Sacred Texts Hinduism Mahabharata Index Book 3 Index Previous Next
|
1
[लॊमष] ततॊ जगाम कौरव्य सॊ ऽगस्त्यॊ भिक्षितुं वसु शरुतर्वाणं महीपालं यं वेथाभ्यधिकं नृपैः 2 स विथित्वा तु नृपतिः कुम्भयॊनिम उपागमत विषयान्ते सहामात्यः परत्यगृह्णात सुसत कृतम 3 तस्मै चार्घ्यं यदान्यायम आनीय पृदिवीपतिः पराञ्जलिः परयतॊ भूत्वा पप्रच्छागमने ऽरदि ताम 4 [अ] वित्तार्दिनम अनुप्राप्तं विथ्धि मां पृदिवीपते यदाशक्त्य अविहिंस्यान्यान संविभागं परयच्छ मे 5 [लॊम] तत आयव्ययौ पूर्णौ तस्मै राजा नयवेथयत अतॊ विथ्वन्न उपाथत्स्व यथ अत्र वसु मन्यसे 6 तत आयव्ययौ थृष्ट्वा समौ सममतिर थविजः सर्वदा पराणिनां पीडाम उपाथानाथ अमन्यत 7 स शरुतर्वाणम आथाय वध्र्य अश्वम अगमत ततः स च तौ विषयस्यान्ते परत्यगृह्णाथ यदाविधि 8 तयॊर अर्घ्यं च पाथ्यं च वध्र्यश्वः परत्यवेथयत अनुज्ञाप्य च पप्रच्छ परयॊजनम उपक्रमे 9 [अ] वित्तकामाव इह पराप्तौ विथ्ध्य आवां पृदिवीपते यदाशक्त्य अविहिंस्यान्यान संविभागं परयच्छ नौ 10 [लॊम] तत आयव्ययौ पूर्णौ ताभ्यां राजा नयवेथयत ततॊ जञात्वा समाथत्तां यथ अत्र वयतिरिच्यते 11 तत आयव्ययौ थृष्ट्वा समौ सममतिर थविजः सर्वदा पराणिनां पीडाम उपाथानाथ अमन्यत 12 पौरुकुत्सं ततॊ जग्मुस तरसथस्युं महाधनम अगस्त्यश च शरुतर्वा च वध्र्य अश्वश च महीपतिः 13 तरसथस्युश च तान सर्वान परत्यगृह्णाथ यदाविधि अभिगम्य महाराज विषयान्ते स वाहनः 14 अर्चयित्वा यदान्यायम इक्ष्वाकू राजसत्तमः समाश्वस्तांस ततॊ ऽपृच्छत परयॊजनम उपक्रमे 15 [अ] वित्तकामान इह पराप्तान विथ्धि नः पृदिवीपते यदाशक्त्य अविहिंस्यान्यान संविभागं परयच्छ नः 16 [लॊम] तत आयव्ययौ पूर्णौ तेषां राजा नयवेथयत अतॊ जञात्वा समाथथ्ध्वं यथ अत्र वयतिरिच्यते 17 तत आयव्ययौ थृष्ट्वा समौ सममतिर थविजः सर्वदा पराणिनां पीडाम उपाथानाथ अमन्यत 18 ततः सर्वे समेत्याद ते नृपास तं महामुनिम इथम ऊचुर महाराज समवेक्ष्य परस्परम 19 अयं वै थानवॊ बरह्मन्न इल्वलॊ वसुमान भुवि तम अभिक्रम्य सर्वे ऽथय वयं याचामहे वसु 20 तेषां तथासीथ रुचितम इल्वलस्यॊपभिक्षणम ततस ते सहिता राजन्न इल्वलं समुपाथ्रवन |
1
[lomaṣa] tato jagāma kauravya so 'gastyo bhikṣituṃ vasu śrutarvāṇaṃ mahīpālaṃ yaṃ vedābhyadhikaṃ nṛpaiḥ 2 sa viditvā tu nṛpatiḥ kumbhayonim upāgamat viṣayānte sahāmātyaḥ pratyagṛhṇāt susat kṛtam 3 tasmai cārghyaṃ yathānyāyam ānīya pṛthivīpatiḥ prāñjaliḥ prayato bhūtvā papracchāgamane 'rthi tām 4 [a] vittārthinam anuprāptaṃ viddhi māṃ pṛthivīpate yathāśakty avihiṃsyānyān saṃvibhāgaṃ prayaccha me 5 [lom] tata āyavyayau pūrṇau tasmai rājā nyavedayat ato vidvann upādatsva yad atra vasu manyase 6 tata āyavyayau dṛṣṭvā samau samamatir dvijaḥ sarvathā prāṇināṃ pīḍām upādānād amanyata 7 sa śrutarvāṇam ādāya vadhry aśvam agamat tataḥ sa ca tau viṣayasyānte pratyagṛhṇād yathāvidhi 8 tayor arghyaṃ ca pādyaṃ ca vadhryaśvaḥ pratyavedayat anujñāpya ca papraccha prayojanam upakrame 9 [a] vittakāmāv iha prāptau viddhy āvāṃ pṛthivīpate yathāśakty avihiṃsyānyān saṃvibhāgaṃ prayaccha nau 10 [lom] tata āyavyayau pūrṇau tābhyāṃ rājā nyavedayat tato jñātvā samādattāṃ yad atra vyatiricyate 11 tata āyavyayau dṛṣṭvā samau samamatir dvijaḥ sarvathā prāṇināṃ pīḍām upādānād amanyata 12 paurukutsaṃ tato jagmus trasadasyuṃ mahādhanam agastyaś ca śrutarvā ca vadhry aśvaś ca mahīpatiḥ 13 trasadasyuś ca tān sarvān pratyagṛhṇād yathāvidhi abhigamya mahārāja viṣayānte sa vāhanaḥ 14 arcayitvā yathānyāyam ikṣvākū rājasattamaḥ samāśvastāṃs tato 'pṛcchat prayojanam upakrame 15 [a] vittakāmān iha prāptān viddhi naḥ pṛthivīpate yathāśakty avihiṃsyānyān saṃvibhāgaṃ prayaccha naḥ 16 [lom] tata āyavyayau pūrṇau teṣāṃ rājā nyavedayat ato jñātvā samādaddhvaṃ yad atra vyatiricyate 17 tata āyavyayau dṛṣṭvā samau samamatir dvijaḥ sarvathā prāṇināṃ pīḍām upādānād amanyata 18 tataḥ sarve sametyātha te nṛpās taṃ mahāmunim idam ūcur mahārāja samavekṣya parasparam 19 ayaṃ vai dānavo brahmann ilvalo vasumān bhuvi tam abhikramya sarve 'dya vayaṃ yācāmahe vasu 20 teṣāṃ tadāsīd rucitam ilvalasyopabhikṣaṇam tatas te sahitā rājann ilvalaṃ samupādravan |