Sacred Texts  Hinduism  Index  Book 2 Index  Previous  Next 

Book 2
Chapter 50

 1 atha rātryāṃ vyatītāyām avasuptam anantaram
  prabodhayām āsa śanair lakṣmaṇaṃ raghunandanaḥ
 2 saumitre śṛṇu vanyānāṃ valgu vyāharatāṃ svanam
  saṃpratiṣṭhāmahe kālaḥ prasthānasya paraṃtapa
 3 sa suptaḥ samaye bhrātrā lakṣmaṇaḥ pratibodhitaḥ
  jahau nidrāṃ ca tandrīṃ ca prasaktaṃ ca pathi śramam
 4 tata utthāya te sarve spṛṣṭvā nadyāḥ śivaṃ jalam
  panthānam ṛṣiṇoddiṣṭaṃ citrakūṭasya taṃ yayuḥ
 5 tataḥ saṃprasthitaḥ kāle rāmaḥ saumitriṇā saha
  sītāṃ kamalapatrākṣīm idaṃ vacanam abravīt
 6 ādīptān iva vaidehi sarvataḥ puṣpitān nagān
  svaiḥ puṣpaiḥ kiṃśukān paśya mālinaḥ śiśirātyaye
 7 paśya bhallātakān phullān narair anupasevitān
  phalapatrair avanatān nūnaṃ śakṣyāmi jīvitum
 8 paśya droṇapramāṇāni lambamānāni lakṣmaṇa
  madhūni madhukārībhiḥ saṃbhṛtāni nage nage
 9 eṣa krośati natyūhas taṃ śikhī pratikūjati
  ramaṇīye vanoddeśe puṣpasaṃstarasaṃkaṭe
 10 mātaṃgayūthānusṛtaṃ pakṣisaṃghānunāditam
   citrakūṭam imaṃ paśya pravṛddhaśikharaṃ girim
11 tatas tau pādacāreṇa gacchantau saha sītayā
   ramyam āsedatuḥ śailaṃ citrakūṭaṃ manoramam
12 taṃ tu parvatam āsādya nānāpakṣigaṇāyutam
   ayaṃ vāso bhavet tāvad atra saumya ramemahi
13 lakṣmaṇānaya dārūṇi dṛḍhāni ca varāṇi ca
   kuruṣvāvasathaṃ saumya vāse me 'bhirataṃ manaḥ
14 tasya tadvacanaṃ śrutvā saumitrir vividhān drumān
   ājahāra tataś cakre parṇa śālām ariṃ dama
15 śuśrūṣamāṇam ekāgram idaṃ vacanam abravīt
   aiṇeyaṃ māṃsam āhṛtya śālāṃ yakṣyāmahe vayam
16 sa lakṣmaṇaḥ kṛṣṇamṛgaṃ hatvā medhyaṃ patāpavān
   atha cikṣepa saumitriḥ samiddhe jātavedasi
17 taṃ tu pakvaṃ samājñāya niṣṭaptaṃ chinnaśoṇitam
   lakṣmaṇaḥ puruṣavyāghram atha rāghavam abravīt
18 ayaṃ kṛṣṇaḥ samāptāṅgaḥ śṛtaḥ kṛṣṇa mṛgo yathā
   devatā devasaṃkāśa yajasva kuśalo hy asi
19 rāmaḥ snātvā tu niyato guṇavāñ japyakovidaḥ
   pāpasaṃśamanaṃ rāmaś cakāra balim uttamam
20 tāṃ vṛkṣaparṇac chadanāṃ manojñāṃ; yathāpradeśaṃ sukṛtāṃ nivātām
   vāsāya sarve viviśuḥ sametāḥ; sabhāṃ yathā deva gaṇāḥ sudharmām
21 anekanānāmṛgapakṣisaṃkule; vicitrapuṣpastabalair drumair yute
   vanottame vyālamṛgānunādite; tathā vijahruḥ susukhaṃ jitendriyāḥ
22 suramyam āsādya tu citrakūṭaṃ; nadīṃ ca tāṃ mālyavatīṃ sutīrthām
   nananda hṛṣṭo mṛgapakṣijuṣṭāṃ; jahau ca duḥkhaṃ puravipravāsāt
 1 अद रात्र्यां वयतीतायाम अवसुप्तम अनन्तरम
  परबॊधयाम आस शनैर लक्ष्मणं रघुनन्थनः
 2 सौमित्रे शृणु वन्यानां वल्गु वयाहरतां सवनम
  संप्रतिष्ठामहे कालः परस्दानस्य परंतप
 3 स सुप्तः समये भरात्रा लक्ष्मणः परतिबॊधितः
  जहौ निथ्रां च तन्थ्रीं च परसक्तं च पदि शरमम
 4 तत उत्दाय ते सर्वे सपृष्ट्वा नथ्याः शिवं जलम
  पन्दानम ऋषिणॊथ्थिष्टं चित्रकूटस्य तं ययुः
 5 ततः संप्रस्दितः काले रामः सौमित्रिणा सह
  सीतां कमलपत्राक्षीम इथं वचनम अब्रवीत
 6 आथीप्तान इव वैथेहि सर्वतः पुष्पितान नगान
  सवैः पुष्पैः किंशुकान पश्य मालिनः शिशिरात्यये
 7 पश्य भल्लातकान फुल्लान नरैर अनुपसेवितान
  फलपत्रैर अवनतान नूनं शक्ष्यामि जीवितुम
 8 पश्य थरॊणप्रमाणानि लम्बमानानि लक्ष्मण
  मधूनि मधुकारीभिः संभृतानि नगे नगे
 9 एष करॊशति नत्यूहस तं शिखी परतिकूजति
  रमणीये वनॊथ्थेशे पुष्पसंस्तरसंकटे
 10 मातंगयूदानुसृतं पक्षिसंघानुनाथितम
   चित्रकूटम इमं पश्य परवृथ्धशिखरं गिरिम
11 ततस तौ पाथचारेण गच्छन्तौ सह सीतया
   रम्यम आसेथतुः शैलं चित्रकूटं मनॊरमम
12 तं तु पर्वतम आसाथ्य नानापक्षिगणायुतम
   अयं वासॊ भवेत तावथ अत्र सौम्य रमेमहि
13 लक्ष्मणानय थारूणि थृढानि च वराणि च
   कुरुष्वावसदं सौम्य वासे मे ऽभिरतं मनः
14 तस्य तथ्वचनं शरुत्वा सौमित्रिर विविधान थरुमान
   आजहार ततश चक्रे पर्ण शालाम अरिं थम
15 शुश्रूषमाणम एकाग्रम इथं वचनम अब्रवीत
   ऐणेयं मांसम आहृत्य शालां यक्ष्यामहे वयम
16 स लक्ष्मणः कृष्णमृगं हत्वा मेध्यं पतापवान
   अद चिक्षेप सौमित्रिः समिथ्धे जातवेथसि
17 तं तु पक्वं समाज्ञाय निष्टप्तं छिन्नशॊणितम
   लक्ष्मणः पुरुषव्याघ्रम अद राघवम अब्रवीत
18 अयं कृष्णः समाप्ताङ्गः शृतः कृष्ण मृगॊ यदा
   थेवता थेवसंकाश यजस्व कुशलॊ हय असि
19 रामः सनात्वा तु नियतॊ गुणवाञ जप्यकॊविथः
   पापसंशमनं रामश चकार बलिम उत्तमम
20 तां वृक्षपर्णच छथनां मनॊज्ञां; यदाप्रथेशं सुकृतां निवाताम
   वासाय सर्वे विविशुः समेताः; सभां यदा थेव गणाः सुधर्माम
21 अनेकनानामृगपक्षिसंकुले; विचित्रपुष्पस्तबलैर थरुमैर युते
   वनॊत्तमे वयालमृगानुनाथिते; तदा विजह्रुः सुसुखं जितेन्थ्रियाः
22 सुरम्यम आसाथ्य तु चित्रकूटं; नथीं च तां माल्यवतीं सुतीर्दाम
   ननन्थ हृष्टॊ मृगपक्षिजुष्टां; जहौ च थुःखं पुरविप्रवासात


Next: Chapter 51