4. Kvonfang Ketils og frá hólmgöngu.

Bárðr hét maðr, góðr bóndi, ok átti dóttur fríða, er Sigríðr hét. Sá þótti þá beztr kostr. Hallbjörn bað Ketil biðja sér konu ok hyggja svá af Hrafnhildi. Ketill kvað sér ekki hug á kvánföngum, ok var hann jafnan hljóðr, síðan þau Hrafnhildr skildu. Ketill kveðst mundu fara norðr með landi. En Hallbjörn sagðist mundu fara bónorðsför fyrir hann, — "ok er þat illt, at þú vilt elska tröll þat."

Síðan fór Hallbjörn bónorðsför til Bárðar. Bóndi kvað Ketil hafa farit meiri ok torveldari ferðir en biðja sér konu.

"Vænir þú mik lygi?" sagði Hallbjörn.

Bóndi svarar: "Veit ek, at Ketill væri hér kominn, ef honum væri hugr á þessu, en eigi hefi ek traust til né vilja at synja þér konu." Ok keyptu þeir saman, ok var ákveðin brullaupsstefna.

Síðan fór Hallbjörn heim. Ketill spurði ekki at tíðendum. Hallbjörn kvað mörgum meiri á vera um ráðahaginn forvitnina en Katli. En Ketill gaf at því engan gaum, en þó gekk fram þessi ráðastofnun, ok var veizlan góð. Ketill fór ekki af klædum ina fyrstu nótt, er þau kómu í eina sæng. Hún fór ekki at því, ok samdist brátt með þeim.

Eptir þetta andaðist Hallbjörn, en Ketill tók við búsforráðum, ok var fjölmennt með honum. Ketill átti dóttur við konu sinni, er Hrafnhildr hét.

Ok at liðnum þrim vetrum kom Hrafnhildr Brúnadóttir til fundar við Ketil. Hann bauð henni með sér at vera. En hún kveðst ekki þá mundu dveljast. "Þar hefir þú nú gert fyrir um fundi okkra ok samvistir í lauslyndi þinni ok óstaðfestu."

Hún gekk þá til skips, mjök döpr ok þrungin, ok var þat auðsýnt, at henni þótti mikit fyrir skilnaðinum við Ketil. Grímr var eptir.

Ketill var ríkastr manna norðr þar, ok þótti þeim mikit traust at honum. Hann fór eitt sumar norðr á Finnmörk at finna þau Brúna ok Hrafnhildi. Þeir fóru á litlu skipi. Þá lágu þeir við bjarg eitt hjá á nokkurri. Ketill bað Grím sækja þeim vatn. Hann fór ok sá tröll við ána. Þat bannaði honum ok vildi taka hann. Grímr hræddist ok hljóp heim ok sagði föður sínum. Ketill fór þá til móts við tröllit ok kvað vísu:

"Hvat er þat býsna,
er við berg stendr
ok gapir eldi yfir?
Búsifjar okkrar
hygg ek batna munu.
Líttu á ljóðvega."

Tröllit hvarf, en þeir feðgar fóru heim.

Þat var á einu hausti, at víkingar kómu til Ketils. Hét annarr Hjálmr, en annarr Stafnglámr. Þeir höfðu herjat víða. Þeir beiddust at hafa þar friðland með Katli, ok þess lét hann þeim kost, ok váru þeir með honum um vetrinn í góðu yfirlæti.

Um vetr at jólum strengdi Ketill heit, at hann skal eigi Hrafnhildi, dóttur sína, gifta nauðga. Víkingar báðu hann hafa þar þökk fyrir.

Eitt sinn kom þar Áli Uppdalakappi. Hann var upplenzkr at ætt. Hann bað Hrafnhildar. Ketill kveðst eigi vilja gifta hana nauðga, — "en tala má ek málit við hana."

Hrafnhildr kveðst eigi vilja leggja ástarhug við Ála eða binda forlög sín við hann. Ketill sagði Ála svá búit, ok hér fyrir skorar Áli Ketil á hólm, en Ketill kveðst fara mundu. Þeir bræðr, Hjálmr ok Stafnglámr, vildu berjast fyrir Ketil. En hann bað þá halda skildi fyrir sik.

En er þeir kómu til vígvallar, hjó Áli til Ketils, ok varð eigi við brugðit skildinum, ok kom blóðrefillinn í enni Ketils ok arði niðr um nefit, ok blæddi mjök. Þá kvað Ketill vísu:

"Hjálmr ok Stafnglámr,
hlífið ykkr báðir.
Gefið rúm gömlum
at ganga framar hóti.
Fljúga fólknöðrur.
Frækn er Dalakappi.
Ljótr er leikr sverða.
Litat er skegg á karli.
Skrapa skinnkyrtlar.
Skjálfa járnserkir.
Hristast hringskyrtur.
Hræðist biðill meyjar."

Síðan sveiflar Ketill sverðinu til höfuðsins, en Áli brá upp skildinum. En Ketill hjó þá til fótanna ok undan báða, ok fell Áli þar.

5. Frá stórvirkjum Ketils.

Litlu síðar gerðist hallæri mikit, fyrir því at fiskrinn firrðist landit, en kornárit brást, en Ketill hafði fjölmennt, ok þóttist Sigríðr þurfa fanga í búit. Ketill kveðst óvanr frýjunni ok stökk á skip sitt. Víkingar spurðu, hvert hann vildi. "Ek skal til veiða," sagði hann. Þeir buðu at fara með honum. En hann kvað sér við engu hætt ok bað þá annast um bú sitt á meðan.

Ketil kom þar, sem heitir í Skrofum. Ok er hann kom til hafnar, sá hann á nesinu tröllkonu í berum skinnkyrtli. Hún var nýkomin af hafi ok svört sem bik væri. Hún glotti við sólunni. Ketil kvað vísu:

"Hvat er það flagða,
er ek sá á fornu nesi
ok glottir við guma?
At uppiverandi sólu,
hefi ek enga fyrr
leiðiligri litit."

Hún kváð:

"Forað ek heiti.
Fædd var ek norðarla
hraust í Hrafnseyju,
hvimleið búmönnum,
ör til áræðis,
hvatki er illt skal vinna."

Ok enn kvað hún:

"Mörgum manni
hefik til moldar snúit,
þeim er til fiskjar fór.
Hverr er sjá inn köprmáli,
er kominn er í skerin?"

Hann svarar: "Kalla mik Hæng," sagði hann.

Hún svarar: "Nær væri þér at vera heima í Hrafnistu en dratta einum til útskerja." Ketill kvað vísu:

"Einhlítr ek þóttumst,
áðr en hér kómum
of farir várar,
hvat er flögð mæla.
Lasta ek dreng dasinn.
Dreg ek á vit fanga.
Lætkat ek fyrir vinnast,
hvat er Forað mælir.
Nauðir mik hvöttu.
Nánum er at bjarga.
Hætta ek eigi
á hólm til sela,
ef í eyju
ærnir væri."

Hún svarar:

"Synja ek þess eigi,
seggr inn víðförli,
at þú líf hafir
langt of aðra,
ef þú fund okkarn
fyrðum óblauðum,
sveinn lítill, segir.
Sé ek þinn huga skjálfa."

Ketill kvað:

"Ungr var ek heima.
Fór ek einn saman
opt í útveri.
Marga myrkriðu
fann ek á minni götu.
Hræddumkat flagða fnösun.
Langleit ertu, fóstra,
ok lætr róa nefit,
leitat ek ferligra flagð."

Hún þokaði at honum við ok kvað:

"Gang hóf ek upp í Angri.
Eigraðak þá til Steigar.
Skálm glamrandi skrapti.
Skarmtak þá til Karmtar.
Elda munk á Jaðri
ok at Útsteini blása.
Þá munk austr við Elfi,
áðr dagr á mik skíni,
ok með brúðkonum beigla
ok brátt gefin jarli."

Sjá leið er fyrir endilangan Noreg. Hún spurði: "Hvat skaltu nú at hafast?"

"Sjóða slátr ok búast til matar," sagði hann. Hún kvað:

"Seyði þínum mun ek snúa,
en sjálfum þér gnúa,
unz þik gríðr of grípr."

"Þess er nú at henni ván," sagði Ketill. Hún fálmaði þá til hans. Ketill kvað þá vísu:

"Örum trúi ek mínum,
en þú afli þínu.
Fleinn mun þér mæta,
nema þú fyrir hrökkvir."

Hún kveðr vísu:

"Flaug ok Fífu
hugða ek fjarri vera,
ok hræðumst ek eigi
Hremsu bit."

Svá hétu örvar Ketils. Hann lagði ör á streng ok skaut at henni, en hún brást í hvalslíki ok steyptist í sjóinn, en örin kom undir fjöðrina. Þá heyrði Ketill skræk mikinn.

Þá sá hann gríði ok tók til orða: "Rennt mun nú þeim sköpunum, at Forað eigi jarlinn, ok ógirnilig er nú rekkja hennar."

Síðan kom Ketill við föng ok hlóð ferju sína.

Þat var eina nótt, at hann vaknar við brak mikit í skóginum. Hann hljóp út ok sá tröllkonu, ok fell fax á herðar henni.

Ketill mælti: "Hvert ætlar þú, fóstra?"

Hún reigðist við honum ok mælti: "Ek skal til tröllaþings. Þar kemr Skelkingr norðan ór Dumbshafi, konungr trölla, ok Ófóti ór Ófótansfirði ok Þorgerðr Hörgatröll ok aðrar stórvættir norðan ór landi. Dvel eigi mik, því at mér er ekki um þik, síðan þú kveittir hann Kaldrana."

Ok þá óð hún út á sjóinn ok svá til hafs. Ekki skorti gandreiðir í eyjunni um nóttina, ok varð Katli ekki mein at því, ok fór hann heim við svá búit ok sat nú um kyrrt nokkura hríð.

Þessu næst kom við Hrafnistu Framarr, víkinga konungr. Hann var blótmaðr, ok bitu eigi járn. Hann átti ríki í Húnaveldi á Gestrekalandi. Hann blótaði Árhaug. Þar festi eigi snjó á. Böðmóðr hét sonr hans, er átti mikit bú við Árhaug, ok var vinsæll maðr. Allir báðu Framari ills. Þat hafði Óðinn skapat Framari, at hann bitu eigi járn. Framarr bað Hrafnhildar, ok hafði Ketill þau svör fyrir sér, at hún skyldi sér sjálf mann kjósa.

Hún kvað nei við Framari, — "vilda ek eigi Ála kjósa mér til bónda, þá mun ek hálfu síðr kjósa þetta tröll."

Ketill sagði Framari svör hennar. Hann reiddist mjök fyrir þessi svör. Skoraði Framarr Ketil á hólm við Árhaug jóladaginn fyrsta, — "ok ver hvers manns níðingr, ef þú kemr eigi."

Ketill kveðst koma mundu. Þeir Hjálmr ok Stafnglámr buðu honum at fara með honum. Ketill kveðst einn fara vilja.

Litlu fyrir jól lét Ketill flytja sik á land í Naumudal. Hann var í loðkápu ok stígr á skíð sín ok fór upp eptir dalnum ok svá yfir skóg til Jamtalands ok svá austr yfir Skálkskóg til Helsingjalands ok svá austr yfir Eyskógamörk, — hún skilr Gestrekaland ok Helsingjaland, — ok er hann tuttugu rasta langr, en þriggja breiðr ok er illr yfirferðar.

Þórir hét maðr, er bjó við skóginn. Hann bauð Katli fylgd sína ok sagði illvirkja liggja á skóginum: "Sá er fyrir þeim, er heitir Sóti. Hann er svikall ok harðfengr."

Ketill kvað sér ekki mein mundu at þeim verða. Síðan fór hann á skóginn ok kemr at skála Sóta. Hann var ekki heima. Ketill kveykti upp eld fyrir sér. Sóti kom heim ok heilsar ekki Katli ok setti vist fyrir sik.

Ketill sat við eld ok mælti: "Ertu matníðingr, Sóti?" sagði hann.

Sóti kastaði þá stykkjum nokkurum at Katli. Ok er þeir váru mettir, lagðist Ketill niðr hjá eldi ok hraut mjök. Þá spratt Sóti upp, en Ketill vaknaði ok mælti: "Hví sveimar þú hér, Sóti?"

Hann svarar: "Blæs ek at eldi, er næsta var slokinn."

Ketill sofnaði öðru sinni. Þá hljóp Sóti enn upp ok tvíhendi öxina. Ketill spratt þá upp ok mælti: "Stórum viltu nú brytja," sagði hann. Síðan sat Ketill upp um nóttina.

Um morguninn beiddi Ketill, at Sóti færi með honum á skóginn, ok hann fór. Ok þá náttaði, lögðust þeir undir eik eina. Kefill sofnar, at því er Sóti hugði, því at hann hraut hátt. Sóti spratt upp ok hjó til Ketils, svá at af hrauf kápuhattrinn, en Ketill var ekki í kápunni.

Ketill vakti ok vildi reyna Sóta. Hann hljóp upp ok mælti: "Nú skulu vit reyna fangbrögð með okkr."

Ketill kippti Sóta um lág eina ok hjó af honum höfuðit ok fór síðan leið sína ok kom jólaaptan til Árhaugs. Hann var blótaðr af Framari ok landsmönnum til árs. Þá var kafa hríð. Ketill gekk upp á hauginn ok settist í mót veðrinu.

Þá er menn kómu í sæti at Böðmóðs, þá tók hann til orða: "Hvárt mun Ketill kominn til Árhaugs?" Menn kváðu þess enga ván.

Böðmóðr mælti: "Þar er sá maðr, at ek kann einkis til at geta. Farið nú ok vitið um hann ok bjóðið honum til vár."

Þeir fóru nú til haugsins ok fundu Ketil eigi ok segja Böðmóði svá komit. Böðmóðr kvað hann kominn mundu upp á hauginn. Fór hann síðan til haugsins ok upp á hauginn ok sér þar hrúgald mikit á norðanverðum hauginum. Böðmóðr kvað vísu:

"Hverr er sá inn hávi,
er á haugi sitr
ok horfir veðri við?
Frostharðan mann
hygg ek þik feiknum vera,
hvat þér hvergi hlýr."

Ketill kvað vísu:

"Ketill ek heiti,
kominn ór Hrafnistu.
Þar var ek upp of alinn;
hugfullt hjarta
veit ek hlífa mér.
Þó vilda ek gisting geta."

Böðmóðr kvað:

"Upp skaltu rísa
ok ganga haugi af
ok sækja mína sali.
Málsefnis
ann ek þér margan dag,
ef þú vilt þiggja þar."

Ketill kvað vísu:

"Upp mun ek nú rísa
ok ganga haugi af,
alls mér Böðmóðr býðr.
Bróðir minn
þótt sæti brautu nær,
mundi eigi betr of boðit."

Böðmóðr tók í hönd Katli. Ok er hann stóð upp, skriðnuðu honum fætr á hauginum. Þá kvað Böðmóðr vísu:

"Reyndr ertu, fóstri,
at ganga hervígis til
ok berjast við Framar til fjár.
Á léttum aldri
gaf honum Óðinn sigr.
Mjök kveð ek hann vígum vanan."

Þá reiddist Ketill, er hann nefndi Óðin, því at hann trúði ekki á Óðin, ok kvað vísu:

"Óðin blóta
gerða ek aldrigi,
hefik þó lengi lifat.
Framar falla
veit ek fyrr munu
en þetta it háva höfuð."

Síðan fór Ketill með Böðmóði ok var með honum um nóttina ok sat honum it næsta. Ok um morguninn bauð Böðmóðr at fara með honum eða fá mann í móti Framari. Ketill vildi eigi þat. "Þá mun ek fara með þér," sagði Böðmóðr.

Þat vildi Ketill, ok fóru þeir til Árhaugs. Framarr fór grenjandi til haugsins, ok váru þeir Böðmóðr ok Ketill þar fyrir fjölmennir. Þá sagði Framarr upp hólmgöngulög. Böðmóðr helt skildi fyrir Katli, en engi fyrir Framar. Hann mælti: "Þá skaltu nú vera minn fjandmaðr heldr en sonr."

Böðmóðr kvað hann hafa sundr sagt frændsemi með þeim í fjölkynngi sinni. Ok áðr þeir börðust, fló örn af skógi at Framari ok sleit af honum klæðin. Þá kvað Framarr vísu:

"Illr er örn í sinni,
emka ek sár at kvíða,
færir hann greipr sínar
gular í blóðæðar.
Hlakkar hreggskornir,
hvers er hann forkunnigr,
opt hefi ek ara gladdan,
óðr em ek valgöglum."

Þá sótti örninn svá fast, at hann varð vápnum at verjast. Þá kvað hann vísu:

"Veifir þú vængjum,
vápnum mun ek þér heita.
Vafrar þú, víðflogull,
sem vitir mik feigan.
Villr ertu, vígstari,
vit munum sigr hafa.
Hverf þú at Hængi,
hann skal nú deyja."

Sá átti fyrr at höggva, sem á var skorat. Ketill hjó á öxl Framari. Hann stóð fyrir kyrr, sverðit beit ekki á, en vatzt þó við, at höggit var svá mikit. Framarr hjó til Ketils í skjöldinn. Ketill hjó á aðra öxl Framari, ok beit enn ekki. Ketill kvað vísu:

"Dregst þú nú, Dragvendill,
við krás arnar.
Mætir þú meingöldrum,
máttat þú bíta.
Hæng þess eigi varði,
at hrökkva mundi
eggjar eitrherðar,
þó at Óðinn deyfði."

Ok enn kvað hann vísu:

"Hvat er þér, Dragvendill,
hví ertu slær orðinn?
Til hefi ek nú höggvit.
Tregt er þér at bíta.
Hliðar þú at hjörþingi,
hefirat þér fyrr orðit
bilt í braki málma,
þar er bragnar hjuggusk."

Framarr kvað vísu:

"Skelfr nú skegg á karli.
Skeika vápn gömlum.
Frýr hann hjör hvössum.
Hræðist faðir meyjar.
Brýndusk benteinar,
svá at bíta mætti
höldum hugprúðum,
ef þér hugr dygði."

Ketill kvað:

"Þarftattu oss at eggja,
eigu mér sjaldan
fyrðar flugtrauðir
frýja stórhöggva.
Bít þú nú, Dragvendill,
eða brotna ella.
Báðum er okkr heill horfin,
ef þú bilar sinn þriðja."

Ok enn kvað hann:

"Hræðiskat faðir meyjar,
meðan heill er Dragvendill.
Vita ekki víst þykkjumst:
verðrat honum bilt þrysvar."

Þá sneri hann sverðinu í hendi sér ok hverfði fram eggina aðra. Framarr stóð kyrr, er sverðit reið á öxlina, ok nam eigi staðar fyrr en í mjöðminni, ok flakti frá síðan. Þá kvað Framarr vísu:

"Hugr er í Hængi,
hvass er Dragvendill,
beit hann orð Óðins,
sem ekki væri.
Brást nú Baldrs faðir,
brigt er at trúa honum.
Njóttu heill handa!
Hér munum skiljast."

Þá dó Framarr, en Böðmóðr fylgdi Katli af vetfangi. Þá mælti Böðmóðr: "Nú með því ef þú þykkist mér eiga at launa nokkura liðveizlu, þá vil ek, at þú giftir mér dóttur þína."

Ketill tók því vel ok sagði Böðmóð góðan dreng.

Eptir þetta unnit fór Ketill heim ok var frægr mjök af sínum stórvirkjum. Hann gifti Hrafnhildi Böðmóði. Ketill réð fyrir Hrafnistu, meðan hann lifði, en Grímr loðinkinni eptir hann. Örvar-Oddr var sonr Gríms.

Ok lýkr hér þessari sögu.