Sacred Texts Hinduism Mahabharata Index Book 8 Index Previous Next
|
1
[स] युयुत्सुं तव पुत्रं तु पराथ्रवन्तं महथ बलम उलूकॊ ऽभयपतत तूर्णं तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रवीत 2 युयुत्सुस तु ततॊ राजञ शितधारेण पत्रिणा उलूकं ताडयाम आस वज्रेणेन्थ्र इवाचलम 3 उलूकस तु ततः करुथ्धस तव पुत्रस्य संयुगे कषुरप्रेण धनुश छित्त्वा ताडयाम आस कर्णिना 4 तथ अपास्य धनुश छिन्नं युयुत्सुर वेगवत्तरम अन्यथ आथत्त सुमहच चापं संरक्तलॊचनः 5 शाकुनिं च ततः षष्ट्या विव्याध भरतर्षभ सारदिं तरिभिर आनर्छत तं च भूयॊ वयविध्यत 6 उलूकस तं तु विंशत्या विथ्ध्वा हेमविभूषितैः अदास्य समरे करुथ्धॊ धवजं चिच्छेथ काञ्चनम 7 सच्छिन्नयष्टिः सुमहाञ शीर्यमाणॊ महाध्वजः पपात परमुखे राजन युयुत्सॊः काञ्चनॊज्ज्वलः 8 धवजम उन्मदितं थृष्ट्वा युयुत्सुः करॊधमूर्छितः उलूकं पञ्चभिर बाणैर आजघान सतनान्तरे 9 उलूकस तस्य भल्लेन तैलधौतेन मारिष शिरश चिच्छेथ सहसा यन्तुर भरतसत्तम 10 जघान चतुरॊ ऽशवांश च तं च विव्याध पञ्चभिः सॊ ऽतिविथ्धॊ बलवता परत्यपायाथ रदान्तरम 11 तं निर्जित्य रणे राजन्न उलूकस तवरितॊ ययौ पाञ्चालान सृञ्जयांश चैव विनिघ्नन निशितैः शरैः 12 शतानीकं महाराज शरुतकर्मा सुतस तव वयश्व सूत रदं चक्रे निमेषार्धाथ असंभ्रमम 13 हताश्वे तु रदे तिष्ठञ शतानीकॊ महाबलः गथां चिक्षेप संक्रुथ्धस तव पुत्रस्य मारिष 14 सा कृत्वा सयन्थनं भस्म हयांश चैव ससारदीन पपात धरणीं तूर्णं थारयन्तीव भारत 15 ताव उभौ विरदॊ वीरौ कुरूणां कीर्तिवर्धनौ अपाक्रमेतां युथ्धार्तौ परेक्षमाणौ परस्परम 16 पुत्रस तु तव संभ्रान्तॊ विवित्सॊ रदम आविशत शतानीकॊ ऽपि तवरितः परतिविन्ध्य रदं गतः 17 सुत सॊमस तु शकुनिं विव्याध निशितैः शरैः नाकम्पयत संरब्धॊ वार्यॊघ इव पर्वतम 18 सुत सॊमस तु तं थृष्ट्वा पितुर अत्यन्तवैरिणम शरैर अनेकसाहस्रैश छाथयाम आस भारत 19 ताञ शराञ शकुनिस तूर्णं चिच्छेथान्यैः पतत्रिभिः लध्व अस्त्रश चित्रयॊधी च जितकाशी च संयुगे 20 निवार्य समरे चापि शरांस तान निशितैः शरैः आजघान सुसंक्रुथ्धः सुत सॊमं तरिभिः शरैः 21 तस्याश्वान केतनं सूतं तिलशॊ वयधमच छरैः सयालस तव महावीर्यस ततस ते चुक्रुशुर जनाः 22 हताश्वॊ विरदश चैव छिन्नधन्वा च मारिष धन्वी धनुर्वरं गृह्य रदाथ भूमाव अतिष्ठत वयसृजत सायकांश चैव सवर्णपुङ्खाञ शिलाशितान 23 छाथयाम आसुर अद ते तव सयालस्य तं रदम पतंगानाम इव वराताः शरव्राता महारदम 24 रदॊपस्दान समीक्ष्यापि विव्यदे नैव सौबलः परमृथ्नंश च शरांस तांस ताञ शरव्रातैर महायशाः 25 तत्रातुष्यन्त यॊधाश च सिथ्धाश चापि थिवि सदिताः सुत सॊमस्य तत कर्म थृष्ट्वाश्रथ्धेयम अथ्भुतम रदस्दं नृपतिं तं तु पथातिः सन्न अयॊधयत 26 तस्य तीक्ष्णैर महावेगैर भल्लैः संनतपर्वभिः वयहनत कार्मुकं राजा तूणीरं चैव सर्वशः 27 सच्छिन्नधन्वा समरे खड्गम उथ्यम्य नानथन वैडूर्यॊत्पल वर्णाभं हस्तिथन्त मय तसरुम 28 भराम्यमाणं ततस तं तु विमलाम्ब्बर वर्चसम कालॊपम ततॊ मेने सुत सॊमस्य धीमतः 29 सॊ ऽचरत सहसा खड्गी मण्डलानि सहस्रशः चतुर्विंशन महाराज शिक्षा बलसमन्वितः 30 सौबलस तु ततस तस्य शरांश चिक्षेप वीर्यवान तान आपतत एवाशु चिच्छेथ परमासिना 31 ततः करुथ्धॊ महाराज सौबलः परवीरहा पराहिणॊत सुत सॊमस्य शरान आशीविषॊपमान 32 चिच्छेथ तांश च खड्गेन शिक्षया च बलेन च थर्शयँल लाघवं युथ्धे तार्क्ष्य वीर्यसमथ्युतिः 33 तस्य संचरतॊ राजन मण्डलावर्तने तथा कषुरप्रेण सुतीक्ष्णेन खड्गं चिच्छेथ सुप्रभम 34 सच्छिन्नः सहसा भूमौ निपपात महान असिः अवशस्य सदितं हस्ते तं खड्गं सत्सरुं तथा 35 छिन्नम आज्ञाय निस्त्रिंशम अवप्लुत्य पथानि षट पराविध्यत ततः शेषं सुत सॊमॊ महारदः 36 सच छित्त्वा सगुणं चापं रणे तस्य महात्मनः पपात धरणीं तूर्णं सवर्णवज्रविभूषितः सुत सॊमस ततॊ ऽगच्छच छरुत कीर्तेर महारदम 37 सौबलॊ ऽपि धनुर गृह्य घॊरम अन्यत सुथुःसहम अभ्ययात पाण्डवानीकं निघ्नञ शत्रुगणान बहून 38 तत्र नाथॊ महान आसीत पाण्डवानां विशां पते सौबलं समरे थृष्ट्वा विचरन्तम अभीतवत 39 तान्य अनीकानि थृप्तानि शस्त्रवन्ति महान्ति च थराव्यमाणान्य अथृश्यन्त सौबलेन महात्मना 40 यदा थैत्य चमूं राजन थेवराजॊ ममर्थ ह तदैव पाण्डवीं सेनां सौबलेयॊ वयनाशयत 41 धृष्टथ्युम्नं कृपॊ राजन वारयाम आस संयुगे यदा थृप्तं वने नागं शरभॊ वारयेथ युधि 42 निरुथ्धः पार्षतस तेन गौतमेन बलीयसा पथात पथं विचलितुं नाशक्नॊत तत्र भारत 43 गौतमस्य वपुर थृष्ट्वा धृष्टथ्युम्न रदं परति वित्रेसुः सर्वभूतानि कषयं पराप्तं च मेनिरे 44 तत्रावॊचन विमनसॊ रदिनः साथिनस तदा थरॊणस्य निधने नूनं संक्रुथ्धॊ थविपथां वरः 45 शारथ्वतॊ महातेजा थिव्यास्त्रविथ उथारधीः अपि सवस्ति भवेथ अथ्य धृष्टथ्युम्नस्य गौतमात 46 अपीयं वाहिनी कृत्स्ना मुच्येत महतॊ भयात अप्य अयं बराह्मणः सर्वान न नॊ हन्यात समागतान 47 याथृशं थृश्यते रूपम अन्तकप्रतिमं भृशम गमिष्यत्य अथ्य पथवीं भारथ्वाजस्य संयुगे 48 आचार्यः कषिप्रहस्तश च विजयी च सथा युधि अस्त्रवान वीर्यसंपन्नः करॊधेन च समन्वितः 49 पार्षतश च भृशं युथ्धे विमुखॊ ऽथयापि लक्ष्यते इत्य एवं विविधा वाचस तावकानां परैः सह 50 विनिःश्वस्य ततः करुथ्धः कृपः शारथ्वतॊ नृप पार्षतं छाथयाम आस निश्चेष्टं सर्वमर्मसु 51 स वध्यमानः समरे गौतमेन महात्मना कर्तव्यं न परजानाति मॊहितः परमाहवे 52 तम अब्रवीत ततॊ यन्ता कच चित कषेमं नु पार्षत ईथृशं वयसनं युथ्धे न ते थृष्टं कथा चन 53 थैवयॊगात तु ते बाणा नातरन मर्मभेथिनः परेषिता थविजमुख्येन मर्माण्य उथ्थिश्य सर्वशः 54 वयावर्तये तत्र रदं नथीवेगम इवार्णवात अवध्यं बराह्मणं मन्ये येन ते विक्रमॊ हतः 55 धृष्टथ्युम्नस ततॊ राजञ शनकैर अब्रवीथ वचः मुह्यते मे मनस तात गात्रे सवेथश च जायते 56 वेपदुं च शरीरे मे रॊमहर्षं च पश्य वै वर्जयन बराह्मणं युथ्धे शनैर याहि यतॊ ऽचयुतः 57 अर्जुनं भीमसेनं वा समरे पराप्य सारदे कषेमम अथ्य भवेथ यन्तर इति मे नैष्ठिकी मतिः 58 ततः परायान महाराज सारदिस तवरयन हयान यतॊ भीमॊ महेष्वासॊ युयुधे तव सैनिकैः 59 परथ्रुतं तु रदं थृष्ट्वा धृष्टथ्युम्नस्य मारिष किरञ शरशतान्य एव गौतमॊ ऽनुययौ तथा 60 शङ्खं च पूरयाम आस मुहुर मुहुर अरिंथमः पार्षतं पराथ्रवथ यन्तं महेन्थ्र इव शम्बरम 61 शिखण्डिनं तु समरे भीष्ममृत्युं थुरासथम हार्थिक्यॊ वारयाम आस समयन्न इव मुहुर मुहुः 62 शिखण्डी च समासाथ्य हृथिकानां महारदम पञ्चभिर निशितैर भल्लैर जत्रु थेशे समार्थयत 63 कृतवर्मा तु संक्रुथ्धॊ भित्त्वा षष्टिभिर आशुगैः धनुर एकेन चिच्छेथ हसन राजन महारदः 64 अदान्यथ धनुर आथाय थरुपथस्यात्मजॊ बली तिष्ठ तिष्ठेति संक्रुथ्धॊ हार्थिक्यं परत्यभाषत 65 ततॊ ऽसय नवतिं बाणान रुक्मपुङ्खान सुतेजनान परेषयाम आस राजेन्थ्र ते ऽसयाभ्रश्यन्त वर्मणः 66 वितदांस तान समालक्ष्य पतितांश च महीतले कषुरप्रेण सुतीक्ष्णेन कार्मुकं चिच्छिथे बली 67 अदैनं छिन्नधन्वानं भग्नशृङ्गम इवर्षभम अशीत्या मार्गणैः करुथ्धॊ बाह्वॊर उरसि चार्थयत 68 कृतवर्मा तु संक्रुथ्धॊ मार्गणैः कृतविक्षतः धनुर अन्यत समाथाय समार्गण गणं परभॊ शिखण्डिनं बाणवरैः सकन्धथेशे ऽभयताडयत 69 सकन्धथेशे सदितैर बाणैः शिखण्डी च रराज ह शाखा परतानैर विमलैः सुमहान स यदा थरुमः 70 ताव अन्यॊन्यं भृशं विथ्ध्वा रुधिरेण समुक्षितौ अन्यॊन्यशृङ्गाभिहतौ रेजतुर वृषभाव इव 71 अन्यॊन्यस्य वधे यत्नं कुर्वाणौ तौ महारदौ रदाभ्यां चेरतुस तत्र मण्डलानि सहस्रशः 72 कृतवर्मा महाराज पार्षतं निशितैः शरैः रणे विव्याध सप्तत्या सवर्णपुङ्खैः शिलाशितैः 73 ततॊ ऽसय समरे बाणं भॊजः परहरतां वरः जीवितान्तकरं घॊरं वयसृजत तवरयान्वितः 74 स तेनाभिहतॊ राजन मूर्छाम आशु समाविशत धवजयष्टिं च सहसा शिश्रिये कश्मलावृतः 75 अपॊवाह रणात तं तु सारदी रदिनां वरम हार्थिक्य शरसंतप्तं निःश्वसन्तं पुनः पुनः 76 पराजिते ततः शूरे थरुपथस्य सुते परभॊ पराथ्रवत पाण्डवी सेना वध्यमाना समन्ततः |
1
[s] yuyutsuṃ tava putraṃ tu prādravantaṃ mahad balam ulūko 'bhyapatat tūrṇaṃ tiṣṭha tiṣṭheti cābravīt 2 yuyutsus tu tato rājañ śitadhāreṇa patriṇā ulūkaṃ tāḍayām āsa vajreṇendra ivācalam 3 ulūkas tu tataḥ kruddhas tava putrasya saṃyuge kṣurapreṇa dhanuś chittvā tāḍayām āsa karṇinā 4 tad apāsya dhanuś chinnaṃ yuyutsur vegavattaram anyad ādatta sumahac cāpaṃ saṃraktalocanaḥ 5 śākuniṃ ca tataḥ ṣaṣṭyā vivyādha bharatarṣabha sārathiṃ tribhir ānarchat taṃ ca bhūyo vyavidhyata 6 ulūkas taṃ tu viṃśatyā viddhvā hemavibhūṣitaiḥ athāsya samare kruddho dhvajaṃ ciccheda kāñcanam 7 sacchinnayaṣṭiḥ sumahāñ śīryamāṇo mahādhvajaḥ papāta pramukhe rājan yuyutsoḥ kāñcanojjvalaḥ 8 dhvajam unmathitaṃ dṛṣṭvā yuyutsuḥ krodhamūrchitaḥ ulūkaṃ pañcabhir bāṇair ājaghāna stanāntare 9 ulūkas tasya bhallena tailadhautena māriṣa śiraś ciccheda sahasā yantur bharatasattama 10 jaghāna caturo 'śvāṃś ca taṃ ca vivyādha pañcabhiḥ so 'tividdho balavatā pratyapāyād rathāntaram 11 taṃ nirjitya raṇe rājann ulūkas tvarito yayau pāñcālān sṛñjayāṃś caiva vinighnan niśitaiḥ śaraiḥ 12 śatānīkaṃ mahārāja śrutakarmā sutas tava vyaśva sūta rathaṃ cakre nimeṣārdhād asaṃbhramam 13 hatāśve tu rathe tiṣṭhañ śatānīko mahābalaḥ gadāṃ cikṣepa saṃkruddhas tava putrasya māriṣa 14 sā kṛtvā syandanaṃ bhasma hayāṃś caiva sasārathīn papāta dharaṇīṃ tūrṇaṃ dārayantīva bhārata 15 tāv ubhau viratho vīrau kurūṇāṃ kīrtivardhanau apākrametāṃ yuddhārtau prekṣamāṇau parasparam 16 putras tu tava saṃbhrānto vivitso ratham āviśat śatānīko 'pi tvaritaḥ prativindhya rathaṃ gataḥ 17 suta somas tu śakuniṃ vivyādha niśitaiḥ śaraiḥ nākampayata saṃrabdho vāryogha iva parvatam 18 suta somas tu taṃ dṛṣṭvā pitur atyantavairiṇam śarair anekasāhasraiś chādayām āsa bhārata 19 tāñ śarāñ śakunis tūrṇaṃ cicchedānyaiḥ patatribhiḥ ladhv astraś citrayodhī ca jitakāśī ca saṃyuge 20 nivārya samare cāpi śarāṃs tān niśitaiḥ śaraiḥ ājaghāna susaṃkruddhaḥ suta somaṃ tribhiḥ śaraiḥ 21 tasyāśvān ketanaṃ sūtaṃ tilaśo vyadhamac charaiḥ syālas tava mahāvīryas tatas te cukruśur janāḥ 22 hatāśvo virathaś caiva chinnadhanvā ca māriṣa dhanvī dhanurvaraṃ gṛhya rathād bhūmāv atiṣṭhata vyasṛjat sāyakāṃś caiva svarṇapuṅkhāñ śilāśitān 23 chādayām āsur atha te tava syālasya taṃ ratham pataṃgānām iva vrātāḥ śaravrātā mahāratham 24 rathopasthān samīkṣyāpi vivyathe naiva saubalaḥ pramṛdnaṃś ca śarāṃs tāṃs tāñ śaravrātair mahāyaśāḥ 25 tatrātuṣyanta yodhāś ca siddhāś cāpi divi sthitāḥ suta somasya tat karma dṛṣṭvāśraddheyam adbhutam rathasthaṃ nṛpatiṃ taṃ tu padātiḥ sann ayodhayat 26 tasya tīkṣṇair mahāvegair bhallaiḥ saṃnataparvabhiḥ vyahanat kārmukaṃ rājā tūṇīraṃ caiva sarvaśaḥ 27 sacchinnadhanvā samare khaḍgam udyamya nānadan vaiḍūryotpala varṇābhaṃ hastidanta maya tsarum 28 bhrāmyamāṇaṃ tatas taṃ tu vimalāmbbara varcasam kālopama tato mene suta somasya dhīmataḥ 29 so 'carat sahasā khaḍgī maṇḍalāni sahasraśaḥ caturviṃśan mahārāja śikṣā balasamanvitaḥ 30 saubalas tu tatas tasya śarāṃś cikṣepa vīryavān tān āpatata evāśu ciccheda paramāsinā 31 tataḥ kruddho mahārāja saubalaḥ paravīrahā prāhiṇot suta somasya śarān āśīviṣopamān 32 ciccheda tāṃś ca khaḍgena śikṣayā ca balena ca darśayaṁl lāghavaṃ yuddhe tārkṣya vīryasamadyutiḥ 33 tasya saṃcarato rājan maṇḍalāvartane tadā kṣurapreṇa sutīkṣṇena khaḍgaṃ ciccheda suprabham 34 sacchinnaḥ sahasā bhūmau nipapāta mahān asiḥ avaśasya sthitaṃ haste taṃ khaḍgaṃ satsaruṃ tadā 35 chinnam ājñāya nistriṃśam avaplutya padāni ṣaṭ prāvidhyata tataḥ śeṣaṃ suta somo mahārathaḥ 36 sac chittvā saguṇaṃ cāpaṃ raṇe tasya mahātmanaḥ papāta dharaṇīṃ tūrṇaṃ svarṇavajravibhūṣitaḥ suta somas tato 'gacchac chruta kīrter mahāratham 37 saubalo 'pi dhanur gṛhya ghoram anyat suduḥsaham abhyayāt pāṇḍavānīkaṃ nighnañ śatrugaṇān bahūn 38 tatra nādo mahān āsīt pāṇḍavānāṃ viśāṃ pate saubalaṃ samare dṛṣṭvā vicarantam abhītavat 39 tāny anīkāni dṛptāni śastravanti mahānti ca drāvyamāṇāny adṛśyanta saubalena mahātmanā 40 yathā daitya camūṃ rājan devarājo mamarda ha tathaiva pāṇḍavīṃ senāṃ saubaleyo vyanāśayat 41 dhṛṣṭadyumnaṃ kṛpo rājan vārayām āsa saṃyuge yathā dṛptaṃ vane nāgaṃ śarabho vārayed yudhi 42 niruddhaḥ pārṣatas tena gautamena balīyasā padāt padaṃ vicalituṃ nāśaknot tatra bhārata 43 gautamasya vapur dṛṣṭvā dhṛṣṭadyumna rathaṃ prati vitresuḥ sarvabhūtāni kṣayaṃ prāptaṃ ca menire 44 tatrāvocan vimanaso rathinaḥ sādinas tathā droṇasya nidhane nūnaṃ saṃkruddho dvipadāṃ varaḥ 45 śāradvato mahātejā divyāstravid udāradhīḥ api svasti bhaved adya dhṛṣṭadyumnasya gautamāt 46 apīyaṃ vāhinī kṛtsnā mucyeta mahato bhayāt apy ayaṃ brāhmaṇaḥ sarvān na no hanyāt samāgatān 47 yādṛśaṃ dṛśyate rūpam antakapratimaṃ bhṛśam gamiṣyaty adya padavīṃ bhāradvājasya saṃyuge 48 ācāryaḥ kṣiprahastaś ca vijayī ca sadā yudhi astravān vīryasaṃpannaḥ krodhena ca samanvitaḥ 49 pārṣataś ca bhṛśaṃ yuddhe vimukho 'dyāpi lakṣyate ity evaṃ vividhā vācas tāvakānāṃ paraiḥ saha 50 viniḥśvasya tataḥ kruddhaḥ kṛpaḥ śāradvato nṛpa pārṣataṃ chādayām āsa niśceṣṭaṃ sarvamarmasu 51 sa vadhyamānaḥ samare gautamena mahātmanā kartavyaṃ na prajānāti mohitaḥ paramāhave 52 tam abravīt tato yantā kac cit kṣemaṃ nu pārṣata īdṛśaṃ vyasanaṃ yuddhe na te dṛṣṭaṃ kadā cana 53 daivayogāt tu te bāṇā nātaran marmabhedinaḥ preṣitā dvijamukhyena marmāṇy uddiśya sarvaśaḥ 54 vyāvartaye tatra rathaṃ nadīvegam ivārṇavāt avadhyaṃ brāhmaṇaṃ manye yena te vikramo hataḥ 55 dhṛṣṭadyumnas tato rājañ śanakair abravīd vacaḥ muhyate me manas tāta gātre svedaś ca jāyate 56 vepathuṃ ca śarīre me romaharṣaṃ ca paśya vai varjayan brāhmaṇaṃ yuddhe śanair yāhi yato 'cyutaḥ 57 arjunaṃ bhīmasenaṃ vā samare prāpya sārathe kṣemam adya bhaved yantar iti me naiṣṭhikī matiḥ 58 tataḥ prāyān mahārāja sārathis tvarayan hayān yato bhīmo maheṣvāso yuyudhe tava sainikaiḥ 59 pradrutaṃ tu rathaṃ dṛṣṭvā dhṛṣṭadyumnasya māriṣa kirañ śaraśatāny eva gautamo 'nuyayau tadā 60 śaṅkhaṃ ca pūrayām āsa muhur muhur ariṃdamaḥ pārṣataṃ prādravad yantaṃ mahendra iva śambaram 61 śikhaṇḍinaṃ tu samare bhīṣmamṛtyuṃ durāsadam hārdikyo vārayām āsa smayann iva muhur muhuḥ 62 śikhaṇḍī ca samāsādya hṛdikānāṃ mahāratham pañcabhir niśitair bhallair jatru deśe samārdayat 63 kṛtavarmā tu saṃkruddho bhittvā ṣaṣṭibhir āśugaiḥ dhanur ekena ciccheda hasan rājan mahārathaḥ 64 athānyad dhanur ādāya drupadasyātmajo balī tiṣṭha tiṣṭheti saṃkruddho hārdikyaṃ pratyabhāṣata 65 tato 'sya navatiṃ bāṇān rukmapuṅkhān sutejanān preṣayām āsa rājendra te 'syābhraśyanta varmaṇaḥ 66 vitathāṃs tān samālakṣya patitāṃś ca mahītale kṣurapreṇa sutīkṣṇena kārmukaṃ cicchide balī 67 athainaṃ chinnadhanvānaṃ bhagnaśṛṅgam ivarṣabham aśītyā mārgaṇaiḥ kruddho bāhvor urasi cārdayat 68 kṛtavarmā tu saṃkruddho mārgaṇaiḥ kṛtavikṣataḥ dhanur anyat samādāya samārgaṇa gaṇaṃ prabho śikhaṇḍinaṃ bāṇavaraiḥ skandhadeśe 'bhyatāḍayat 69 skandhadeśe sthitair bāṇaiḥ śikhaṇḍī ca rarāja ha śākhā pratānair vimalaiḥ sumahān sa yathā drumaḥ 70 tāv anyonyaṃ bhṛśaṃ viddhvā rudhireṇa samukṣitau anyonyaśṛṅgābhihatau rejatur vṛṣabhāv iva 71 anyonyasya vadhe yatnaṃ kurvāṇau tau mahārathau rathābhyāṃ ceratus tatra maṇḍalāni sahasraśaḥ 72 kṛtavarmā mahārāja pārṣataṃ niśitaiḥ śaraiḥ raṇe vivyādha saptatyā svarṇapuṅkhaiḥ śilāśitaiḥ 73 tato 'sya samare bāṇaṃ bhojaḥ praharatāṃ varaḥ jīvitāntakaraṃ ghoraṃ vyasṛjat tvarayānvitaḥ 74 sa tenābhihato rājan mūrchām āśu samāviśat dhvajayaṣṭiṃ ca sahasā śiśriye kaśmalāvṛtaḥ 75 apovāha raṇāt taṃ tu sārathī rathināṃ varam hārdikya śarasaṃtaptaṃ niḥśvasantaṃ punaḥ punaḥ 76 parājite tataḥ śūre drupadasya sute prabho prādravat pāṇḍavī senā vadhyamānā samantataḥ |