RÍGSÞULA

Svá segja menn í fornum sögum, at einnhverr af ásum, sá er Heimdallr hét, fór ferðar sinnar ok fram með sjóvarströndu nökkurri, kom at einum húsabœ ok nefndiz Rígr; eftir þeiri sögu er kvæði þetta:

1.
Ár kváðu ganga
grœnar brautir
öflgan ok aldinn
ás kunnigan,
ramman ok röskvan
Ríg stíganda;
gekk hann meir at þat
miðrar brautar.

2.
Kom hann at húsi,
hurð var á gætti,
inn nam at ganga
eldr var á golfi;
hjón sátu þar
hár at árni,
Ái ok Edda,
aldinfalda.

3.
Rígr kunni þeim
ráð at segja;
[-- -- -- -- --]
meir settisk hann
miðra fletja,
en á hlið hvára
hjón salkynna.

4.
Þá tók Edda
ökkvinn hleif,
þungan ok þykkvan,
þrunginn sáðum,
bar hon meir at þat
miðra skutla,
soð var í bolla,
setti á bjóð;
var kálfr soðinn
krása beztr.

5.
Rígr kunni þeim
ráð at segja,
reis hann upp þaðan,
réðsk at sofna;
meir lagðisk hann
miðrar rekkju,
en á hlið hvára
hjón salkynna.

6.
Þar var hann at þat
þríar nætr saman,
gekk hann meir at þat
miðrar brautar,
liðu meir at þat
mánuðr níu.

7.
Jóð ól Edda
jósu vatni,
hörvi svartan,
hétu Þræl.

8.
Hann nam at vaxa
ok vel dafna;
var þar á höndum
hrokkit skinn,
kropnir knúar
[-- -- -- -- -- --]
fingr digrir,
fúlligt andlit,
lútr hryggr,
langir hælar.

9.
Nam han meir at þat
megins of kosta,
bast at binda,
byrðar gerva,
bar hann heim at þat
hrís gerstan dag.

10.
Þar kom at garði
gengilbeina
aurr var á iljum,
armr sólbrunninn,
[-- -- -- -- -- -- --]
niðrbjúgt var nef,
nefndisk Þír.

11.
Miðra fletja
meir settisk hón,
sat hjá henni
sonr húss,
rœddu ok rýndu,
rekkju gerðu
Þræll ok Þír
þrungin dœgr.

12.
Börn ólu þau,
- bjuggu ok unðu, -
hygg ek at héti
Hreimr ok Fjósnir,
Klúrr ok Kleggi,
Kefsir, Fúlnir,
Drumbr, Digraldi,
Dröttr ok Hösvir.
Lútr ok Leggjaldi,
lögðu garða,
akra töddu,
unnu at svínum,
geita gættu,
grófu torf.

13.
Dœtr váru þær
Drumba ok Kumba,
Ökkvinkalfa
ok Arinnefja,
Ysja ok Ambátt,
Eikintjasna,
Tötrughypja
ok Trönubeina.
þaðan eru komnar
þræla ættir.

14.
Gekk Rígr at þat
réttar brautir,
kom hann at höllu,
hurð var á skíði,
inn nam at ganga,
eldr var á golfi,
hjón sátu þar,
heldu á sýslu.

15.
Maðr teglði þar
meið til rifjar,
var skegg skapat,
skör var fyr enni,
skyrtu þröngva,
skokkr var á golfi.

16.
Sat þar kona,
sveigði rokk,
breiddi faðm,
bjó til váðar;
sveigr var á höfði,
smokkr var á bringu,
dúkr var á halsi,
dvergar á öxlum.

17.
Afi ok Amma
áttu hús;
Rígr kunni þeim
ráð at segja,
[meir settisk hann
miðra fletja,
en á hlið hvára
hjón salkynna].

18.
[Þá tók Amma]
-- -- -- -- -- -- --
var kalfr soðinn
krása beztr.

19.
[Rígr kunni þeim
ráð at segja]
reis frá borði,
réð at sofna,
meir lagðisk hann
miðrar rekkju,
en á hlið hvára
hjón salkynna.

20.
Þar var hann at þat
þríar nætr saman;
liðu meir at þat
mánuðr níu;
jóð ól Amma,
jósu vatni,
kölluðu Karl,
kona sveip ripti.

21.
-- -- -- -- -- --
rauðan ok rjóðan,
riðuðu augu.

22.
Hann nam at vaxa
ok vel dafna,
öxn nam at temja,
arðr at gerva,
hús at timbra
ok hlöður smíða,
karta at gerva
ok keyra plóg.

23.
Heim óku þá
hanginluklu,
geitakyrtlu,
giptu Karli;
Snör heitir sú,
settisk und rifti,
bjuggu hjón,
bauga deildu,
breiddu blæjur
ok bú gerðu.

24.
Börn ólu þau,
- bjuggu ok unðu, -
hét Halr ok Drengr,
Höldr, Þegn ok Smiðr,
Breiðr, Bóndi,
Bundinskeggi,
Búi ok Boddi,
Brattskeggr ok Seggr.

25.
Enn hétu svá
öðrum nöfnum,
Snót, Brúðr, Svanni,
Svarri, Sprakki,
Fljóð, Sprund ok Víf,
Feima, Ristill;
þaðan eru komnar
karla ættir.

26.
Gekk Rígr þaðan
réttar brautir,
kom hann at sal,
suðr horfðu dyrr,
vas hurð hnigin,
hringr var í gætti,
gekk hann inn at þat,
golf var stráat.

27.
Sátu hjón,
sáusk í augu,
Faðir ok Móðir
fingrum at leika;
sat húsgumi
ok sneri streng,
alm of bendi,
örvar skepti.

28.
En húskona
hugði at örmum,
strauk of ripti,
sterti ermar,
keisti fald,
kinga var á bringu,
síðar slœður,
serk bláfáan;
brún bjartari,
brjóst ljósara,
háls hvítari
hreinni mjöllu.

29.
Rígr kunni þeim
ráð at segja;
meir settisk hann
miðra fletja,
en á hlið hvára
hjón salkynna.

30.
Þá tók Móðir
merkðan dúk,
hvítan af hörvi,
hulði bjóð,
hón tók at þat
hleifa þunna,
hvíta af hveiti,
ok hulði dúk.

31.
Framm setti hón
fulla skutla,
silfri varða, á bjóð
fáin fleski
ok fugla steikða,
vín var í könnu,
varðir kálkar,
drukku ok dœmðu,
dagr var á sinnum.

32.
Rígr kunni þeim
ráð at segja;
reis hann at þat,
rekkju gerði,
Þar vas hann at þat
þríar nætr saman
gekk hann meir at þat
miðrar brautar
liðu meir at þat
mánuðr níu.

33.
Svein ól Móðir,
silki vafði,
jósu vatni,
Jarl létu heita.

34.
Bleikt var hár,
bjartir vangar,
ötul váru augu
sem yrmlingi.

35.
Upp óx þar
Jarl á fletjum,
lind nam at skelfa,
leggja strengi,
alm at beygja,
örvar skefta,
fleini at fleygja,
frökkur dýja,
hestum ríða,
hundum verpa,
sverðum bregða,
sund at fremja.

36.
Kom þar ór runni
Rígr gangandi,
Rígr gangandi,
rúnar kendi,
sitt gaf heiti,
son kvesk eiga;
þann bað hann eignask
óðalvöllu,
óðavöllu,
aldnar byggðir.

37.
Reið hann meir þaðan
myrkvan við,
hélug fjöll,
unz at höllu kom,
skapt nam at dýja,
skelfði lind,
hesti hleypði
ok hjörvi brá,
víg nam at vekja,
völl nam at rjóða,
val nam at fella,
vá til landa.

38.
Réð hann einn at þat
átján búum,
auð nam skipta,
öllum veita
meiðmar ok mösma,
mara svangrifja;
hringum hreytti,
hjó sundr baug.

39.
Óku ærir
úrgar brautir,
kómu at höllu,
þar er Hersir bjó,
mey átti hann
mjófingraða,
hvíta ok horska,
hétu Erna.

40.
Báðu hennar
ok heim óku,
giftu Jarli,
gekk hon und líni,
saman bjuggu þau
ok sér unðu,
ættir jóku
ok aldrs nutu.

41.
Burr var hinn ellsti,
en Barn annat,
Jóð ok Aðal,
Arfi, Mögr,
Niðr ok Niðjungr,
- námu leika, -
Sonr ok Sveinn,
- sund ok tafl, -
Kundr hét enn,
Konr var inn yngsti

42.
Upp óxu þar
Jarli bornir,
hesta tömðu,
hlífar bendu,
skeyti skófu,
skelfðu aska.

43.
En Konr ungr
kunni rúnar,
ævinrúnar
ok aldrrúnar,
meir kunni hann
mönnum bjarga,
eggjar deyfa,
ægi lægja.

44.
Klök nam fugla,
kyrra elda,
sefa of svefja,
sorgir lægja
-- -- -- -- --
afl ok eljun
átta manna.

45.
Hann við Ríg jarl
rúnar deilði,
brögðum beitti
ok betr kunni,
þá öðlaðisk
ok eiga gat
Rígr at heita,
rúnar kunna.

46.
Reið Konr ungr
kjörr ok skóga,
kolfi fleygði,
kyrrði fugla.

47.
Þá kvað þat kráka,
sat kvisti ein:
"Hvat skaltu, Konr ungr
kyrra fugla?
Heldr mætti þér
hestum ríða,
[hjörvi bregða]
ok her fella.

48.
Á Danr ok Danpr
dýrar hallir,
œðra óðal
en ér hafið;
þeir kunnu vel
kjóli at ríða,
egg at kenna,
undir rjúfa."