Sacred Texts Hinduism Mahabharata Index Book 9 Index Previous Next
|
1
[रसयह] परजापतेर उत्तमवेथिर उच्यते; सनातना राम समन्तपञ्चकम समिजिरे यत्र पुरा थिवौकसॊ; वरेण सत्रेण महावरप्रथाः 2 पुरा च राजर्षिवरेण धीमता; बहूनि वर्षाण्य अमितेन तेजसा परकृष्टम एतत कुरुणा महात्मना; ततः कुरुक्षेत्रम इतीह पप्रदे 3 [राम] किमर्दं कुरुणा कृष्टं कषेत्रम एतन महात्मना एतथ इच्छाम्य अहं शरॊतुं कद्यमानं तपॊधनाः 4 [रसयह] पुरा किल कुरुं नाम कृषन्तं सततॊत्दितम अभ्येत्य शक्रस तरिथिवात पर्यपृच्छत कारणम 5 किम इथं वर्तते राजन परयत्नेन परेण च राजर्षे किम अभिप्रेतं येनेयं कृष्यते कषितिः 6 [कुरु] इह ये पुरुषाः कषेत्रे मरिष्यन्ति शतक्रतॊ ते गमिष्यन्ति सुकृताँल लॊकान पापविवर्जितान 7 अवहस्य ततः शक्रॊ जगाम तरिथिवं परभुः राजर्षिर अप्य अनिर्विण्णः कर्षत्य एव वसुंधराम 8 आगम्यागम्य चैवैनं भूयॊ भूयॊ ऽवहस्य च शतक्रतुर अनिर्विण्णं पृष्ट्वा पृष्ट्वा जगाम ह 9 यथा तु तपसॊग्रेण चकर्ष वसुधां नृप ततः शक्रॊ ऽबरवीथ थेवान राजर्षेर यच चिकीर्षितम 10 तच छरुत्वा चाब्रुवन थेवाः सहस्राक्षम इथं वचः वरेण चछन्थ्यतां शक्र राजर्षिर यथि शक्यते 11 यथि हय अत्र परमीता वै सवर्गं गच्छन्ति मानवाः असान अनिष्ट्वा करतुभिर भागॊ नॊ न भविष्यति 12 आगम्य च ततः शक्रस तथा राजर्षिम अब्रवीत अलं खेथेन भवतः करियतां वचनं मम 13 मानवा ये निराहारा थेहं तयक्ष्यन्त्य अतन्थ्रिताः युधि वा निहताः सम्यग अपि तिर्यग्गता नृप 14 ते सवर्गभाजॊ राजेन्थ्र भवन्त्व अति महामते तदास्त्व इति ततॊ राजा कुरुः शक्रम उवाच ह 15 ततस तम अभ्यनुज्ञाप्य परहृष्टेनान्तरात्मना जगाम तरिथिवं भूयः कषिप्रं बलनिषूथनः 16 एवम एतथ यथुश्रेष्ठ कृष्टं राजर्षिणा पुरा शक्रेण चाप्य अनुज्ञातं पुण्यं पराणान विमुञ्चताम 17 अपि चात्र सवयं शक्रॊ जगौ गादां सुराधिपः कुरुक्षेत्रं निबथ्धां वै तां शृणुष्व हलायुध 18 पांसवॊ ऽपि कुरुक्षेत्राथ वायुना समुथीरिताः अपि थुष्कृतकर्माणं नयन्ति परमां गतिम 19 सुरर्षाभा बराह्मणसत्तमाश च; तदा नृगाथ्या नरथेवमुख्याः इष्ट्वा महार्हैः करतुभिर नृसिंह; संन्यस्य थेहान सुगतिं परपन्नाः 20 तरन्तुकारन्तुकयॊर यथ अन्तरं; रामह्रथानां च मचक्रुकस्य एतत कुरुक्षेत्रसमन्तपञ्चकं; परजापतेर उत्तरवेथिर उच्यते 21 शिवं महत पुण्यम इथं थिवौकसां; सुसंमतं सवर्गगुणैः समन्वितम अतश च सर्वे ऽपि वसुंधराधिपा; हता गमिष्यन्ति महत्मनां गतिम |
1
[rsayah] prajāpater uttamavedir ucyate; sanātanā rāma samantapañcakam samijire yatra purā divaukaso; vareṇa satreṇa mahāvarapradāḥ 2 purā ca rājarṣivareṇa dhīmatā; bahūni varṣāṇy amitena tejasā prakṛṣṭam etat kuruṇā mahātmanā; tataḥ kurukṣetram itīha paprathe 3 [rāma] kimarthaṃ kuruṇā kṛṣṭaṃ kṣetram etan mahātmanā etad icchāmy ahaṃ śrotuṃ kathyamānaṃ tapodhanāḥ 4 [rsayah] purā kila kuruṃ nāma kṛṣantaṃ satatotthitam abhyetya śakras tridivāt paryapṛcchata kāraṇam 5 kim idaṃ vartate rājan prayatnena pareṇa ca rājarṣe kim abhipretaṃ yeneyaṃ kṛṣyate kṣitiḥ 6 [kuru] iha ye puruṣāḥ kṣetre mariṣyanti śatakrato te gamiṣyanti sukṛtāṁl lokān pāpavivarjitān 7 avahasya tataḥ śakro jagāma tridivaṃ prabhuḥ rājarṣir apy anirviṇṇaḥ karṣaty eva vasuṃdharām 8 āgamyāgamya caivainaṃ bhūyo bhūyo 'vahasya ca śatakratur anirviṇṇaṃ pṛṣṭvā pṛṣṭvā jagāma ha 9 yadā tu tapasogreṇa cakarṣa vasudhāṃ nṛpa tataḥ śakro 'bravīd devān rājarṣer yac cikīrṣitam 10 tac chrutvā cābruvan devāḥ sahasrākṣam idaṃ vacaḥ vareṇa cchandyatāṃ śakra rājarṣir yadi śakyate 11 yadi hy atra pramītā vai svargaṃ gacchanti mānavāḥ asān aniṣṭvā kratubhir bhāgo no na bhaviṣyati 12 āgamya ca tataḥ śakras tadā rājarṣim abravīt alaṃ khedena bhavataḥ kriyatāṃ vacanaṃ mama 13 mānavā ye nirāhārā dehaṃ tyakṣyanty atandritāḥ yudhi vā nihatāḥ samyag api tiryaggatā nṛpa 14 te svargabhājo rājendra bhavantv ati mahāmate tathāstv iti tato rājā kuruḥ śakram uvāca ha 15 tatas tam abhyanujñāpya prahṛṣṭenāntarātmanā jagāma tridivaṃ bhūyaḥ kṣipraṃ balaniṣūdanaḥ 16 evam etad yaduśreṣṭha kṛṣṭaṃ rājarṣiṇā purā śakreṇa cāpy anujñātaṃ puṇyaṃ prāṇān vimuñcatām 17 api cātra svayaṃ śakro jagau gāthāṃ surādhipaḥ kurukṣetraṃ nibaddhāṃ vai tāṃ śṛṇuṣva halāyudha 18 pāṃsavo 'pi kurukṣetrād vāyunā samudīritāḥ api duṣkṛtakarmāṇaṃ nayanti paramāṃ gatim 19 surarṣābhā brāhmaṇasattamāś ca; tathā nṛgādyā naradevamukhyāḥ iṣṭvā mahārhaiḥ kratubhir nṛsiṃha; saṃnyasya dehān sugatiṃ prapannāḥ 20 tarantukārantukayor yad antaraṃ; rāmahradānāṃ ca macakrukasya etat kurukṣetrasamantapañcakaṃ; prajāpater uttaravedir ucyate 21 śivaṃ mahat puṇyam idaṃ divaukasāṃ; susaṃmataṃ svargaguṇaiḥ samanvitam ataś ca sarve 'pi vasuṃdharādhipā; hatā gamiṣyanti mahatmanāṃ gatim |