्यः परिवाथॊ वै न शरॊतव्यः कदं चन कर्णाव एव पिधातव्यौ परस्देयं वा ततॊ ऽनयतः 13 न वै सतां वृत्तम एतत परिवाथॊ न पैशुनम गुणानाम एव वक्तारः सन्तः सत्सु युधिष्ठिर 14 यदा समधुरौ थम्यौ सुथान्तौ साधु वाहिनौ धुरम उथ्यम्य वहतस तदा वर्तेत वै नृपः यदा यदास्य वहतः सहायाः सयुस तदापरे 15 आचारम एव मन्यन्ते गरीयॊ धर्मलक्षणम अपरे नैवम इच्छन्ति ये शङ्खलिखित परियाः मार्थवाथ अद लॊभाथ वा ते बरूयुर वाक्यम ईथृशम 16 आर्षम अप्य अत्र पश्यन्ति विकर्मस्दस्य यापनम न चार्षात सथृशं किं चित परमाणं विथ्यते कव चित 17 थेवा अपि विकर्मस्दं यातयन्ति नराधमम वयाजेन विन्थन वित्तं हि धर्मात तु परिहीयते 18 सर्वतः सत्कृतः सथ्भिर भूतिप्रभव कारणैः हृथयेनाभ्यनुज्ञातॊ यॊ धर्मस तं वयवस्यति 19 यश चतुर्गुणसंपन्नं धर्मं वेथ स धर्मवित अहेर इव हि धर्मस्य पथं थुःखं गवेषितुम 20 यदा मृगस्य विथ्धस्य मृगव्याधः पथं नयेत कक्षे रुधिरपातेन तदा धर्मपथं नयेत 21 एवं सथ्भिर विनीतेन पदा गन्तव्यम अच्युत राजर्षीणां वृत्तम एतथ अवगच्छ युधिष्ठिर |
1
[y] hīne paramake dharme sarvalokātilaṅghini sarvasmin dasyu sādbhūte pṛthivyām upajīvane 2 kenāsmin brāhmaṇo jīvej jaghanye kāla āgate asaṃtyajan putrapautrān anukrośāt pitāmaha 3 [bh] vijñānabalam āsthāya jīvitavyaṃ tathāgate sarvaṃ sādhv artham evedam asādhv arthaṃ na kiṃ cana 4 asādhubhyo nirādāya sādhubhyo yaḥ prayacchati ātmānaṃ saṃkramaṃ kṛtvā kṛtsnadharmavid eva saḥ 5 suroṣeṇātmano rājan rājye sthitim akopayan adattam apy ādadīta dātur vittaṃ mameti vā 6 vijñānabalapūto yo vartate ninditeṣv api vṛttavijñānavān dhīraḥ kas taṃ kiṃ vaktum arhasi 7 yeṣāṃ balakṛtā vṛttir naiṣām anyābhirocate tejasābhipravardhante balavanto yudhiṣṭhira 8 yad eva prakṛtaṃ śāstram aviśeṣeṇa vindati tad eva madhyāḥ sevante medhāvī cāpy athottaram 9 ṛtvik purohitācāryān satkṛtair abhipūjitān na brāhmaṇān yātayeta doṣān prāpnoti yātayan 10 etat pramāṇaṃ lokasya cakṣur eta sanātanam tat pramāṇo 'vagāheta tena tat sādhv asādhu vā 11 bahūni grāmavāstavyā roṣād brūyuḥ parasparam na teṣāṃ vacanād rājā satkuryād yātayeta vā 12 na vācyaḥ parivādo vai na śrotavyaḥ kathaṃ cana karṇāv eva pidhātavyau prastheyaṃ vā tato 'nyataḥ 13 na vai satāṃ vṛttam etat parivādo na paiśunam guṇānām eva vaktāraḥ santaḥ satsu yudhiṣṭhira 14 yathā samadhurau damyau sudāntau sādhu vāhinau dhuram udyamya vahatas tathā varteta vai nṛpaḥ yathā yathāsya vahataḥ sahāyāḥ syus tathāpare 15 ācāram eva manyante garīyo dharmalakṣaṇam apare naivam icchanti ye śaṅkhalikhita priyāḥ mārdavād atha lobhād vā te brūyur vākyam īdṛśam 16 ārṣam apy atra paśyanti vikarmasthasya yāpanam na cārṣāt sadṛśaṃ kiṃ cit pramāṇaṃ vidyate kva cit 17 devā api vikarmasthaṃ yātayanti narādhamam vyājena vindan vittaṃ hi dharmāt tu parihīyate 18 sarvataḥ satkṛtaḥ sadbhir bhūtiprabhava kāraṇaiḥ hṛdayenābhyanujñāto yo dharmas taṃ vyavasyati 19 yaś caturguṇasaṃpannaṃ dharmaṃ veda sa dharmavit aher iva hi dharmasya padaṃ duḥkhaṃ gaveṣitum 20 yathā mṛgasya viddhasya mṛgavyādhaḥ padaṃ nayet kakṣe rudhirapātena tathā dharmapadaṃ nayet 21 evaṃ sadbhir vinītena pathā gantavyam acyuta rājarṣīṇāṃ vṛttam etad avagaccha yudhiṣṭhira |