1
tathā vṛtravadhaṃ sarvam akhilena sa lakṣmaṇaḥ kathayitvā naraśreṣṭhaḥ kathāśeṣam upākramat 2 tato hate mahāvīrye vṛtre devabhayaṃkare brahmahatyāvṛtaḥ śakraḥ saṃjñāṃ lebhe na vṛtrahā 3 so 'ntam āśritya lokānāṃ naṣṭasaṃjño vicetanaḥ kālaṃ tatrāvasat kaṃ cid veṣṭamāno yathoragaḥ 4 atha naṣṭe sahasrākṣe udvignam abhavaj jagat bhūmiś ca dhvastasaṃkāśā niḥsnehā śuṣkakānanā 5 niḥsrotasaś cāmbuvāhā hradāś ca saritas tathā saṃkṣobhaś caiva sattvānām anāvṛṣṭikṛto 'bhavat 6 kṣīyamāṇe tu loke 'smin saṃbhrāntamanasaḥ surāḥ yad uktaṃ viṣṇunā pūrvaṃ taṃ yajñaṃ samupānayan 7 tataḥ sarve suragaṇāḥ sopādhyāyāḥ saharṣibhiḥ taṃ deśaṃ sahitā jagmur yatrendro bhayamohitaḥ 8 te tu dṛṣṭvā sahasrākṣaṃ mohitaṃ brahmahatyayā taṃ puraskṛtya deveśam aśvamedhaṃ pracakrire 9 tato 'śvamedhaḥ sumahān mahendrasya mahātmanaḥ vavṛdhe brahmahatyāyāḥ pāvanārthaṃ nareśvara 10 tato yajñasamāptau tu brahmahatyā mahātmanaḥ abhigamyābravīd vākyaṃ kva me sthānaṃ vidhāsyatha 11 te tām ūcus tato devās tuṣṭāḥ prītisamanvitāḥ caturdhā vibhajātmānam ātmanaiva durāsade 12 devānāṃ bhāṣitaṃ śrutvā brahmahatyā mahātmanām saṃnidhau sthānam anyatra varayām āsa durvasā 13 ekenāṃśena vatsyāmi pūrṇodāsu nadīṣu vai dvitīyena tu vṛkṣeṣu satyam etad bravīmi vaḥ 14 yo 'yam aṃśas tṛtīyo me strīṣu yauvanaśāliṣu trirātraṃ darpaparṇāsu vasiṣye darpaghātinī 15 hantāro brāhmaṇān ye tu prekṣāpūrvam adūṣakān tāṃś caturthena bhāgena saṃśrayiṣye surarṣabhāḥ 16 pratyūcus tāṃ tato devā yathā vadasi durvase tathā bhavatu tat sarvaṃ sādhayasva yathepsitam 17 tataḥ prītyānvitā devāḥ sahasrākṣaṃ vavandire vijvaraḥ pūtapāpmā ca vāsavaḥ samapadyata 18 praśāntaṃ ca jagat sarvaṃ sahasrākṣe pratiṣṭhate yajñaṃ cādbhutasaṃkāśaṃ tadā śakro 'bhyapūjayat 19 īdṛśo hy aśvamedhasya prabhāvo raghunandana yajasva sumahābhāga hayamedhena pārthiva |
1
तदा वृत्रवधं सर्वम अखिलेन स लक्ष्मणः कदयित्वा नरश्रेष्ठः कदाशेषम उपाक्रमत 2 ततॊ हते महावीर्ये वृत्रे थेवभयंकरे बरह्महत्यावृतः शक्रः संज्ञां लेभे न वृत्रहा 3 सॊ ऽनतम आश्रित्य लॊकानां नष्टसंज्ञॊ विचेतनः कालं तत्रावसत कं चिथ वेष्टमानॊ यदॊरगः 4 अद नष्टे सहस्राक्षे उथ्विग्नम अभवज जगत भूमिश च धवस्तसंकाशा निःस्नेहा शुष्ककानना 5 निःस्रॊतसश चाम्बुवाहा हरथाश च सरितस तदा संक्षॊभश चैव सत्त्वानाम अनावृष्टिकृतॊ ऽभवत 6 कषीयमाणे तु लॊके ऽसमिन संभ्रान्तमनसः सुराः यथ उक्तं विष्णुना पूर्वं तं यज्ञं समुपानयन 7 ततः सर्वे सुरगणाः सॊपाध्यायाः सहर्षिभिः तं थेशं सहिता जग्मुर यत्रेन्थ्रॊ भयमॊहितः 8 ते तु थृष्ट्वा सहस्राक्षं मॊहितं बरह्महत्यया तं पुरस्कृत्य थेवेशम अश्वमेधं परचक्रिरे 9 ततॊ ऽशवमेधः सुमहान महेन्थ्रस्य महात्मनः ववृधे बरह्महत्यायाः पावनार्दं नरेश्वर 10 ततॊ यज्ञसमाप्तौ तु बरह्महत्या महात्मनः अभिगम्याब्रवीथ वाक्यं कव मे सदानं विधास्यद 11 ते ताम ऊचुस ततॊ थेवास तुष्टाः परीतिसमन्विताः चतुर्धा विभजात्मानम आत्मनैव थुरासथे 12 थेवानां भाषितं शरुत्वा बरह्महत्या महात्मनाम संनिधौ सदानम अन्यत्र वरयाम आस थुर्वसा 13 एकेनांशेन वत्स्यामि पूर्णॊथासु नथीषु वै थवितीयेन तु वृक्षेषु सत्यम एतथ बरवीमि वः 14 यॊ ऽयम अंशस तृतीयॊ मे सत्रीषु यौवनशालिषु तरिरात्रं थर्पपर्णासु वसिष्ये थर्पघातिनी 15 हन्तारॊ बराह्मणान ये तु परेक्षापूर्वम अथूषकान तांश चतुर्देन भागेन संश्रयिष्ये सुरर्षभाः 16 परत्यूचुस तां ततॊ थेवा यदा वथसि थुर्वसे तदा भवतु तत सर्वं साधयस्व यदेप्सितम 17 ततः परीत्यान्विता थेवाः सहस्राक्षं ववन्थिरे विज्वरः पूतपाप्मा च वासवः समपथ्यत 18 परशान्तं च जगत सर्वं सहस्राक्षे परतिष्ठते यज्ञं चाथ्भुतसंकाशं तथा शक्रॊ ऽभयपूजयत 19 ईथृशॊ हय अश्वमेधस्य परभावॊ रघुनन्थन यजस्व सुमहाभाग हयमेधेन पार्दिव |