Sacred Texts Hinduism Mahabharata Index Book 13 Index Previous Next
|
1
[य] सत्रीणां सवभावम इच्छामि शरॊतुं भरतसत्तम सत्रियॊ हि मूलं थॊषाणां लघु चित्ताः पितामह 2 [भ] अत्राप्य उथाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम नारथस्य च संवाथं पुंश्चल्या पञ्च चूडया 3 लॊकान अनुचरन धीमान थेवर्षिर नारथः पुरा थथर्शाप्सरसं बराह्मीं पञ्च थूडाम अनिन्थिताम 4 तां थृष्ट्वा चारुसर्वाङ्गीं पप्रच्छाप्सरसं मुनिः संशयॊ हृथि मे कश चित तन मे बरूहि सुमध्यमे 5 एवम उक्ता तु सा विप्रं परत्युवाचाद नारथम विषये सति वक्ष्यामि समर्दां मन्यसे च माम 6 [न] न तवाम अविषये भथ्रे नियॊक्ष्यामि कदं चन सत्रीणां सवभावम इच्छामि तवत्तः शरॊतुं वरानने 7 [बः] एतच छरुत्वा वचस तस्य थेवर्षेर अप्सरॊत्तमा परत्युवाच न शक्ष्यामि सत्री सती निन्थितुं सत्रियः 8 विथितास ते सत्रियॊ याश च याथृशाश च सवभावतः न माम अर्हसि थेवर्षे नियॊक्तुं परश्न ईथृशे 9 ताम उवाच स थेवर्षिः सत्यं वथ सुमध्यमे मृषावाथे भवेथ थॊषः सत्ये थॊषॊ न विथ्यते 10 इत्य उक्ता सा कृतमतिर अभवच चारुहासिनी सत्री थॊषाञ शाश्वतान सत्यान भाषितुं संप्रचक्रमे 11 [प] कुलीना रूपवत्यश च नादवत्यश च यॊषितः मर्याथासु न तिष्ठन्ति स थॊषः सत्रीषु नारथ 12 न सत्रीभ्यः किं चिथ अन्यथ वै पापीयस्तरम अस्ति वै सत्रियॊ हि मूलं थॊषाणां तदा तवम अपि वेत्द ह 13 समाज्ञातान ऋथ्धिमतः परतिरूपान वशे सदितान पतीन अन्तरम आसाथ्य नालं नार्यः परतीक्षितुम 14 असथ धर्मस तव अयं सत्रीणाम अस्माकं भवति परभॊ पापीयसॊ नरान यथ वै लज्जां तयक्त्वा भजामहे 15 सत्रियं हि यः परार्दयते संनिकर्षं च गच्छति ईषच च कुरुते सेवां तम एवेच्छन्ति यॊषितः 16 अनर्दित्वान मनुष्याणां भयात परिजनस्य च मर्याथायाम अमर्याथाः सत्रियस तिष्ठन्ति भर्तृषु 17 नासां कश चिथ अगम्यॊ ऽसति नासां वयसि संस्दितिः विरूपं रूपवन्तं वा पुमान इत्य एव भुञ्जते 18 न भयान नाप्य अनुक्रॊशान नार्दहेतॊः कदं चन न जञातिकुलसंबन्धात सत्रियस तिष्ठन्ति भर्तृषु 19 यौवने वर्तमानानां मृष्टाभरण वाससाम नारीणां सवैरवृत्तानां सपृहयन्ति कुलस्त्रियः 20 याश च शश्वथ बहुमता रक्ष्यन्ते थयिताः सत्रियः अपि ताः संप्रसज्जन्ते कुब्जान्ध जड वामनैः 21 पङ्गुष्व अपि च थेवर्षे ये चान्ये कुत्सिता नराः सत्रीणाम अगम्यॊ लॊके ऽसमिन नास्ति कश चिन महामुने 22 यथि पुंसां गतिर बरह्म कदं चिन नॊपपथ्यते अप्य अन्यॊन्यं परवर्तन्ते न हि तिष्ठन्ति भर्तृषु 23 अलाभात पुरुषाणं हि भयात परिजनस्य च वधबन्धभयाच चापि सवयं गुप्ता भवन्ति ताः 24 चल सवभावा थुःसेव्या थुर्ग्राह्या भावतस तदा पराज्ञस्य पुरुषस्येह यदा वाचस तदा सत्रियः 25 नाग्निस तृप्यति काष्टाहां नापगानां महॊथधिः नान्तकः सर्वभूतानां न पुंसां वामलॊचनाः 26 इथम अन्यच च थेवर्षे रहस्यं सर्वयॊषिताम थृष्ट्वैव पुरुषं हृथ्यं यॊनिः परक्लिथ्यते सत्रियः 27 कामानाम अपि थातारं कर्तारं मानसान्त्वयॊः रक्षितारं न मृष्यन्ति भर्तारं परमं सत्रियः 28 न कामभॊगान बहुलान नालंकारार्द संचयान तदैव बहु मन्यन्ते यदा रत्याम अनुग्रहम 29 अन्तकः शमनॊ मृत्युः पातालं वडवामुखम कषुर धारा विषं सर्पॊ वह्निर इत्य एकतः सत्रियः 30 यतश च भूतानि महान्ति पञ्च; यतश च लॊका विहिता विधात्रा यतः पुमांसः परमथाश च निर्मितस; तथैव थॊषाः परमथासु नारथ |
1
[y] strīṇāṃ svabhāvam icchāmi śrotuṃ bharatasattama striyo hi mūlaṃ doṣāṇāṃ laghu cittāḥ pitāmaha 2 [bh] atrāpy udāharantīmam itihāsaṃ purātanam nāradasya ca saṃvādaṃ puṃścalyā pañca cūḍayā 3 lokān anucaran dhīmān devarṣir nāradaḥ purā dadarśāpsarasaṃ brāhmīṃ pañca dūḍām aninditām 4 tāṃ dṛṣṭvā cārusarvāṅgīṃ papracchāpsarasaṃ muniḥ saṃśayo hṛdi me kaś cit tan me brūhi sumadhyame 5 evam uktā tu sā vipraṃ pratyuvācātha nāradam viṣaye sati vakṣyāmi samarthāṃ manyase ca mām 6 [n] na tvām aviṣaye bhadre niyokṣyāmi kathaṃ cana strīṇāṃ svabhāvam icchāmi tvattaḥ śrotuṃ varānane 7 [bḥ] etac chrutvā vacas tasya devarṣer apsarottamā pratyuvāca na śakṣyāmi strī satī nindituṃ striyaḥ 8 viditās te striyo yāś ca yādṛśāś ca svabhāvataḥ na mām arhasi devarṣe niyoktuṃ praśna īdṛśe 9 tām uvāca sa devarṣiḥ satyaṃ vada sumadhyame mṛṣāvāde bhaved doṣaḥ satye doṣo na vidyate 10 ity uktā sā kṛtamatir abhavac cāruhāsinī strī doṣāñ śāśvatān satyān bhāṣituṃ saṃpracakrame 11 [p] kulīnā rūpavatyaś ca nāthavatyaś ca yoṣitaḥ maryādāsu na tiṣṭhanti sa doṣaḥ strīṣu nārada 12 na strībhyaḥ kiṃ cid anyad vai pāpīyastaram asti vai striyo hi mūlaṃ doṣāṇāṃ tathā tvam api vettha ha 13 samājñātān ṛddhimataḥ pratirūpān vaśe sthitān patīn antaram āsādya nālaṃ nāryaḥ pratīkṣitum 14 asad dharmas tv ayaṃ strīṇām asmākaṃ bhavati prabho pāpīyaso narān yad vai lajjāṃ tyaktvā bhajāmahe 15 striyaṃ hi yaḥ prārthayate saṃnikarṣaṃ ca gacchati īṣac ca kurute sevāṃ tam evecchanti yoṣitaḥ 16 anarthitvān manuṣyāṇāṃ bhayāt parijanasya ca maryādāyām amaryādāḥ striyas tiṣṭhanti bhartṛṣu 17 nāsāṃ kaś cid agamyo 'sti nāsāṃ vayasi saṃsthitiḥ virūpaṃ rūpavantaṃ vā pumān ity eva bhuñjate 18 na bhayān nāpy anukrośān nārthahetoḥ kathaṃ cana na jñātikulasaṃbandhāt striyas tiṣṭhanti bhartṛṣu 19 yauvane vartamānānāṃ mṛṣṭābharaṇa vāsasām nārīṇāṃ svairavṛttānāṃ spṛhayanti kulastriyaḥ 20 yāś ca śaśvad bahumatā rakṣyante dayitāḥ striyaḥ api tāḥ saṃprasajjante kubjāndha jaḍa vāmanaiḥ 21 paṅguṣv api ca devarṣe ye cānye kutsitā narāḥ strīṇām agamyo loke 'smin nāsti kaś cin mahāmune 22 yadi puṃsāṃ gatir brahma kathaṃ cin nopapadyate apy anyonyaṃ pravartante na hi tiṣṭhanti bhartṛṣu 23 alābhāt puruṣāṇaṃ hi bhayāt parijanasya ca vadhabandhabhayāc cāpi svayaṃ guptā bhavanti tāḥ 24 cala svabhāvā duḥsevyā durgrāhyā bhāvatas tathā prājñasya puruṣasyeha yathā vācas tathā striyaḥ 25 nāgnis tṛpyati kāṣṭāhāṃ nāpagānāṃ mahodadhiḥ nāntakaḥ sarvabhūtānāṃ na puṃsāṃ vāmalocanāḥ 26 idam anyac ca devarṣe rahasyaṃ sarvayoṣitām dṛṣṭvaiva puruṣaṃ hṛdyaṃ yoniḥ praklidyate striyaḥ 27 kāmānām api dātāraṃ kartāraṃ mānasāntvayoḥ rakṣitāraṃ na mṛṣyanti bhartāraṃ paramaṃ striyaḥ 28 na kāmabhogān bahulān nālaṃkārārtha saṃcayān tathaiva bahu manyante yathā ratyām anugraham 29 antakaḥ śamano mṛtyuḥ pātālaṃ vaḍavāmukham kṣura dhārā viṣaṃ sarpo vahnir ity ekataḥ striyaḥ 30 yataś ca bhūtāni mahānti pañca; yataś ca lokā vihitā vidhātrā yataḥ pumāṃsaḥ pramadāś ca nirmitas; tadaiva doṣāḥ pramadāsu nārada |