Sacred Texts  Hinduism  Index  Book 2 Index  Previous  Next 

Book 2
Chapter 83

 1 vyuṣya rātriṃ tu tatraiva gaṅgākūle sa rāghavaḥ
  bharataḥ kālyam utthāya śatrughnam idam abravīt
 2 śatrughottiṣṭha kiṃ śeṣe niṣādādhipatiṃ guham
  śīghram ānaya bhadraṃ te tārayiṣyati vāhinīm
 3 jāgarmi nāhaṃ svapimi tathaivāryaṃ vicintayan
  ity evam abravīd bhrātrā śatrughno 'pi pracoditaḥ
 4 iti saṃvadator evam anyonyaṃ narasiṃhayoḥ
  āgamya prāñjaliḥ kāle guho bharatam abravīt
 5 kac cit sukhaṃ nadītīre 'vātsīḥ kākutstha śarvarīm
  kac cic ca saha sainyasya tava sarvam anāmayam
 6 guhasya tat tu vacanaṃ śrutvā snehād udīritam
  rāmasyānuvaśo vākyaṃ bharato 'pīdam abravīt
 7 sukhā naḥ śarvarī rājan pūjitāś cāpi te vayam
  gaṅgāṃ tu naubhir bahvībhir dāśāḥ saṃtārayantu naḥ
 8 tato guhaḥ saṃtvaritaḥ śrutvā bharataśāsanam
  pratipraviśya nagaraṃ taṃ jñātijanam abravīt
 9 uttiṣṭhata prabudhyadhvaṃ bhadram astu hi vaḥ sadā
  nāvaḥ samanukarṣadhvaṃ tārayiṣyāma vāhinīm
 10 te tathoktāḥ samutthāya tvaritā rājaśāsanāt
   pañca nāvāṃ śatāny eva samāninyuḥ samantataḥ
11 anyāḥ svastikavijñeyā mahāghaṇḍā dharā varāḥ
   śobhamānāḥ patākinyo yuktavātāḥ susaṃhatāḥ
12 tataḥ svastikavijñeyāṃ pāṇḍukambalasaṃvṛtām
   sanandighoṣāṃ kalyāṇīṃ guho nāvam upāharat
13 tām āruroha bharataḥ śatrughnaś ca mahābalaḥ
   kausalyā ca sumitrā ca yāś cānyā rājayoṣitaḥ
14 purohitaś ca tat pūrvaṃ gurave brāhmaṇāś ca ye
   anantaraṃ rājadārās tathaiva śakaṭāpaṇāḥ
15 āvāsam ādīpayatāṃ tīrthaṃ cāpy avagāhatām
   bhāṇḍāni cādadānānāṃ ghoṣas tridivam aspṛśat
16 patākinyas tu tā nāvaḥ svayaṃ dāśair adhiṣṭhitāḥ
   vahantyo janam ārūḍhaṃ tadā saṃpetur āśugāḥ
17 nārīṇām abhipūrṇās tu kāś cit kāś cit tu vājinām
   kaś cit tatra vahanti sma yānayugyaṃ mahādhanam
18 tāḥ sma gatvā paraṃ tīram avaropya ca taṃ janam
   nivṛttāḥ kāṇḍacitrāṇi kriyante dāśabandhubhiḥ
19 savaijayantās tu gajā gajārohaiḥ pracoditāḥ
   tarantaḥ sma prakāśante sadhvajā iva parvatāḥ
20 nāvaś cāruruhus tv anye plavais terus tathāpare
   anye kumbhaghaṭais terur anye teruś ca bāhubhiḥ
21 sā puṇyā dhvajinī gaṅgāṃ dāśaiḥ saṃtāritā svayam
   maitre muhūrte prayayau prayāgavanam uttamam
22 āśvāsayitvā ca camūṃ mahātmā; niveśayitvā ca yathopajoṣam
   draṣṭuṃ bharadvājam ṛṣipravaryam; ṛtvig vṛtaḥ san bharataḥ pratasthe
 1 वयुष्य रात्रिं तु तत्रैव गङ्गाकूले स राघवः
  भरतः काल्यम उत्दाय शत्रुघ्नम इथम अब्रवीत
 2 शत्रुघॊत्तिष्ठ किं शेषे निषाथाधिपतिं गुहम
  शीघ्रम आनय भथ्रं ते तारयिष्यति वाहिनीम
 3 जागर्मि नाहं सवपिमि तदैवार्यं विचिन्तयन
  इत्य एवम अब्रवीथ भरात्रा शत्रुघ्नॊ ऽपि परचॊथितः
 4 इति संवथतॊर एवम अन्यॊन्यं नरसिंहयॊः
  आगम्य पराञ्जलिः काले गुहॊ भरतम अब्रवीत
 5 कच चित सुखं नथीतीरे ऽवात्सीः काकुत्स्द शर्वरीम
  कच चिच च सह सैन्यस्य तव सर्वम अनामयम
 6 गुहस्य तत तु वचनं शरुत्वा सनेहाथ उथीरितम
  रामस्यानुवशॊ वाक्यं भरतॊ ऽपीथम अब्रवीत
 7 सुखा नः शर्वरी राजन पूजिताश चापि ते वयम
  गङ्गां तु नौभिर बह्वीभिर थाशाः संतारयन्तु नः
 8 ततॊ गुहः संत्वरितः शरुत्वा भरतशासनम
  परतिप्रविश्य नगरं तं जञातिजनम अब्रवीत
 9 उत्तिष्ठत परबुध्यध्वं भथ्रम अस्तु हि वः सथा
  नावः समनुकर्षध्वं तारयिष्याम वाहिनीम
 10 ते तदॊक्ताः समुत्दाय तवरिता राजशासनात
   पञ्च नावां शतान्य एव समानिन्युः समन्ततः
11 अन्याः सवस्तिकविज्ञेया महाघण्डा धरा वराः
   शॊभमानाः पताकिन्यॊ युक्तवाताः सुसंहताः
12 ततः सवस्तिकविज्ञेयां पाण्डुकम्बलसंवृताम
   सनन्थिघॊषां कल्याणीं गुहॊ नावम उपाहरत
13 ताम आरुरॊह भरतः शत्रुघ्नश च महाबलः
   कौसल्या च सुमित्रा च याश चान्या राजयॊषितः
14 पुरॊहितश च तत पूर्वं गुरवे बराह्मणाश च ये
   अनन्तरं राजथारास तदैव शकटापणाः
15 आवासम आथीपयतां तीर्दं चाप्य अवगाहताम
   भाण्डानि चाथथानानां घॊषस तरिथिवम अस्पृशत
16 पताकिन्यस तु ता नावः सवयं थाशैर अधिष्ठिताः
   वहन्त्यॊ जनम आरूढं तथा संपेतुर आशुगाः
17 नारीणाम अभिपूर्णास तु काश चित काश चित तु वाजिनाम
   कश चित तत्र वहन्ति सम यानयुग्यं महाधनम
18 ताः सम गत्वा परं तीरम अवरॊप्य च तं जनम
   निवृत्ताः काण्डचित्राणि करियन्ते थाशबन्धुभिः
19 सवैजयन्तास तु गजा गजारॊहैः परचॊथिताः
   तरन्तः सम परकाशन्ते सध्वजा इव पर्वताः
20 नावश चारुरुहुस तव अन्ये पलवैस तेरुस तदापरे
   अन्ये कुम्भघटैस तेरुर अन्ये तेरुश च बाहुभिः
21 सा पुण्या धवजिनी गङ्गां थाशैः संतारिता सवयम
   मैत्रे मुहूर्ते परययौ परयागवनम उत्तमम
22 आश्वासयित्वा च चमूं महात्मा; निवेशयित्वा च यदॊपजॊषम
   थरष्टुं भरथ्वाजम ऋषिप्रवर्यम; ऋत्विग वृतः सन भरतः परतस्दे


Next: Chapter 84