Sacred Texts Hinduism Mahabharata Index Book 12 Index Previous Next
|
1
[तुलाधार] सथ्भिर वा यथि वासथ्भिर अयं पन्दाः समाश्रितः परत्यक्षं करियतां साधु ततॊ जञास्यसि तथ यदा 2 एते शकुन्ता बहवः समन्ताथ विचरन्ति हि तवॊत्तमाङ्गे संभूताः शयेनाश चान्याश च जातयः 3 आह्वयैनान महाब्रह्मन विशमानांस ततस ततः पश्येमान हस्तपाथेषु शलिष्टान थेहे च सर्वशः 4 संभावयन्ति पितरं तवया संभाविताः खगाः असंशयं पिता च तवं पुत्रान आह्वय जाजले 5 [भी] ततॊ जाजलिना तेन समाहूता पतत्रिणः वाचम उच्चारयन थिव्यां धर्मस्य वचनात किल 6 अहिंसाथि कृतं कर्म इह चैव परत्र च सपर्धा निहन्ति वै बरह्मन सा हता हन्ति तं नरम 7 शरथ्धा वृथ्धं वाङ्मनसी न यज्ञस तरातुम अर्हति अत्र गादा बरह्म गीताः कीर्तयन्ति पुरा विथः 8 शुचेर अश्रथ्थधानस्य शरथ्थधानस्य चाशुचेः थेवाश चित्तम अमन्यन्त सशृशं यज्ञकर्मणि 9 शरॊत्रियस्य कथर्यस्य वथान्यस्य च वार्धुषेः मीमांसित्वॊभयं थेवाः समम अन्नम अकल्पयन 10 परजापतिस तान उवाच विषमं कृतम इत्य उत शरथ्धा पूतं वथान्यस्य हतम अश्रथ्धयेतरत भॊज्यम अन्नं वथान्यस्य कथर्यस्य न वार्धुषेः 11 अश्रथ्थधान एवैकॊ थेवानां नार्हते हविः तस्यैवान्नं न भॊक्तव्यम इति धर्मविथॊ विथुः 12 अश्रथ्धा परमं पापं शरथ्धा पापप्रमॊचिनी जहाति पापं शरथ्धावान सर्पॊ जीर्णाम इव तवचम 13 जयायसी यापवित्राणां निवृत्तिः शरथ्धया सह निवृत्तशीलथॊषॊ यः शरथ्धावान पूत एव सः 14 किं तस्य तपसा कार्यं किं वृत्तेन किम आत्मना शरथ्धामयॊ ऽयं पुरुषॊ यॊ यच्छ्रथ्धः स एव सः 15 इति धर्मः समाख्यातः सथ्भिर धर्मार्दथर्शिभिः वयं जिज्ञासमानास तवा संप्राप्ता धर्मथर्शनात 16 सपर्धां जहि महाप्राज्ञ ततः पराप्स्यसि यत परम शरथ्धावाञ शरथ्थधानश च धर्मांश चैवेह वानिजः सववर्त्मनि सदितश चैव गरीयान एष जाजले 17 एवं बहुमतार्दं च तुलाधारेण भासितम सम्यक चैवम उपालब्धॊ धर्मश चॊक्तः सनातनः 18 तस्य विख्यातवीर्यस्य शरुत्वा वाक्यानि स थविजः तुलाधारस्य कौन्तेय शान्तिम एवान्वपथ्यत 19 ततॊ ऽचिरेण कालेन तुलाधारः स एव च थिवं गत्वा महाप्राज्ञौ विहरेतां यदासुखम सवं सवं सदानम उपागम्य सवकर्मफलनिर्जितम 20 समानां शरथ्थधानानां संयतानां सुचेतसाम कुर्वतां यज्ञ इत्य एव न यज्ञॊ जातु नेष्यते 21 शरथ्धा वै सात्त्विकी थेवी सूर्यस्य थुहिता नृप सावित्री परसवित्री च जीव विश्वासिनी तदा 22 वाग वृथ्धं तरायते शरथ्धा मनॊ वृथ्धं च भारत यदौपम्यॊपथेशेन किं भूयः शरॊतुम इच्छसि |
1
[tulādhāra] sadbhir vā yadi vāsadbhir ayaṃ panthāḥ samāśritaḥ pratyakṣaṃ kriyatāṃ sādhu tato jñāsyasi tad yathā 2 ete śakuntā bahavaḥ samantād vicaranti hi tavottamāṅge saṃbhūtāḥ śyenāś cānyāś ca jātayaḥ 3 āhvayainān mahābrahman viśamānāṃs tatas tataḥ paśyemān hastapādeṣu śliṣṭān dehe ca sarvaśaḥ 4 saṃbhāvayanti pitaraṃ tvayā saṃbhāvitāḥ khagāḥ asaṃśayaṃ pitā ca tvaṃ putrān āhvaya jājale 5 [bhī] tato jājalinā tena samāhūtā patatriṇaḥ vācam uccārayan divyāṃ dharmasya vacanāt kila 6 ahiṃsādi kṛtaṃ karma iha caiva paratra ca spardhā nihanti vai brahman sā hatā hanti taṃ naram 7 śraddhā vṛddhaṃ vāṅmanasī na yajñas trātum arhati atra gāthā brahma gītāḥ kīrtayanti purā vidaḥ 8 śucer aśraddadhānasya śraddadhānasya cāśuceḥ devāś cittam amanyanta saśṛśaṃ yajñakarmaṇi 9 śrotriyasya kadaryasya vadānyasya ca vārdhuṣeḥ mīmāṃsitvobhayaṃ devāḥ samam annam akalpayan 10 prajāpatis tān uvāca viṣamaṃ kṛtam ity uta śraddhā pūtaṃ vadānyasya hatam aśraddhayetarat bhojyam annaṃ vadānyasya kadaryasya na vārdhuṣeḥ 11 aśraddadhāna evaiko devānāṃ nārhate haviḥ tasyaivānnaṃ na bhoktavyam iti dharmavido viduḥ 12 aśraddhā paramaṃ pāpaṃ śraddhā pāpapramocinī jahāti pāpaṃ śraddhāvān sarpo jīrṇām iva tvacam 13 jyāyasī yāpavitrāṇāṃ nivṛttiḥ śraddhayā saha nivṛttaśīladoṣo yaḥ śraddhāvān pūta eva saḥ 14 kiṃ tasya tapasā kāryaṃ kiṃ vṛttena kim ātmanā śraddhāmayo 'yaṃ puruṣo yo yacchraddhaḥ sa eva saḥ 15 iti dharmaḥ samākhyātaḥ sadbhir dharmārthadarśibhiḥ vayaṃ jijñāsamānās tvā saṃprāptā dharmadarśanāt 16 spardhāṃ jahi mahāprājña tataḥ prāpsyasi yat param śraddhāvāñ śraddadhānaś ca dharmāṃś caiveha vānijaḥ svavartmani sthitaś caiva garīyān eṣa jājale 17 evaṃ bahumatārthaṃ ca tulādhāreṇa bhāsitam samyak caivam upālabdho dharmaś coktaḥ sanātanaḥ 18 tasya vikhyātavīryasya śrutvā vākyāni sa dvijaḥ tulādhārasya kaunteya śāntim evānvapadyata 19 tato 'cireṇa kālena tulādhāraḥ sa eva ca divaṃ gatvā mahāprājñau viharetāṃ yathāsukham svaṃ svaṃ sthānam upāgamya svakarmaphalanirjitam 20 samānāṃ śraddadhānānāṃ saṃyatānāṃ sucetasām kurvatāṃ yajña ity eva na yajño jātu neṣyate 21 śraddhā vai sāttvikī devī sūryasya duhitā nṛpa sāvitrī prasavitrī ca jīva viśvāsinī tathā 22 vāg vṛddhaṃ trāyate śraddhā mano vṛddhaṃ ca bhārata yathaupamyopadeśena kiṃ bhūyaḥ śrotum icchasi |