Sacred Texts  Hinduism  Mahabharata  Index  Book 12 Index  Previous  Next 

Book 12 in English

The Mahabharata in Sanskrit

Book 12
Chapter 13

  1 [सहथेव]
      न बाह्यं थरव्यम उत्सृज्य सिथ्धिर भवति भारत
      शारीरं थरव्यम उत्सृज्य सिथ्धिर भवति वा न वा
  2 बाह्यथ्रव्यविमुक्तस्य शरीरेषु च गृध्यतः
      यॊ धर्मॊ यत सुखं वा सयाथ थविषतां तत तदास्तु नः
  3 शारीरं थरव्यम उत्सृज्य पृदिवीम अनुशासतः
      यॊ धर्मॊ यत सुखं वा सयात सुहृथां तत तदास्तु नः
  4 थव्यक्षरस तु भवेन मृत्युस तर्यक्षरं बरह्म शाश्वतम
      ममेति च भवेन मृत्युर न ममेति च शाश्वतम
  5 बरह्म मृत्यू च तौ राजन्न आत्मन्य एव समाश्रितौ
      अथृश्यमानौ भूतानि यॊधयेताम असंशयम
  6 अविनाशॊ ऽसय सत्त्वस्य नियतॊ यथि भारत
      भित्त्वा शरीरं भूतानां न हिंसा परतिपत्स्यते
  7 अदापि च सहॊत्पत्तिः सत्त्वस्य परलयस तदा
      नष्टे शरीरे नष्टं सयाथ वृदा च सयात करिया पदः
  8 तस्माथ एकान्तम उत्सृज्य पूर्वैः पूर्वतरैश च यः
      पन्दा निषेवितः सथ्भिः स निषेव्यॊ विजानता
  9 लब्ध्वापि पृदिवीं कृत्स्नां सहस्दावरजङ्गमाम
      न भुङ्क्ते यॊ नृपः सम्यङ निष्फलं तस्य जीवितम
  10 अद वा वसतॊ राजन वने वन्येन जीवतः
     थरव्येषु यस्य ममता मृत्यॊर आस्ये स वर्तते
 11 बाह्याभ्यन्तर भूतानां सवभावं पश्य भारत
     ये तु पश्यन्ति तथ्भावं मुच्यन्ते महतॊ भयात
 12 भवान पिता भवान माता भवान भराता भवान गुरुः
     थुःखप्रलापान आर्तस्य तस्मान मे कषन्तुम अर्हसि
 13 तद्यं वा यथि वातद्यं यन मयैतत परभाषितम
     तथ विथ्धि पृदिवीपाल भक्त्या भरतसत्तम
  1 [sahadeva]
      na bāhyaṃ dravyam utsṛjya siddhir bhavati bhārata
      śārīraṃ dravyam utsṛjya siddhir bhavati vā na vā
  2 bāhyadravyavimuktasya śarīreṣu ca gṛdhyataḥ
      yo dharmo yat sukhaṃ vā syād dviṣatāṃ tat tathāstu naḥ
  3 śārīraṃ dravyam utsṛjya pṛthivīm anuśāsataḥ
      yo dharmo yat sukhaṃ vā syāt suhṛdāṃ tat tathāstu naḥ
  4 dvyakṣaras tu bhaven mṛtyus tryakṣaraṃ brahma śāśvatam
      mameti ca bhaven mṛtyur na mameti ca śāśvatam
  5 brahma mṛtyū ca tau rājann ātmany eva samāśritau
      adṛśyamānau bhūtāni yodhayetām asaṃśayam
  6 avināśo 'sya sattvasya niyato yadi bhārata
      bhittvā śarīraṃ bhūtānāṃ na hiṃsā pratipatsyate
  7 athāpi ca sahotpattiḥ sattvasya pralayas tathā
      naṣṭe śarīre naṣṭaṃ syād vṛthā ca syāt kriyā pathaḥ
  8 tasmād ekāntam utsṛjya pūrvaiḥ pūrvataraiś ca yaḥ
      panthā niṣevitaḥ sadbhiḥ sa niṣevyo vijānatā
  9 labdhvāpi pṛthivīṃ kṛtsnāṃ sahasthāvarajaṅgamām
      na bhuṅkte yo nṛpaḥ samyaṅ niṣphalaṃ tasya jīvitam
  10 atha vā vasato rājan vane vanyena jīvataḥ
     dravyeṣu yasya mamatā mṛtyor āsye sa vartate
 11 bāhyābhyantara bhūtānāṃ svabhāvaṃ paśya bhārata
     ye tu paśyanti tadbhāvaṃ mucyante mahato bhayāt
 12 bhavān pitā bhavān mātā bhavān bhrātā bhavān guruḥ
     duḥkhapralāpān ārtasya tasmān me kṣantum arhasi
 13 tathyaṃ vā yadi vātathyaṃ yan mayaitat prabhāṣitam
     tad viddhi pṛthivīpāla bhaktyā bharatasattama


Next: Chapter 14