17. Ógautan lagði á Ingibjörgu

Skati hefir konungr heitit. Hann var Eiríksson, Myndilssonar, Meitálfssonar. Skati konungr réð fyrir í Sogni. Hann átti sér drottningu ok tvau börn. Beli hét sonr hans, inn mesti ágætismaðr. Ingibjörg hét dóttir hans. Hún var þá eigi í ríkinu, því at hún hafði fyrir álögum orðit. Skati hafði verit berserkr ok inn mesti víkingr ok ruddi sér til ríkis í Sogni. Þorgrímr hét landvarnarmaðr hans. Hann var inn mesti kappi ok mikill garpr, en í meðallagi trúr. Mikil vinátta var með þeim Þorgrími ok Bela konungssyni. Beli var inn frægasti maðr um öll lönd.

Þat hafði borit til tíðenda, at þá Skati konungr var aldaðr mjök ok börn hans bæði ung, kómu víkingar tveir við land. Hét annarr Gautan, en annarr Ógautan. Þeir kómu mjök á óvart ok buðu konungi til bardaga, eða skyldi hann gerast jarl þeira ok gefa upp land sitt. Skati konungr hafði ekki liðsafla við þeim, en þó vildi hann heldr deyja með sæmd en lifa með skömm ok falla í konungdómi sínum heldr en þjóna fjandmönnum sínum. Fór hann til bardaga ok hafði ekki fleira lið en hirð sína. Þorgrímr komst í burt með Bela konungsson, en Ingibjörg sat eptir í skemmu sinni. Skati konungr fell fyrir Ógautan með góðan orðstír, en menn hans, þeir sem eptir lifðu, flýðu á skóga.

Settist Ógautan nú at ríki ok lét gefa sér konungs nafn. Hann bað Ingibjörgu at ganga með sér, en hún neitaði þverliga ok sagðist fyrr skyldu drepa sik sjálf en eiga föðurbana sinn ok slíkt illmenni sem Ógautan er, — "þar sem þú ert líkari fjánda en manni."

Ógautan varð reiðr við ok mælti: "Ek skal launa þér illyrði þín, ok legg ek þat á þik, at þú sért þvílík at vexti ok yfirlitum sem Skellinefja, systir mín, ok allri náttúru þeiri, sem þú mátt bera, byggir helli þann, sem við Djúpamóðu er, ok komist aldri ór þessum álögum, fyrr en nokkurr velborinn maðr verðr til þess at eiga þik ok játi því ok þó aldri fyrr en ek er dauðr, en systir mín taki við yfirlitum þínum."

"Þat læt ek um mælt," segir Ingibjörg, "at þú njótir þessa ríkis bæði illa ok skamma stund."

Varð þetta at áhrínsorðum, er Ógautan mælti, at Ingibjörg hvarf í burt. Litlu síðar kom þar aptr Beli konungsson ok Þorgrímr með marga menn um náttartíma, ok báru eld at lopti því, er þeir bræðr sváfu í, ok brenndu inni alla þá menn, utan þeir bræðr fóru ina neðri leið ok kómust svá í burt, léttu eigi fyrr en þeir kómu fram í hirð Njörfa konungs, en Beli tók aptr við ríki sínu ok gerðist þar konungr yfir. Þorgrímr var enn landvarnarmaðr hans.

18. Frá bónorði Jökuls ok Bela

Vilhjálmr hefir konungr heitit, er réð fyrir Vallandi, vitr konungr ok vinsæll. Hann átti dóttur þá, er Ólof hét, kvenna kurteisust.

Nú er þar til at taka, sem Jökull Njörfason er, at eptir þat er þeir Víkingssynir váru burt farnir, gerði hann Þorstein ok Þóri útlæga fyrir endilangan konungdóm sinn. Ekki samþykkti Njörfi konungr þat, því at þeir Víkingr heldu vináttu sinni, meðan þeir lifðu.

Eitt sinn kom Ógautan at máli við Jökul ok spyrr, hvárt hann vill ekki kvángast. Jökull frétti eptir, hvar hann sæi þar jafnaðarkvánfang.

Ógautan mælti: "Vilhjálmr í Vallandi á dóttur, er Ólof heitir. Þar þætti mér vaxa þinn heiðr, ef þú fengir þat ráð."

"Hví skulum vit eigi þar til ráða?" segir Jökull.

Bjuggust þeir þá til ferðar með sex tigi manna ok fóru síðan til Vallands ok fundu Vilhjálm konung. Tók hann vel við Jökli, því at Njörfi, faðir hans, var nafnkunnigr um öll lönd. Jökull hefr upp bónorð sitt til Ólofar sér til handa. Ógautan fylgdi fast bónorðinu, en konungr skaut til dóttur sinnar. Ok er þeir höfðu þetta talat, gengu inn í höllina þrír tigir manna heldr röskligir. Sá var mestr ok fríðastr, er fyrir þeim var. Hann gekk fyrir konung ok kvaddi hann.

En þegar Ógautan sér þessa menn, þá hljóðnar um hann ok drap niðr hökuskegginu ok mælti við Jökul ok aðra menn sína, at þeir skyldu ekki nefna sik, meðan þeir væri þar í landi.

Konungr spyrr ina miklu menn at heiti, en formaðr þeira kvaðst Beli heita ok vera sonr Skata konungs, er réð fyrir í Sogni, — "er þat erendi mitt hingat, at ek vil biðja dóttur þinnar."

Konungr segir: "Hér er kominn áðr Jökull Njörfason ok biðr hennar. Mun ek nú þann veg á gera, at hún kjósi, hvárn hún vill eiga."

Skipaði konungr Bela á aðra hönd sér. Var þar veizla in bezta. At þrem nóttum liðnum gengu þeir út til skemmu ok fréttu konungsdóttur eptir, með hvárum hún vildi ganga, Jökli eða Bela. Skjótt var þat auðfundit á henni, at hún vildi heldr eiga Bela, en í því varpaði Ógautan kefli í kné henni, en svá brá henni við þat, at hún neitaði Bela, en gekk at eiga Jökul. Sneri Beli þá til skipa. Vináttumál hafði farit áðr milli þeira Jökuls ok Bela, svá at þat segja sumir, at Beli mun hafa tekit fé til höfuðs þeim bræðrum, Þorsteini ok Þóri. Gaf Beli Jökli enga skuld á, þótt konungsdóttir vildi hann ekki eiga, með því at undir hennar órskurð kom. Síðan fór Beli heim til ríkis síns. Jökull bjóst heim, þegar úti var brullaup hans, ok Ógautan með honum.

19. Frá Skellinefju ok Þorsteini

Nú er þar til at taka, er Þorsteinn heldr heim ór hernaði ok ætlar til Gríms bónda, því at Þórir, bróðir hans, sat þar í eynni. Jökull hafði nú fregn af ferðum hans. Hann mælti þá til Ógautans ok bað hann reyna listir sínar ok gera veðr at Þorsteini, svá at hann drukknaði ok allir hans menn. Ógautan kveðst til þess hætta, hversu sem tækist. Gerði hann þá svá mikit kyngiveðr at Þorsteini, at skip hans týndust í sjávargangi ok hverr maðr, er á var. Þorsteinn dugði lengi vel, ok kom þar um síðir, at hann þreyttist á sundi. Var hann þá kominn í lágarða. Dró hann þá niðr.

Í því sá hann, hvar kerling ein stór óð út at honum ok var í skorpnum skinnstakki. Hann var síðr í fyrir, en stuttr á bak. Hún var stórskorin mjök ok heldr grepplig í ásjónu ok gekk at honum ok greip hann ór sjónum ok mælti: "Viltu þiggja líf af mér, Þorsteinn?"

Hann segir: "Hví munda ek eigi vilja, eða hvat heitir þú?"

Hún segir: "Óvant er nafn mitt, ek heiti Skellinefja, en muntu nokkut verða til at vinna lífgjafarinnar."

"Hvat er þat?" segir hann.

"At veita mér bæn þá, er ek vil biðja þik," segir hún.

"Þú munt þeirar einnar biðja," segir Þorsteinn, "at mér mun þat vel vegna, eða nær skal hún til koma?"

"Ekki at sinni," segir hún.

Síðan bar hún hann til lands, ok var hann þá kominn í ey þá, er Grímr átti fyrir at ráða. Sló hún þá á við hann glímu nokkurri, þar til honum gerði heitt. Skildi hún þá við hann, ok bað hvárt vel fyrir öðru. Ferr hún þá leiðar sinnar, því at hún kveðst víðara verða við at koma, en Þorsteinn fór heim til bæjar. Var þar fagnafundr með þeim bræðrum. Sat Þorsteinn þar um vetrinn í góðu yfirlæti.

Nú er þar til at taka, er þeir sigla heim Jökull ok Ógautan, at þat var einn dag í góðu veðri, at miklu myrkri sló yfir skipit með svá mikilli grimmd ok frosti, at engi maðr á skipinu þorði á móti at sjá. Klæddu allir menn andlit sitt, þeir sem á skipunum váru. En er af leið myrkrinu, sáu þeir, hvar Ógautan var hengdr upp við húnboru. Var hann þá dauðr. Þótti Jökli þat inn mesti skaði ok helt heim í ríki sitt ok sezt um kyrrt.

Þeir Þorsteinn ok Þórir bjuggust snemma um várit ok ætla at sækja heim Víking, föður sinn. Ok er þeir koma at Djúpamóðu, urðu þeir eigi fyrr varir við en Jökull kom þar at þeim með þrjá tigi manna. Slær þegar í bardaga með þeim. Var Jökull inn ákafasti ok svá Grímr, bróðir hans. Þórir ok Þorsteinn vörðust vel. Gekk svá lengi, at þeir kómu engu sári á þá bræðr. Var þá hvárttveggja, at Þorsteinn var stórhöggr, enda beit Angrvaðill járn sem klæði. Þórir varðist ágæta vel ok hafði eigi kesjuna, því at hún hafði heima eptir legit. Þeir Grímr mættust ok börðust alldrengiliga, en þó lauk með því, at Grímr hné dauðr til jarðar. Þá hafði Þorsteinn drepit nítján menn, enda var hann þá bæði móðr ok sárr ok svá Þórir. Snerust þeir bræðr þá bökum at ok vörðust þá enn vel. Jökull sótti at við ellefu menn ok gerði svá harða hríð, at Þórir fell. Þá varðist Þorsteinn nú karlmannliga ok allt þar til þeir váru eigi fleiri en Jökull ok þrír aðrir. Jökull lagði þá til Þorsteins ok kom í lærit heldr ofarliga, en með því at Jökull var sterkr ok gekk fast á lagit, en Þorsteinn móðr mjök ok stóð framarliga á árbakkanum, þá hrapaði hann ofan fyrir hamrana, en Jökull gat sem næfrligast stöðvat sik. Leitaði Jökull síðan heim ok þóttist hafa drepit Þorstein ok Þóri. Settist hann nú um kyrrt.

Nú er þar til at taka, er Þorsteinn fell ofan fyrir hamrana. Varð þar undir tó, er Þorsteinn kom niðr, en sakir mæði ok sára mátti hann ekki hræra sik, en þó hafði hann vit sitt, er hann kom niðr. Angrvaðill hraut ór hendi honum ok ofan í móðuna. Lá Þorsteinn þá milli heims ok heljar ok vætti sér þá ekki nema dauða. Ok er hann hafði eigi lengi legit, sér hann, hvar gengr Skellinefja ok var í skinnstakki sínum ok engu fegri en fyrr.

Hún kemr þar at, sem Þorsteinn liggr, ok mælti: "Eigi þykki mér ór steini hefja fyrir þér um slysferðir þínar, Þorsteinn. Sýnist mér nú liðit at þér, eða viltu nú veita bæn þá, er ek keypta at þér fyrri?"

Þorsteinn segir: "Ek sé mik nú fátt mega gera, þat veizlumunr sé í."

"Sú er bæn mín," segir hún, "at þú játir at eiga mik. Mun ek þá leita við at græða þik."

Þorsteinn segir: "Eigi veit ek, hvárt ek skal þat til vinna, því at mér sýnist þú ferlig at sjá."

"Þar skaltu þó eiga um at kjósa," segir hún, "hvárt viltu heldr eiga mik eða láta lífit ok rjúfa þó eið þinn við mik, er þú hézt at veita mér bæn mína, þá er ek gaf þér líf við Grímsey."

Þorsteinn segir: "Mikit er satt í því, ok mun þat bezt at halda orð sín, ok vil ek því játa at eiga þik. Muntu verða mér inn mesti bjargvættr, en þó vilda ek þat til kjósa við þik, at þú náir sverði mínu, ef mér verðr lífs auðit, svá at ek mega bera þat."

Hún segir svá vera skyldu ok tók hann upp í skinnstakk sinn ok hljóp upp hamrana, sem hún væri laus, þar til er hellir stór varð fyrir þeim. Þar fór hún inn í ok bindr sár Þorsteins ok leggr hann í hæga sæng, ok innan sjau nátta var hann gróinn at mestu.

Þat var einn dag, at Skellinefja var í burt ór hellinum, ok um kveldit kom hún aptr með sverðit, ok var þá vátt mjök, ok fekk Þorsteini ok mælti: "Nú hefi ek gefit þér tvá tíma líf ok fengit þér aptr sverð þitt, er þú hefir mestar mætur á, ok þat it fjórða, er okkr er mest veitt í, at ek hengda Ógautan. En þó hefir þú þetta fullu launat mér, því at þú hefir komit mér ór álögum þeim, er Ógautan lagði á mik. Heiti ek Ingibjörg, dóttir Skata konungs, en systir Bela, en mér varð þat til undanlausnar um ánauð mína, ef nokkurr velborinn maðr játar at eiga mik. Nú vartu til þessa, ok er ek nú laus af ánauð minni. Skaltu nú búast í burt af hellinum ok fara fram mínum ráðum, ok muntu finna Bela, bróður minn, við fimmta mann. Þar mun vera Þorgrímr kobbi, landvarnarmaðr hans, með honum. Þeir hafa tekit fé til höfuðs þér af Jökli. Munu þeir slá til bardaga við þik. Hirði ek eigi, þótt þú drepir Þorgrím ok förunauta hans, en gef líf Bela, bróður mínum. Vilda ek, at þit yrðuð fóstbræðr. Ok ef þér er þat í hug at fá mín, far þú heim í Sogn með honum ok bið mín, ok mun ek þar þá fyrir vera. Má vera, at ek lítist þér öðru vís at sjá en nú."

Skilja þau nú. Ok er hann var skammt kominn, kom Beli móti honum við fimmta mann, ok er þeir fundust, mælti Þorgrímr: "Þat er vel, Þorsteinn, er vér fundumst. Skal nú vinna til fjár þess, er Jökull hefir lagt til höfuðs þér."

"Þat þætti mér verða mega, at þú misstir fjárins, en létir lífit," segir Þorsteinn.

20. Frá hernaði Þorsteins ok Bela

Nú er þar til at taka, at þeir sækja at Þorsteini, en hann varðist vel ok drengiliga, en svá lýkr, at Þorgrímr fell ok þrír förunautar hans.

Þá börðust þeir Þorsteinn ok Beli á nýjan leik. Varði Þorsteinn sik, en vildi ekki særa Bela, en Beli sótti at, þar til at Þorsteinn greip til hans ok setti hann niðr hjá sér ok mælti: "Alls á ek kosti við þik, en ek vil gefa þér nú líf ok þat með, at vit verðum fóstbræðr. Skaltu konungr vera, en ek hersir. Ek vil ok biðja Ingibjargar, systur þinnar, ok hafa heiman með henni eignir í Sogni."

"Eigi er þat it hægra," segir Beli, "af því at systir mín er horfin í burt, svá at engi veit, hvat af henni er orðit."

"Þat má vera," segir Þorsteinn, "at hún sé aptr komin."

"Eigi sé ek," segir Beli, "at hún fái röskara mann en þik, ok vil ek þenna kost allan."

Bundu þeir þetta með fastmælum ok fóru nú heim í Sogn. Varð Beli þess snart varr, at systir hans var aptr komin með öllum þvílíkum blóma sem hún hafði áðr haft í æsku sinni. Þorsteinn hefr upp orð sín ok biðr Ingibjargar sér til handa. Var þat ráðum ráðit. Hafði hún heiman eignir þær, er lágu öðrum megin fjarðarins. Hét sá bær at Framnesi, er Þorsteinn réð fyrir, en sá á Sýrströnd, er Beli réð fyrir.

Þeir Þorsteinn lögðust í hernað um várit ok höfðu fimm skip. Herjuðu þeir víða um sumarit ok varð gott til fjár, en heldu heim at hausti ok höfðu sjau skip.

Annat sumar lögðu þeir í hernað ok varð illt til fjár, því at víkingar allir forðuðust þá. Ok er þeir koma at skerjum þeim, er Elfarsker heita, lögðu þeir at höfn um kveldit, ok gengu þeir á land Þorsteinn ok Beli ok yfir þvert nesit, þat er þeir lágu undir. En er þeir kómu yfir nesit, sáu þeir tólf skip liggja tjölduð svörtum tjöldum. Þeir sáu tjöld á landi, ok rauk af. Þeir þóttust þat vita, at þat mundi vera matsveinar. Þeir köstuðu yfir sik dulklæðum ok gengu þangat, ok er þeir kómu þar at tjalddyrunum, færðust þeir báðir í dyrrnar, svá at ekki náði út at leggja reykinn. Þeir váru harðorðir, er mat gerðu, ok spyrja, hvat stafkörlum þetta væri, at svá váru kyndugir, at þá vildu brenna inni eða kæfa.

Þeir létu endemliga ok svöruðu með dimmri raust ok sögðu, at þeir vildu afla sér matar, — "eða hverr er sá inn ágæti, er þessum flota ræðr, er hér liggr við land?"

"Þit munuð vera heimskir karlar," segja þeir, "at þit hafið eigi heyrt getit Úfa, er kallaðr er Slysa-Úfi, sonr Herbrands ins höfuðmikla. Þeir eru bræðr ok Ötunfaxi. Ek veit enga frægri en þá undir sólunni."

"Vel segið þit," segir Þorsteinn. Litlu síðar fóru þeir burt til manna sinna.

Snemma um morguninn bjuggust þeir ok reru fram fyrir nesit. Æptu þeir þegar heróp. Hinir bjuggust þá skjótt við ok tóku til vápna sinna, ok tókst þar harðr bardagi. Hafði Úfi lið meira ok var sjálfr inn harðfengasti. Börðust þeir svá lengi, at ekki mátti í milli sjá, hvárir sigruðust.

Inn þriðja dag réð Þorsteinn til uppgöngu á dreka þann, er Slysa-Úfi stýrði, ok Beli þegar eptir honum, ruddust um drengiliga, drápu hvern mann fyrir framan siglu. Þá réð Úfi ór lyptingunni mót Bela, ok áttust þeir við vápnaskipti nokkura stund. Bárust þá sár á Bela, því at Úfi var bæði vápnfimr ok stórhöggr. Í því kom Þorsteinn at með Angrvaðil ok höggr til Úfa. Þat högg kom í hjálminn ok klauf allan búkinn ok brynjaðan manninn at endilöngu, en sverðit kom í siglubitann, ok fal báða eggteinana.

Beli mælti: "Þetta þitt högg, fóstbróðir, mun uppi vera, meðan Norðrlönd eru byggð."

Síðan buðu þeir víkingum tvá kosti, hvárt þeir vildu gefast upp ok halda lífi eða eiga bardaga við þá. Þeir beiddust heldr at þiggja líf af þeim. Gáfu þeir þá öllum grið, því at þeir vildu þat gjarna þiggja. Fengu þeir þá mikit herfang. Lágu þeir þar þrjár nætr ok græddu menn sína ok heldu heim at hausti.

21. Bardagi við Angantý

At várdögum bjuggust þeir fóstbræðr heiman ok höfðu fimmtán skip. Stýrði Beli dreka þeim, er átt hafði Slysa-Úfi. Þat var góðr gripr, skornir svírarnir ok grafnir ok gylltir mjök. Beli konungr hlaut drekann, því at hann var beztr gripr í herfangi þeira, er þeir fengu eptir Úfa, en þat var vani þeira, at Beli tók jafnan góðgripi þeira, er þeir fengu í herfangi. Eigi þótti annat skip betra en drekinn utan Elliðinn, er átti Ötunfaxi, bróðir hans. Þessi skip höfðu þeir erft eptir Herbrand, föður sinn, ok var Elliði því betri, at hann hafði byr, hvert er hann vildi sigla. Kunni hann náliga mannsmáli. En því hafði Ötunfaxi heldr hlotit Elliða en Úfi, at Úfa hafði hent þat slys, at hann hafði drepit föður sinn ok móður, ok þótti Ötunfaxa hann hafa fyrirgert arfi sínum, ef at réttu skyldi fara. Var Ötunfaxi fyrir þeim bræðrum sakir afls ok vaxtar ok fjölkynngi.

Nú láta þeir fóstbræðr í hernað ok herjuðu víða um Austrveg ok finna fátt víkinga, því at allir stukku undan þeim, er til fréttu. Váru þá engir frægri menn í hernaði en Þorsteinn ok Beli.

Þat var einn dag, at þeir lögðust at andnesi einu. Þeir fóstbræðr sjá öðrum megin undir nesinu liggja tólf skip ok öll stór. Þeir róa skjótliga móti skipunum ok spyrja, hverr fyrir liði sé.

Maðr stóð upp við siglu ok mælti: "Angantýr heiti ek, sonr Hermundar jarls af Gautlandi."

"Þú ert efniligr maðr," segir Þorsteinn, "eða hversu gamall maðr ertu?"

Hann svarar: "Ek er nú nítján vetra."

"Hvárt viltu heldr," segir Beli, "gefa upp skip þín ok fé eða halda bardaga móti oss?"

"Því skjótara skal kjósa," segir Angantýr, "sem kostir eru ójafnari. Vil ek heldr verja fé mitt ok falla með drengskap, ef þess verðr auðit."

"Þá búst við," segir Beli, "en vér munum at sækja."

Bjuggust þá hvárirtveggju ok brjóta upp vápn sín. Þorsteinn mælti við Bela: "Þat er lítil drengmennska at sækja at þeim með fimmtán skipum, en þeir hafa eigi meir en tólf."

"Hví skulum vér eigi láta liggja hjá þrjú skip?" segir Beli.

Gerðu þeir svá. Var þar harðr bardagi. Svá var lið Angantýs harðfengt, at þeir Beli ok Þorsteinn þóttust eigi í meiri mannraun komit hafa. Börðust þeir þann dag til kvelds, svá at ekki mátti milli sjá, hvárir sigrast mundu.

Annan dag bjuggust þeir til orrostu. Þá mælti Angantýr: "Þat þykki mér ráð, Beli konungr, at vit spillum eigi mönnum okkrum lengr ok berjumst tveir á hólmi, ok hafi sá sigr, er annan vinnr."

Beli játar þessu; gengu síðan á land ok köstuðu feldi undir fætr sér ok börðust drengiliga, allt þar til at Beli mæddist. Þá bárust sár á hann. Þóttist Þorsteinn sjá, at Beli mundi ekki sigrast á Angantý, ok svá kom, at Beli var bæði móðr ok mjök at þrotum kominn.

Þá mælti Þorsteinn: "Þat þykki mér ráð, Angantýr, at þit léttið ykkrum bardaga, því at ek sé, at Beli er yfirkominn af mæði, en ek vil eigi hafa ódrengskap til at níðast á þér, en veita honum, en svá mun þat fara, ef þú verðr banamaðr hans, at þá mun ek bjóða þér á hólm, ok ætla ek, at okkar sé eigi minni mannamunr en ykkar Bela. Mun ek fella þik á hólmi, ok er þat mikill skaði, ef þit látizt báðir. Nú vil ek bjóða þér þann kost, ef þú gefr Bela líf, at vit sverjumst í fóstbræðralag."

Angantýr segir: "Þat þykki mér jafnaðarboð, at vit Beli gerumst fóstbræðr, en í því þykki mér mikit veitt, ef ek skal vera þinn fóstbróðir."

Var þetta síðan bundit fastmælum. Þeir vöktu sér blóð í lófum ok gengu undir jarðarmen ok sóru þar eiða, at hverr skyldi annars hefna, ef nokkurr þeira yrði með vápnum veginn. Síðan könnuðu þeir lið sitt, ok váru hroðin tvau skip af hvárum. Þeir græddu menn sína, þá er sárir váru. Eptir þat heldu þeir í burt þaðan þrim skipum ok tuttugu ok heldu heim um haustit ok sátu um kyrrt um vetrinn með mikilli virðingu. Þóttu nú engir menn frægri í sínum hernaði en þeir fóstbræðr.

22. Þorsteinn fann Sindra dverg

Nú er várdagar kómu, bjuggust þeir heiman fóstbræðr ok höfðu þrjá tigi skipa. Heldu þeir í Austrveg ok herjuðu þar ok um Svíþjóð ok allt it Eystra salt. Fóru þeir vel með hernaði sínum, sem þeir váru vanir, drápu víkinga ok ránsmenn, hvar sem þeir gátu þá hent, en létu bændr ok kaupmenn fara í friði.

Nú er þar til at taka í öðrum stað, er Ötunfaxi fréttir fall Úfa, bróður síns. Þótti honum þat mikill skaði. Þat er af honum at segja, at hann leitar þrjú sumur samfleytt þeira fóstbræðra.

Nú er þat at segja, at þeir Beli konungr leggja einn dag at skerjum þeim, er Brennieyjar heita. Leggja þeir í lægi ok búast vel um. Eptir þat ganga þeir fóstbræðr þrír á land ok þar til, er þeir koma at einum bæ litlum. Þar stóð maðr fyrir dyrum ok klauf skíð. Hann var í grænni heklu ok furðu digr. Hann heilsar Þorsteini með nafni.

Þorsteinn segir: "Okkar er mikill kennispeki munr, þú heilsar mér með nafni, en ek man eigi, at ek hafi sét þik, eða hvat heitir þú?"

"Óvant er nafn mitt," segir hann, "ek heiti Brennir, ok er ek Vífilsson, bróðir Víkings, föður þíns. Átti hann mik, þá er hann var í hernaði, er hann átti heima hjá Háloga. Hefi ek hér upp vaxit í eynni ok búit hér síðan. En hefir þú nokkut, Þorsteinn frændi, frétt til Ötunfaxa víkings?"

"Eigi," segir Þorsteinn, "eða hvat kanntu af honum at segja?"

"Þat," sagði Brennir, "at hann hefir leitat þín um þrjú ár, ok liggr hann hér öðrum megin eyjanna með öllum sínum flota. Vill hann hefna Slysa-Úfa, bróður síns. Hann hefir fjóra tigi skipa ok öll stór. Hann er stórr sem tröll, en bíta engi járn."

"Hvat er nú til ráða?" segir Þorsteinn.

"Engi ráð kann ek þér at gefa," segir Brennir, "nema þú getir fundit Sindra dverg, því at ek veit, at honum er illa við hann, enda mun honum sízt ráðaskortr."

"Hvert er hans at vænta?" segir Þorsteinn.

"Hann á heima í eyjunni, er hér liggr skammt undan landi, er heitir in minni Brenniey. Hann býr í einum steini, en óvænligt þykki mér, at þú getir hann fundit, en til reiðu er þér hér í nótt."

"Hitt mun fyrir liggja," segir Þorsteinn, "at halda eigi kyrru fyrir." Gengu þeir þá til skipa sinna.

Síðan setti Þorsteinn fram bát ok reri til eyjarinnar. Þorsteinn gekk þar einn á land. Ok er hann kom at einum læk, sá hann, at tvau börn léku sér við lækinn, piltr ok stúlka. Þorsteinn frétti þau at nafni.

Sveinninn nefndist Herrauðr, en píkan Herríðr. "Hefi ek týnt gulli mínu," segir hún. "Veit ek þat muni Sindra, föður mínum, illa líka. Mun ek eiga ván hirtingar."

Þorsteinn segir: "Hér er eitt gull, er ek vil gefa þér."

Hún tók við gullinu ok varð gglöð við, — "ok skal ek þetta fá föður mínum, eða má ek ekki þat gera, ef þér væri bati í?"

"Eigi er þat," segir Þorsteinn, "ok kom þú hingat föður þínum til tals við mik ok fylg svá, at hann sé í ráðum með mér um þá hluti, er mik varðar."

"Því at eins get ek þat gert," segir Herríðr, "at Herrauðr, bróðir minn, fylgi mínum vilja, því at Sindri má ekki móti honum láta."

"Veiztu þat," segir Herrauðr, "at ek fylgi þér um alla hluti."

Þorsteinn spretti af sér silfrbelti ok gaf honum. Þar fylgdi búinn knífr.

Sveinninn mælti: "Þetta var vel gefit. Skal ek allan hug á leggja, at þitt mál gangi fram. Bíð hér, til þess við systkin komum aptr." Nú gerði Þorsteinn svá.

En er stund löng var liðin, kom þar Sindri dvergr ok þau systkin með honum. Sindri heilsar Þorsteini glaðliga ok mælti "Hvat viltu mér, Þorsteinn?"

"Þat," segir Þorsteinn, "at ek vilda, at þú legðir ráð á með mér, hversu ek gæti unnit Ötunfaxa víking."

"Þar sé ek ekki ráð til," segir Sindri, "at nokkurr mennskr maðr geti Faxa unnit. Miklu er hann verri viðreignar en nokkurr annarr. Vil ek letja þik þess at halda til orrostu við hann, því at þú lætr þar menn þína, ok er þér bezt at halda í burt í nótt undan eyjunum."

"Þat skal aldri verða," segir Þorsteinn. "Þótt ek viti þat fyrir, at ek missa lífit, þá vil ek þat þó heldr en flýja at óreyndu."

"Þat sé ek," segir Sindri, "at þú ert in mesta kempa. Legg ek þat til með þér, at þú affermir öll skip þín í nótt ok berir fjárhlut á land, en hlaðir skipin af trjám ok grjóti. Síðan haf þú þik snemma at á morgin ok kom fyrr at þeim en þeir vakna. Megið þit kemba þeim ekki hagligar tjaldkúlur. Þurfið þit þess alls við, ef þér getið nokkurn bug á Faxa unnit, því at þat vil ek segja þér, at því síðr bíta hann nokkur járn, at hann bítr eigi sverðit Angrvaðill. Hér er einn tygilknífr, er Herríðr, dóttir mín, vill gefa þér ok launa þér svá gullit, ok þat ætla ek, at hann bíti á Ötunfaxa, ef þú kemr honum hagliga við. Herrauðr, sonr minn, mun því launa þér beltit, at þú skalt nefna mik á nafn, ef þér þykkir nokkut á bresta. Munu vit nú skilja fyrst at sinni, ok far þú vel ok heill. Þat mæli ek um, at mínar dísir sé þér jafnan til fylgis."

Síðan fór Þorsteinn til báts síns ok reri til sinna manna. Bjóst hann við þegar um nóttina ok færði fé af skipum, en grjót í staðinn. Ok er þat var gert, kom Brennir karl af bæ ofan ok hafði kylfu stóra í hendi, alla slegna af járni ok stórum járngöddum. Hún var svá þung, at varla gat meðalmaðr lypt af jörðu.

Brennir mælti: "Handvápn þetta vil ek gefa þér, Þorsteinn frændi, ok mun þér einum vápnhæft sakir þunga, en þó mun hún heldr létt við Ötunfaxa. Þykki mér nú ráð, at Angantýr hafi sverðit Angrvaðil, en þú berist með kylfunni. Þó at hún sé ekki fimligt meðfæri, þá mun hún þó mannskæð vera. Vilda ek nú, frændi, geta veitt þér meira lið, en eigi hefi ek föng á því." Snýr hann þá á land upp.