Sacred Texts Hinduism Mahabharata Index Book 13 Index Previous Next
|
1
[च] वरश च गृह्यतां मत्तॊ यश च ते संशयॊ हृथि तं च बरूहि नरश्रेष्ठ सर्वं संपाथयामि ते 2 [कुषिक] यथि परीतॊ ऽसि भगवंस ततॊ मे वथ भार्गव कारणं शरॊतुम इच्छामि मथ्गृहे वासकारितम 3 शयनं चैकपार्श्वेन थिवसान एकविंशतिम अकिं चिथ उक्त्वा गमनं बहिश च मुनिपुंगव 4 अन्तर्धानम अकस्माच च पुनर एव च थर्शनम पुनश च शयनं विप्र थिवसान एकविंशतिम 5 तैलाभ्यक्तस्य गमनं भॊजनं च गृहे मम समुपानीय विविधं यथ थग्धं जातवेथसा निर्याणं च रदेनाशु सहसा यत्कृतं तवया 6 धनानां च विसर्गस्य वनस्यापि च थर्शनम परासाथानां बहूनां च काञ्चनानां महामुने 7 मणिविथ्रुम पाथानां पर्यङ्कानां च थर्शनम पुनश चाथर्शनं तस्य शरॊतुम इच्छामि कारणम 8 अतीव हय अत्र मुह्यामि चिन्तयानॊ थिवानिशम न चैवात्राधिगच्छामि सर्वस्यास्य विनिश्चयम एतथ इच्छामि कार्त्स्न्येन सत्यं शरॊतुं तपॊधन 9 [च] शृणु सर्वम अशेषेण यथ इथं येन हेतुना न हि शक्यम अनाख्यातुम एवं पृष्टेन पार्दिव 10 पितामहस्य वथतः पुरा थेवसमागमे शरुतवान अस्मि यथ राजंस तन मे निगथतः शृणु 11 बरह्मक्षत्रविरॊधेन भविता कुलसंकरः पौत्र सते भविता राजंस तेजॊ वीर्यसमन्वितः 12 ततः सवकुलरक्षार्दम अहं तवा समुपागमम चिकीर्षन कुशिकॊच्छेथं संथिधक्षुः कुलं तव 13 ततॊ ऽहम आगम्य पुरा तवाम अवॊचं महीपते नियमं कं चिथ आरप्स्ये शुश्रूषा करियताम इति 14 न च ते थुष्कृतं किं चिथ अहम आसाथयं गृहे तेन जीवसि राजर्षे न भवेदास ततॊ ऽनयदा 15 एतां बुथ्धिं समास्दाय थिवसान एकविंशतिम सुप्तॊ ऽसमि यथि मां कश चिथ बॊधयेथ इति पार्दिव 16 यथा तवया सभार्येण संस्पुतॊ न परबॊधितः अहं तथैव ते परीतॊ मनसा राजसत्तम 17 उत्दाय चास्मि निष्क्रान्तॊ यथि मां तवं महीपते पृच्छेः कव यास्यसीत्य एवं शपेयं तवाम इति परभॊ 18 अन्तर्हितश चास्मि पुनः पुनर एव च ते गृहे यॊगम आस्दाय संविष्टॊ थिवसान एकविंशतिम 19 कषुधितॊ माम असूयेदाः शरमाथ वेति नराधिप एतां बुथ्धिं समास्दाय कर्शितौ वां मया कषुधा 20 न च ते ऽभूत सुसूक्ष्मॊ ऽपि मन्युर मनसि पार्दिव सभार्यस्य नरश्रेष्ठ तेन ते परीतिमान अहम 21 भॊजनं च समानाय्य यत तथ आथीपितं मया करुध्येदा यथि मात्सर्याथ इति तन मर्षितं च ते 22 ततॊ ऽहं रदम आरुह्य तवाम अवॊचं नराधिप सभार्यॊ मां वहस्वेति तच च तवं कृतवांस तदा 23 अविशङ्कॊ नरपते परीतॊ ऽहं चापि तेन ते धनॊत्सर्गे ऽपि च कृते न तवां करॊधः परधर्षयत 24 ततः परीतेन ते राजन पुनर एतत कृतं तव सभार्यस्य वनं भूयस तथ विथ्धि मनुजाधिप 25 परीत्यर्दं तव चैतन मे सवर्गसंथर्शनं कृतम यत ते वने ऽसमिन नृपते थृष्टं थिव्यं निथर्शनम 26 सवर्गॊथ्थेशस तवया राजन स शरीरेण पार्दिव मुहूर्तम अनुभूतॊ ऽसौ सभार्येण नृपॊत्तम 27 निथर्शनार्दं तपसॊ धर्मस्य च नराधिप तत्र यासीत सपृहा राजंस तच चापि विथितं मम 28 बराह्मण्यं काङ्क्षसे हि तवं तपश च पृदिवीपते अवमन्य नरेन्थ्रत्वं थेवेन्थ्रत्वं च पार्दिव 29 एवम एतथ यदात्द तवं बराह्मण्यं तात थुर्लभम बराह्मण्ये सति चर्षित्वम ऋषित्वे च तपस्विता 30 भविष्यत्य एष ते कामः कुशिकात कौशिकॊ थविजः तृतीयं पुरुषं पराप्य बराह्मणत्वं गमिष्यति 31 वंशस ते पार्दिवश्रेष्ठ भृगूणाम एव तेजसा पौत्रस ते भविता विप्र तपस्वी पावकथ्युतिः 32 यः स थेवमनुष्याणां भयम उत्पाथयिष्यति तरयाणां चैव लॊकानां सत्यम एतथ बरवीमि ते 33 वरं गृहाण राजर्षे यस ते मनसि वर्तते तीर्दयात्रां गमिष्यामि पुरा कालॊ ऽतिवर्तते 34 [क] एष एव वरॊ मे ऽथय यत तवं परीतॊ महामुने भवत्व एतथ यदात्द तवं तपः पौत्रे ममानघ बराह्मण्यं मे कुलस्यास्तु भगवन्न एष मे वरः 35 पुनश चाख्यातुम इच्छामि भगवन विस्तरेण वै कदम एष्यति विप्रत्वं कुलं मे भृगुनन्थन कश चासौ भविता बन्धुर मम कश चापि संमतः |
1
[c] varaś ca gṛhyatāṃ matto yaś ca te saṃśayo hṛdi taṃ ca brūhi naraśreṣṭha sarvaṃ saṃpādayāmi te 2 [kuṣika] yadi prīto 'si bhagavaṃs tato me vada bhārgava kāraṇaṃ śrotum icchāmi madgṛhe vāsakāritam 3 śayanaṃ caikapārśvena divasān ekaviṃśatim akiṃ cid uktvā gamanaṃ bahiś ca munipuṃgava 4 antardhānam akasmāc ca punar eva ca darśanam punaś ca śayanaṃ vipra divasān ekaviṃśatim 5 tailābhyaktasya gamanaṃ bhojanaṃ ca gṛhe mama samupānīya vividhaṃ yad dagdhaṃ jātavedasā niryāṇaṃ ca rathenāśu sahasā yatkṛtaṃ tvayā 6 dhanānāṃ ca visargasya vanasyāpi ca darśanam prāsādānāṃ bahūnāṃ ca kāñcanānāṃ mahāmune 7 maṇividruma pādānāṃ paryaṅkānāṃ ca darśanam punaś cādarśanaṃ tasya śrotum icchāmi kāraṇam 8 atīva hy atra muhyāmi cintayāno divāniśam na caivātrādhigacchāmi sarvasyāsya viniścayam etad icchāmi kārtsnyena satyaṃ śrotuṃ tapodhana 9 [c] śṛṇu sarvam aśeṣeṇa yad idaṃ yena hetunā na hi śakyam anākhyātum evaṃ pṛṣṭena pārthiva 10 pitāmahasya vadataḥ purā devasamāgame śrutavān asmi yad rājaṃs tan me nigadataḥ śṛṇu 11 brahmakṣatravirodhena bhavitā kulasaṃkaraḥ pautra ste bhavitā rājaṃs tejo vīryasamanvitaḥ 12 tataḥ svakularakṣārtham ahaṃ tvā samupāgamam cikīrṣan kuśikocchedaṃ saṃdidhakṣuḥ kulaṃ tava 13 tato 'ham āgamya purā tvām avocaṃ mahīpate niyamaṃ kaṃ cid ārapsye śuśrūṣā kriyatām iti 14 na ca te duṣkṛtaṃ kiṃ cid aham āsādayaṃ gṛhe tena jīvasi rājarṣe na bhavethās tato 'nyathā 15 etāṃ buddhiṃ samāsthāya divasān ekaviṃśatim supto 'smi yadi māṃ kaś cid bodhayed iti pārthiva 16 yadā tvayā sabhāryeṇa saṃsputo na prabodhitaḥ ahaṃ tadaiva te prīto manasā rājasattama 17 utthāya cāsmi niṣkrānto yadi māṃ tvaṃ mahīpate pṛccheḥ kva yāsyasīty evaṃ śapeyaṃ tvām iti prabho 18 antarhitaś cāsmi punaḥ punar eva ca te gṛhe yogam āsthāya saṃviṣṭo divasān ekaviṃśatim 19 kṣudhito mām asūyethāḥ śramād veti narādhipa etāṃ buddhiṃ samāsthāya karśitau vāṃ mayā kṣudhā 20 na ca te 'bhūt susūkṣmo 'pi manyur manasi pārthiva sabhāryasya naraśreṣṭha tena te prītimān aham 21 bhojanaṃ ca samānāyya yat tad ādīpitaṃ mayā krudhyethā yadi mātsaryād iti tan marṣitaṃ ca te 22 tato 'haṃ ratham āruhya tvām avocaṃ narādhipa sabhāryo māṃ vahasveti tac ca tvaṃ kṛtavāṃs tathā 23 aviśaṅko narapate prīto 'haṃ cāpi tena te dhanotsarge 'pi ca kṛte na tvāṃ krodhaḥ pradharṣayat 24 tataḥ prītena te rājan punar etat kṛtaṃ tava sabhāryasya vanaṃ bhūyas tad viddhi manujādhipa 25 prītyarthaṃ tava caitan me svargasaṃdarśanaṃ kṛtam yat te vane 'smin nṛpate dṛṣṭaṃ divyaṃ nidarśanam 26 svargoddeśas tvayā rājan sa śarīreṇa pārthiva muhūrtam anubhūto 'sau sabhāryeṇa nṛpottama 27 nidarśanārthaṃ tapaso dharmasya ca narādhipa tatra yāsīt spṛhā rājaṃs tac cāpi viditaṃ mama 28 brāhmaṇyaṃ kāṅkṣase hi tvaṃ tapaś ca pṛthivīpate avamanya narendratvaṃ devendratvaṃ ca pārthiva 29 evam etad yathāttha tvaṃ brāhmaṇyaṃ tāta durlabham brāhmaṇye sati carṣitvam ṛṣitve ca tapasvitā 30 bhaviṣyaty eṣa te kāmaḥ kuśikāt kauśiko dvijaḥ tṛtīyaṃ puruṣaṃ prāpya brāhmaṇatvaṃ gamiṣyati 31 vaṃśas te pārthivaśreṣṭha bhṛgūṇām eva tejasā pautras te bhavitā vipra tapasvī pāvakadyutiḥ 32 yaḥ sa devamanuṣyāṇāṃ bhayam utpādayiṣyati trayāṇāṃ caiva lokānāṃ satyam etad bravīmi te 33 varaṃ gṛhāṇa rājarṣe yas te manasi vartate tīrthayātrāṃ gamiṣyāmi purā kālo 'tivartate 34 [k] eṣa eva varo me 'dya yat tvaṃ prīto mahāmune bhavatv etad yathāttha tvaṃ tapaḥ pautre mamānagha brāhmaṇyaṃ me kulasyāstu bhagavann eṣa me varaḥ 35 punaś cākhyātum icchāmi bhagavan vistareṇa vai katham eṣyati vipratvaṃ kulaṃ me bhṛgunandana kaś cāsau bhavitā bandhur mama kaś cāpi saṃmataḥ |