Sacred Texts  Hinduism  Index  Book 6 Index  Previous  Next 

Book 6
Chapter 82

 1 tāni nāgasahasrāṇi sārohāṇāṃ ca vājinām
  rathānāṃ cāgnivarṇānāṃ sadhvajānāṃ sahasraśaḥ
 2 rākṣasānāṃ sahasrāṇi gadāparighayodhinām
  kāñcanadhvajacitrāṇāṃ śūrāṇāṃ kāmarūpiṇām
 3 nihatāni śarais tīkṣṇais taptakāñcanabhūṣaṇaiḥ
  rāvaṇena prayuktāni rāmeṇākliṣṭakarmaṇā
 4 dṛṣṭvā śrutvā ca saṃbhrāntā hataśeṣā niśācarāḥ
  rākṣasyaś ca samāgamya dīnāś cintāpariplutāḥ
 5 vidhavā hataputrāś ca krośantyo hatabāndhavāḥ
  rākṣasyaḥ saha saṃgamya duḥkhārtāḥ paryadevayan
 6 kathaṃ śūrpaṇakhā vṛddhā karālā nirṇatodarī
  āsasāda vane rāmaṃ kandarpam iva rūpiṇam
 7 sukumāraṃ mahāsattvaṃ sarvabhūtahite ratam
  taṃ dṛṣṭvā lokavadhyā sā hīnarūpā prakāmitā
 8 kathaṃ sarvaguṇair hīnā guṇavantaṃ mahaujasaṃ
  sumukhaṃ durmukhī rāmaṃ kāmayām āsa rākṣasī
 9 janasyāsyālpabhāgyatvāt palinī śvetamūrdhajā
  akāryam apahāsyaṃ ca sarvalokavigarhitam
 10 rākṣasānāṃ vināśāya dūṣaṇasya kharasya ca
   cakārāpratirūpā sā rāghavasya pradharṣaṇam
11 tan nimittam idaṃ vairaṃ rāvaṇena kṛtaṃ mahat
   vadhāya nītā sā sītā daśagrīveṇa rakṣasā
12 na ca sītāṃ daśagrīvaḥ prāpnoti janakātmajām
   baddhaṃ balavatā vairam akṣayaṃ rāghaveṇa ha
13 vaidehīṃ prārthayānaṃ taṃ virādhaṃ prekṣya rākṣasaṃ
   hatam ekena rāmeṇa paryāptaṃ tannidarśanam
14 caturdaśasahasrāṇi rakṣasāṃ bhīmakarmaṇām
   nihatāni janasthāne śarair agniśikhopamaiḥ
15 kharaś ca nihataḥ saṃkhye dūṣaṇas triśirās tathā
   śarair ādityasaṃkāśaiḥ paryāptaṃ tannidarśanam
16 hato yojanabāhuś ca kabandho rudhirāśanaḥ
   krodhārto vinadan so 'tha paryāptaṃ tannidarśanam
17 jaghāna balinaṃ rāmaḥ sahasranayanātmajam
   bālinaṃ meghasaṃkāśaṃ paryāptaṃ tannidarśanam
18 ṛśyamūke vasañ śaile dīno bhagnamanorathaḥ
   sugrīvaḥ sthāpito rājye paryāptaṃ tannidarśanam
19 dharmārthasahitaṃ vākyaṃ sarveṣāṃ rakṣasāṃ hitam
   yuktaṃ vibhīṣaṇenoktaṃ mohāt tasya na rocate
20 vibhīṣaṇavacaḥ kuryād yadi sma dhanadānujaḥ
   śmaśānabhūtā duḥkhārtā neyaṃ laṅkā purī bhavet
21 kumbhakarṇaṃ hataṃ śrutvā rāghaveṇa mahābalam
   priyaṃ cendrajitaṃ putraṃ rāvaṇo nāvabudhyate
22 mama putro mama bhrātā mama bhartā raṇe hataḥ
   ity evaṃ śrūyate śabdo rākṣasānāṃ kule kule
23 rathāś cāśvāś ca nāgāś ca hatāḥ śatasahasraśaḥ
   raṇe rāmeṇa śūreṇa rākṣasāś ca padātayaḥ
24 rudro vā yadi vā viṣṇur mahendro vā śatakratuḥ
   hanti no rāmarūpeṇa yadi vā svayam antakaḥ
25 hatapravīrā rāmeṇa nirāśā jīvite vayam
   apaśyantyo bhayasyāntam anāthā vilapāmahe
26 rāmahastād daśagrīvaḥ śūro dattavaro yudhi
   idaṃ bhayaṃ mahāghoram utpannaṃ nāvabudhyate
27 na devā na ca gandharvā na piśācā na rākasāḥ
   upasṛṣṭaṃ paritrātuṃ śaktā rāmeṇa saṃyuge
28 utpātāś cāpi dṛśyante rāvaṇasya raṇe raṇe
   kathayiṣyanti rāmeṇa rāvaṇasya nibarhaṇam
29 pitāmahena prītena devadānavarākṣasaiḥ
   rāvaṇasyābhayaṃ dattaṃ mānuṣebhyo na yācitam
30 tad idaṃ mānuṣān manye prāptaṃ niḥsaṃśayaṃ bhayam
   jīvitāntakaraṃ ghoraṃ rakṣasāṃ rāvaṇasya ca
31 pīḍyamānās tu balinā varadānena rakṣasā
   dīptais tapobhir vibudhāḥ pitāmaham apūjayan
32 devatānāṃ hitārthāya mahātmā vai pitāmahaḥ
   uvāca devatāḥ sarvā idaṃ tuṣṭo mahad vacaḥ
33 adya prabhṛti lokāṃs trīn sarve dānavarākṣasāḥ
   bhayena prāvṛtā nityaṃ vicariṣyanti śāśvatam
34 daivatais tu samāgamya sarvaiś cendrapurogamaiḥ
   vṛṣadhvajas tripurahā mahādevaḥ prasāditaḥ
35 prasannas tu mahādevo devān etad vaco 'bravīt
   utpatsyati hitārthaṃ vo nārī rakṣaḥkṣayāvahā
36 eṣā devaiḥ prayuktā tu kṣud yathā dānavān purā
   bhakṣayiṣyati naḥ sītā rākṣasaghnī sarāvaṇān
37 rāvaṇasyāpanītena durvinītasya durmateḥ
   ayaṃ niṣṭānako ghoraḥ śokena samabhiplutaḥ
38 taṃ na paśyāmahe loke yo naḥ śaraṇado bhavet
   rāghaveṇopasṛṣṭānāṃ kāleneva yugakṣaye
39 itīva sarvā rajanīcarastriyaḥ; parasparaṃ saṃparirabhya bāhubhiḥ
   viṣedur ārtātibhayābhipīḍitā; vinedur uccaiś ca tadā sudāruṇam
 1 तानि नागसहस्राणि सारॊहाणां च वाजिनाम
  रदानां चाग्निवर्णानां सध्वजानां सहस्रशः
 2 राक्षसानां सहस्राणि गथापरिघयॊधिनाम
  काञ्चनध्वजचित्राणां शूराणां कामरूपिणाम
 3 निहतानि शरैस तीक्ष्णैस तप्तकाञ्चनभूषणैः
  रावणेन परयुक्तानि रामेणाक्लिष्टकर्मणा
 4 थृष्ट्वा शरुत्वा च संभ्रान्ता हतशेषा निशाचराः
  राक्षस्यश च समागम्य थीनाश चिन्तापरिप्लुताः
 5 विधवा हतपुत्राश च करॊशन्त्यॊ हतबान्धवाः
  राक्षस्यः सह संगम्य थुःखार्ताः पर्यथेवयन
 6 कदं शूर्पणखा वृथ्धा कराला निर्णतॊथरी
  आससाथ वने रामं कन्थर्पम इव रूपिणम
 7 सुकुमारं महासत्त्वं सर्वभूतहिते रतम
  तं थृष्ट्वा लॊकवध्या सा हीनरूपा परकामिता
 8 कदं सर्वगुणैर हीना गुणवन्तं महौजसं
  सुमुखं थुर्मुखी रामं कामयाम आस राक्षसी
 9 जनस्यास्याल्पभाग्यत्वात पलिनी शवेतमूर्धजा
  अकार्यम अपहास्यं च सर्वलॊकविगर्हितम
 10 राक्षसानां विनाशाय थूषणस्य खरस्य च
   चकाराप्रतिरूपा सा राघवस्य परधर्षणम
11 तन निमित्तम इथं वैरं रावणेन कृतं महत
   वधाय नीता सा सीता थशग्रीवेण रक्षसा
12 न च सीतां थशग्रीवः पराप्नॊति जनकात्मजाम
   बथ्धं बलवता वैरम अक्षयं राघवेण ह
13 वैथेहीं परार्दयानं तं विराधं परेक्ष्य राक्षसं
   हतम एकेन रामेण पर्याप्तं तन्निथर्शनम
14 चतुर्थशसहस्राणि रक्षसां भीमकर्मणाम
   निहतानि जनस्दाने शरैर अग्निशिखॊपमैः
15 खरश च निहतः संख्ये थूषणस तरिशिरास तदा
   शरैर आथित्यसंकाशैः पर्याप्तं तन्निथर्शनम
16 हतॊ यॊजनबाहुश च कबन्धॊ रुधिराशनः
   करॊधार्तॊ विनथन सॊ ऽद पर्याप्तं तन्निथर्शनम
17 जघान बलिनं रामः सहस्रनयनात्मजम
   बालिनं मेघसंकाशं पर्याप्तं तन्निथर्शनम
18 ऋश्यमूके वसञ शैले थीनॊ भग्नमनॊरदः
   सुग्रीवः सदापितॊ राज्ये पर्याप्तं तन्निथर्शनम
19 धर्मार्दसहितं वाक्यं सर्वेषां रक्षसां हितम
   युक्तं विभीषणेनॊक्तं मॊहात तस्य न रॊचते
20 विभीषणवचः कुर्याथ यथि सम धनथानुजः
   शमशानभूता थुःखार्ता नेयं लङ्का पुरी भवेत
21 कुम्भकर्णं हतं शरुत्वा राघवेण महाबलम
   परियं चेन्थ्रजितं पुत्रं रावणॊ नावबुध्यते
22 मम पुत्रॊ मम भराता मम भर्ता रणे हतः
   इत्य एवं शरूयते शब्थॊ राक्षसानां कुले कुले
23 रदाश चाश्वाश च नागाश च हताः शतसहस्रशः
   रणे रामेण शूरेण राक्षसाश च पथातयः
24 रुथ्रॊ वा यथि वा विष्णुर महेन्थ्रॊ वा शतक्रतुः
   हन्ति नॊ रामरूपेण यथि वा सवयम अन्तकः
25 हतप्रवीरा रामेण निराशा जीविते वयम
   अपश्यन्त्यॊ भयस्यान्तम अनादा विलपामहे
26 रामहस्ताथ थशग्रीवः शूरॊ थत्तवरॊ युधि
   इथं भयं महाघॊरम उत्पन्नं नावबुध्यते
27 न थेवा न च गन्धर्वा न पिशाचा न राकसाः
   उपसृष्टं परित्रातुं शक्ता रामेण संयुगे
28 उत्पाताश चापि थृश्यन्ते रावणस्य रणे रणे
   कदयिष्यन्ति रामेण रावणस्य निबर्हणम
29 पितामहेन परीतेन थेवथानवराक्षसैः
   रावणस्याभयं थत्तं मानुषेभ्यॊ न याचितम
30 तथ इथं मानुषान मन्ये पराप्तं निःसंशयं भयम
   जीवितान्तकरं घॊरं रक्षसां रावणस्य च
31 पीड्यमानास तु बलिना वरथानेन रक्षसा
   थीप्तैस तपॊभिर विबुधाः पितामहम अपूजयन
32 थेवतानां हितार्दाय महात्मा वै पितामहः
   उवाच थेवताः सर्वा इथं तुष्टॊ महथ वचः
33 अथ्य परभृति लॊकांस तरीन सर्वे थानवराक्षसाः
   भयेन परावृता नित्यं विचरिष्यन्ति शाश्वतम
34 थैवतैस तु समागम्य सर्वैश चेन्थ्रपुरॊगमैः
   वृषध्वजस तरिपुरहा महाथेवः परसाथितः
35 परसन्नस तु महाथेवॊ थेवान एतथ वचॊ ऽबरवीत
   उत्पत्स्यति हितार्दं वॊ नारी रक्षःक्षयावहा
36 एषा थेवैः परयुक्ता तु कषुथ यदा थानवान पुरा
   भक्षयिष्यति नः सीता राक्षसघ्नी सरावणान
37 रावणस्यापनीतेन थुर्विनीतस्य थुर्मतेः
   अयं निष्टानकॊ घॊरः शॊकेन समभिप्लुतः
38 तं न पश्यामहे लॊके यॊ नः शरणथॊ भवेत
   राघवेणॊपसृष्टानां कालेनेव युगक्षये
39 इतीव सर्वा रजनीचरस्त्रियः; परस्परं संपरिरभ्य बाहुभिः
   विषेथुर आर्तातिभयाभिपीडिता; विनेथुर उच्चैश च तथा सुथारुणम


Next: Chapter 83