1
[भ] एतस्मिन एव काले तु वसिष्ठम ऋषिसत्तमम इक्ष्वाकुवंशजॊ राजा सौथासॊ थथतां वरः 2 सर्वलॊकचरं सिथ्धं बरह्मकॊशं सनातनम पुरॊहितम इथं परष्टुम अभिवाथ्यॊपचक्रमे 3 [सौ] तरैलॊक्ये भगवन किं सवित पवित्रं कद्यते ऽनघ यत कीर्तयन सथा मर्त्यः पराप्नुयात पुण्यम उत्तमम 4 [भ] तस्मै परॊवाच वचनं परणताय हितं तथा गवाम उपनिषथ विथ्वान नमस्कृत्य गवां शुचिः 5 गावः सुरभिगन्धिन्यस तदा गुग्गुलु गन्धिकाः गावः परतिष्ठा भूतानां गावः सवस्त्ययनं महत 6 गावॊ भूतं भविष्यच च गावः पुष्टिः सनातनी गावॊ लक्ष्म्यास तदा मूलं गॊषु थत्तं न नश्यति अन्नं हि सततं गावॊ थेवानां परमं हविः 7 सवाहाकारवषट्कारौ गॊषु नित्यं परतिष्ठितौ गावॊ यज्ञस्य हि फलं गॊषु यज्ञाः परतिष्ठिताः 8 सायं परतश च सततं हॊमकाले महामते गावॊ थथति वै हॊम्यम ऋषिभ्यः पुरुषर्षभ 9 कानि चिथ यानि थुर्गाणि थुष्कृतानि कृतानि च तरन्ति चैव पाप्मानं धेनुं ये थथति परभॊ 10 एकां च थशगुर थथ्याथ थश थथ्याच च गॊशती शतं सहस्रगुर थथ्यात सर्वे तुल्यफला हि ते 11 अनाहिताग्निः शतगुर अयज्वा च सहस्रगुः समृथ्धॊ यश च कीनाशॊ नार्घ्यम अर्हन्ति ते तरयः 12 कपिलां ये परयच्छन्ति स वत्सां कांस्यथॊहनाम सुव्रतां वस्त्रसंवीताम उभौ लॊकौ जयन्ति ते 13 युवानम इन्थ्रियॊपेतं शतेन सह यूदपम गवेन्थ्रं बराह्मणेन्थ्राय भूरि शृङ्गम अलंकृतम 14 वृषभं ये परयच्छन्ति शरॊत्रियाय परंतप ऐश्वर्यं ते ऽभिजायन्ते जायमानाः पुनः पुनः 15 नाकीर्तयित्वा गाः सुप्यान नास्मृत्य पुनर उत्पतेत सायंप्रातर नमस्येच च गास ततः पुष्टिम आप्नुयात 16 गवां मूत्र पुरीषस्य नॊथ्विजेत कथा चन न चासां मांसम अश्नीयाथ गवां वयुष्टिं तदाश्नुते 17 गाश च संकीर्तयेन नित्यं नावमन्येत गास तदा अनिष्टं सवप्नम आलक्ष्य गां नरः संप्रकीर्तयेत 18 गॊमयेन सथा सनायाथ गॊकरीषे च संविशेत शलेष्म मूत्र पुरीषाणि परतिघातं च वर्जयेत 19 सार्थ्र चर्मणि भुञ्जीत निरीक्षन वारुणीं थिशम वाग्यतः सर्पिषा भूमौ गवां वयुष्टिं तदाश्नुते 20 घृतेन जुहुयाथ अग्निं घृतेन सवस्ति वाचयेत घृतं थथ्याथ घृतं पराशेथ गवां वयुष्टिं तदाश्नुते 21 गॊमत्या विथ्यया धेनुं तिलानाम अभिमन्त्र्य यः रसरत्नमयीं थथ्यान न स शॊचेत कृताकृते 22 गावॊ माम उपतिष्ठन्तु हेमशृङ्गाः पयॊ मुचः सुरभ्यः सौरभेयाश च सरितः सागरं यदा 23 गावः पश्यन्तु मां नित्यं गावः पश्याम्य अहं तथा गावॊ ऽसमाकं वयं तासां यतॊ गावस ततॊ वयम 24 एवं रात्रौ थिवा चैव समेषु विषमेषु च महाभयेषु च नरः कीर्तयन मुच्यते भयात |
1
[bh] etasmin eva kāle tu vasiṣṭham ṛṣisattamam ikṣvākuvaṃśajo rājā saudāso dadatāṃ varaḥ 2 sarvalokacaraṃ siddhaṃ brahmakośaṃ sanātanam purohitam idaṃ praṣṭum abhivādyopacakrame 3 [sau] trailokye bhagavan kiṃ svit pavitraṃ kathyate 'nagha yat kīrtayan sadā martyaḥ prāpnuyāt puṇyam uttamam 4 [bh] tasmai provāca vacanaṃ praṇatāya hitaṃ tadā gavām upaniṣad vidvān namaskṛtya gavāṃ śuciḥ 5 gāvaḥ surabhigandhinyas tathā guggulu gandhikāḥ gāvaḥ pratiṣṭhā bhūtānāṃ gāvaḥ svastyayanaṃ mahat 6 gāvo bhūtaṃ bhaviṣyac ca gāvaḥ puṣṭiḥ sanātanī gāvo lakṣmyās tathā mūlaṃ goṣu dattaṃ na naśyati annaṃ hi satataṃ gāvo devānāṃ paramaṃ haviḥ 7 svāhākāravaṣaṭkārau goṣu nityaṃ pratiṣṭhitau gāvo yajñasya hi phalaṃ goṣu yajñāḥ pratiṣṭhitāḥ 8 sāyaṃ prataś ca satataṃ homakāle mahāmate gāvo dadati vai homyam ṛṣibhyaḥ puruṣarṣabha 9 kāni cid yāni durgāṇi duṣkṛtāni kṛtāni ca taranti caiva pāpmānaṃ dhenuṃ ye dadati prabho 10 ekāṃ ca daśagur dadyād daśa dadyāc ca gośatī śataṃ sahasragur dadyāt sarve tulyaphalā hi te 11 anāhitāgniḥ śatagur ayajvā ca sahasraguḥ samṛddho yaś ca kīnāśo nārghyam arhanti te trayaḥ 12 kapilāṃ ye prayacchanti sa vatsāṃ kāṃsyadohanām suvratāṃ vastrasaṃvītām ubhau lokau jayanti te 13 yuvānam indriyopetaṃ śatena saha yūthapam gavendraṃ brāhmaṇendrāya bhūri śṛṅgam alaṃkṛtam 14 vṛṣabhaṃ ye prayacchanti śrotriyāya paraṃtapa aiśvaryaṃ te 'bhijāyante jāyamānāḥ punaḥ punaḥ 15 nākīrtayitvā gāḥ supyān nāsmṛtya punar utpatet sāyaṃprātar namasyec ca gās tataḥ puṣṭim āpnuyāt 16 gavāṃ mūtra purīṣasya nodvijeta kadā cana na cāsāṃ māṃsam aśnīyād gavāṃ vyuṣṭiṃ tathāśnute 17 gāś ca saṃkīrtayen nityaṃ nāvamanyeta gās tathā aniṣṭaṃ svapnam ālakṣya gāṃ naraḥ saṃprakīrtayet 18 gomayena sadā snāyād gokarīṣe ca saṃviśet śleṣma mūtra purīṣāṇi pratighātaṃ ca varjayet 19 sārdra carmaṇi bhuñjīta nirīkṣan vāruṇīṃ diśam vāgyataḥ sarpiṣā bhūmau gavāṃ vyuṣṭiṃ tathāśnute 20 ghṛtena juhuyād agniṃ ghṛtena svasti vācayet ghṛtaṃ dadyād ghṛtaṃ prāśed gavāṃ vyuṣṭiṃ tathāśnute 21 gomatyā vidyayā dhenuṃ tilānām abhimantrya yaḥ rasaratnamayīṃ dadyān na sa śocet kṛtākṛte 22 gāvo mām upatiṣṭhantu hemaśṛṅgāḥ payo mucaḥ surabhyaḥ saurabheyāś ca saritaḥ sāgaraṃ yathā 23 gāvaḥ paśyantu māṃ nityaṃ gāvaḥ paśyāmy ahaṃ tadā gāvo 'smākaṃ vayaṃ tāsāṃ yato gāvas tato vayam 24 evaṃ rātrau divā caiva sameṣu viṣameṣu ca mahābhayeṣu ca naraḥ kīrtayan mucyate bhayāt |