Sacred Texts Hinduism Mahabharata Index Book 12 Index Previous Next
|
1
कदं धर्मे सदातुम इच्छन राजा वर्तेत धार्मिकः पृच्छामि तवा कुरुश्रेष्ठ तन मे बरूहि पिता मह 2 अत्राप्य उथाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम गीतं थृष्टार्दतत्त्वेन वामथेवेन धीमता 3 राजा वसु मना नाम कौसल्यॊ बलवाञ शुचिः महर्षिं परिपप्रच्छ वामथेवं यशॊ विनम 4 धर्मार्दसहितं वाक्यं भगवन्न अनुशाधि माम येन वृत्तेन वै तिष्ठन न चयवेयं सवधर्मतः 5 तम अब्रवीथ वामथेवस तपस्वी जपतां वरः हेमवर्णम उपासीनं ययातिम इव नाहुषम 6 धर्मम एवानुवर्तस्व न धर्माथ विथ्यते परम धर्मे सदिता हि राजानॊ जयन्ति पृदिवीम इमाम 7 अर्दसिथ्धेः परं धर्मं मन्यते यॊ महीपतिः ऋतां च कुरुते बुथ्धिं स धर्मेण विरॊचते 8 अधर्मथर्शी यॊ राजा बलाथ एव परवर्तते कषिप्रम एवापयातॊ ऽसमाथ उभौ परदममध्यमौ 9 असत पापिष्ठ सचिवॊ वध्यॊ लॊकस्य धर्महा सहैव परिवारेण कषिप्रम एवावसीथति 10 अर्दानाम अननुष्ठाता कामचारी विकत्दनः अपि सर्वां महीं लब्ध्वा कषिप्रम एव विनश्यति 11 अदाथथानः कल्याणम अनसूयुर जितेन्थ्रियः वर्धते मतिमान राजा सरॊतॊभिर इव सागरः 12 न पूर्णॊ ऽसमीति मन्येत धर्मतः कामतॊ ऽरदतः बुथ्धितॊ मित्र तश चापि सततं वसुधाधिपः 13 एतेष्व एव हि सर्वेषु लॊकयात्रा परतिष्ठिता एतानि शृण्वँल लभते यशः कीर्तिं शरियः परजाः 14 एवं यॊ धर्मसंरम्भी धर्मार्दपरिचिन्तकः अर्दान समीक्ष्यारभते स धरुवं महथ अश्नुते 15 अथाता हय अनति सनेहॊ थण्डेनावर्तयन परजाः साहस परकृतीराजा कषिप्रम एव विनश्यति 16 अद पापं कृतं बुथ्ध्या न च पश्यत्य अबुथ्धि मान अकीर्त्यापि समायुक्तॊ मृतॊ नरकम अश्नुते 17 अद मानयितुर थातुः शुक्लस्य रसवेथिनः वयसनं सवम इवॊत्पन्नं विजिघांसन्ति मानवाः 18 यस्य नास्ति गुरुर धर्मे न चान्यान अनुपृच्छति सुखतन्त्रॊ ऽरदलाभेषु नचिरं महथ अश्नुते 19 गुरु परधानॊ धर्मेषु सवयम अर्दान्ववेक्षिता धर्मप्रधानॊ लॊकेषु सुचिरं महथ अश्नुते |
1
kathaṃ dharme sthātum icchan rājā varteta dhārmikaḥ pṛcchāmi tvā kuruśreṣṭha tan me brūhi pitā maha 2 atrāpy udāharantīmam itihāsaṃ purātanam gītaṃ dṛṣṭārthatattvena vāmadevena dhīmatā 3 rājā vasu manā nāma kausalyo balavāñ śuciḥ maharṣiṃ paripapraccha vāmadevaṃ yaśo vinam 4 dharmārthasahitaṃ vākyaṃ bhagavann anuśādhi mām yena vṛttena vai tiṣṭhan na cyaveyaṃ svadharmataḥ 5 tam abravīd vāmadevas tapasvī japatāṃ varaḥ hemavarṇam upāsīnaṃ yayātim iva nāhuṣam 6 dharmam evānuvartasva na dharmād vidyate param dharme sthitā hi rājāno jayanti pṛthivīm imām 7 arthasiddheḥ paraṃ dharmaṃ manyate yo mahīpatiḥ ṛtāṃ ca kurute buddhiṃ sa dharmeṇa virocate 8 adharmadarśī yo rājā balād eva pravartate kṣipram evāpayāto 'smād ubhau prathamamadhyamau 9 asat pāpiṣṭha sacivo vadhyo lokasya dharmahā sahaiva parivāreṇa kṣipram evāvasīdati 10 arthānām ananuṣṭhātā kāmacārī vikatthanaḥ api sarvāṃ mahīṃ labdhvā kṣipram eva vinaśyati 11 athādadānaḥ kalyāṇam anasūyur jitendriyaḥ vardhate matimān rājā srotobhir iva sāgaraḥ 12 na pūrṇo 'smīti manyeta dharmataḥ kāmato 'rthataḥ buddhito mitra taś cāpi satataṃ vasudhādhipaḥ 13 eteṣv eva hi sarveṣu lokayātrā pratiṣṭhitā etāni śṛṇvaṁl labhate yaśaḥ kīrtiṃ śriyaḥ prajāḥ 14 evaṃ yo dharmasaṃrambhī dharmārthaparicintakaḥ arthān samīkṣyārabhate sa dhruvaṃ mahad aśnute 15 adātā hy anati sneho daṇḍenāvartayan prajāḥ sāhasa prakṛtīrājā kṣipram eva vinaśyati 16 atha pāpaṃ kṛtaṃ buddhyā na ca paśyaty abuddhi mān akīrtyāpi samāyukto mṛto narakam aśnute 17 atha mānayitur dātuḥ śuklasya rasavedinaḥ vyasanaṃ svam ivotpannaṃ vijighāṃsanti mānavāḥ 18 yasya nāsti gurur dharme na cānyān anupṛcchati sukhatantro 'rthalābheṣu naciraṃ mahad aśnute 19 guru pradhāno dharmeṣu svayam arthānvavekṣitā dharmapradhāno lokeṣu suciraṃ mahad aśnute |