Sacred Texts  Hinduism  Index  Book 2 Index  Previous  Next 

Book 2
Chapter 14

 1 sa tad antaḥpuradvāraṃ samatītya janākulam
  praviviktāṃ tataḥ kakṣyām āsasāda purāṇavit
 2 prāsakārmukabibhradbhir yuvabhir mṛṣṭakuṇḍalaiḥ
  apramādibhir ekāgraiḥ svanuraktair adhiṣṭhitām
 3 tatra kāṣāyiṇo vṛddhān vetrapāṇīn svalaṃkṛtān
  dadarśa viṣṭhitān dvāri stryadhyakṣān susamāhitān
 4 te samīkṣya samāyāntaṃ rāmapriyacikīrṣavaḥ
  sahabhāryāya rāmāya kṣipram evācacakṣire
 5 prativeditam ājñāya sūtam abhyantaraṃ pituḥ
  tatraivānāyayām āsa rāghavaḥ priyakāmyayā
 6 taṃ vaiśravaṇasaṃkāśam upaviṣṭaṃ svalaṃkṛtam
  dādarśa sūtaḥ paryaṅke sauvaṇo sottaracchade
 7 varāharudhirābheṇa śucinā ca sugandhinā
  anuliptaṃ parārdhyena candanena paraṃtapam
 8 sthitayā pārśvataś cāpi vālavyajanahastayā
  upetaṃ sītayā bhūyaś citrayā śaśinaṃ yathā
 9 taṃ tapantam ivādityam upapannaṃ svatejasā
  vavande varadaṃ bandī niyamajño vinītavat
 10 prāñjalis tu sukhaṃ pṛṣṭvā vihāraśayanāsane
   rājaputram uvācedaṃ sumantro rājasatkṛtaḥ
11 kausalyā suprabhā deva pitā tvaṃ draṣṭum icchati
   mahiṣyā saha kaikeyyā gamyatāṃ tatra māciram
12 evam uktas tu saṃhṛṣṭo narasiṃho mahādyutiḥ
   tataḥ saṃmānayām āsa sītām idam uvāca ha
13 devi devaś ca devī ca samāgamya madantare
   mantreyete dhruvaṃ kiṃ cid abhiṣecanasaṃhitam
14 lakṣayitvā hy abhiprāyaṃ priyakāmā sudakṣiṇā
   saṃcodayati rājānaṃ madarthaṃ madirekṣaṇā
15 yādṛśī pariṣat tatra tādṛśo dūta āgataḥ
   dhruvam adyaiva māṃ rājā yauvarājye 'bhiṣekṣyati
16 hanta śīghram ito gatvā drakṣyāmi ca mahīpatiḥ
   saha tvaṃ parivāreṇa sukham āssva ramasya ca
17 patisaṃmānitā sītā bhartāram asitekṣaṇā
   ādvāram anuvavrāja maṅgalāny abhidadhyuṣī
18 sa sarvān arthino dṛṣṭvā sametya pratinandya ca
   tataḥ pāvakasaṃkāśam āruroha rathottamam
19 muṣṇantam iva cakṣūṃṣi prabhayā hemavarcasaṃ
   kareṇuśiśukalpaiś ca yuktaṃ paramavājibhiḥ
20 hariyuktaṃ sahasrākṣo ratham indra ivāśugam
   prayayau tūrṇam āsthāya rāghavo jvalitaḥ śriyā
21 sa parjanya ivākāśe svanavān abhinādayan
   niketān niryayau śrīmān mahābhrād iva candramāḥ
22 chatracāmarapāṇis tu lakṣmaṇo rāghavānujaḥ
   jugopa bhrātaraṃ bhrātā ratham āsthāya pṛṣṭhataḥ
23 tato halahalāśabdas tumulaḥ samajāyata
   tasya niṣkramamāṇasya janaughasya samantataḥ
24 sa rāghavas tatra kathāpralāpaṃ; śuśrāva lokasya samāgatasya
   ātmādhikārā vividhāś ca vācaḥ; prahṛṣṭarūpasya pure janasya
25 eṣa śriyaṃ gacchati rāghavo 'dya; rājaprasādād vipulāṃ gamiṣyan
   ete vayaṃ sarvasamṛddhakāmā; yeṣām ayaṃ no bhavitā praśāstā
   lābho janasyāsya yad eṣa sarvaṃ; prapatsyate rāṣṭram idaṃ cirāya
26 sa ghoṣavadbhiś ca hayaiḥ sanāgaiḥ; puraḥsaraiḥ svastikasūtamāgadhaiḥ
   mahīyamānaḥ pravaraiś ca vādakair; abhiṣṭuto vaiśravaṇo yathā yayau
27 kareṇumātaṅgarathāśvasaṃkulaṃ; mahājanaughaiḥ paripūrṇacatvaram
   prabhūtaratnaṃ bahupaṇyasaṃcayaṃ; dadarśa rāmo ruciraṃ mahāpatham
 1 स तथ अन्तःपुरथ्वारं समतीत्य जनाकुलम
  परविविक्तां ततः कक्ष्याम आससाथ पुराणवित
 2 परासकार्मुकबिभ्रथ्भिर युवभिर मृष्टकुण्डलैः
  अप्रमाथिभिर एकाग्रैः सवनुरक्तैर अधिष्ठिताम
 3 तत्र काषायिणॊ वृथ्धान वेत्रपाणीन सवलंकृतान
  थथर्श विष्ठितान थवारि सत्र्यध्यक्षान सुसमाहितान
 4 ते समीक्ष्य समायान्तं रामप्रियचिकीर्षवः
  सहभार्याय रामाय कषिप्रम एवाचचक्षिरे
 5 परतिवेथितम आज्ञाय सूतम अभ्यन्तरं पितुः
  तत्रैवानाययाम आस राघवः परियकाम्यया
 6 तं वैश्रवणसंकाशम उपविष्टं सवलंकृतम
  थाथर्श सूतः पर्यङ्के सौवणॊ सॊत्तरच्छथे
 7 वराहरुधिराभेण शुचिना च सुगन्धिना
  अनुलिप्तं परार्ध्येन चन्थनेन परंतपम
 8 सदितया पार्श्वतश चापि वालव्यजनहस्तया
  उपेतं सीतया भूयश चित्रया शशिनं यदा
 9 तं तपन्तम इवाथित्यम उपपन्नं सवतेजसा
  ववन्थे वरथं बन्थी नियमज्ञॊ विनीतवत
 10 पराञ्जलिस तु सुखं पृष्ट्वा विहारशयनासने
   राजपुत्रम उवाचेथं सुमन्त्रॊ राजसत्कृतः
11 कौसल्या सुप्रभा थेव पिता तवं थरष्टुम इच्छति
   महिष्या सह कैकेय्या गम्यतां तत्र माचिरम
12 एवम उक्तस तु संहृष्टॊ नरसिंहॊ महाथ्युतिः
   ततः संमानयाम आस सीताम इथम उवाच ह
13 थेवि थेवश च थेवी च समागम्य मथन्तरे
   मन्त्रेयेते धरुवं किं चिथ अभिषेचनसंहितम
14 लक्षयित्वा हय अभिप्रायं परियकामा सुथक्षिणा
   संचॊथयति राजानं मथर्दं मथिरेक्षणा
15 याथृशी परिषत तत्र ताथृशॊ थूत आगतः
   धरुवम अथ्यैव मां राजा यौवराज्ये ऽभिषेक्ष्यति
16 हन्त शीघ्रम इतॊ गत्वा थरक्ष्यामि च महीपतिः
   सह तवं परिवारेण सुखम आस्स्व रमस्य च
17 पतिसंमानिता सीता भर्तारम असितेक्षणा
   आथ्वारम अनुवव्राज मङ्गलान्य अभिथध्युषी
18 स सर्वान अर्दिनॊ थृष्ट्वा समेत्य परतिनन्थ्य च
   ततः पावकसंकाशम आरुरॊह रदॊत्तमम
19 मुष्णन्तम इव चक्षूंषि परभया हेमवर्चसं
   करेणुशिशुकल्पैश च युक्तं परमवाजिभिः
20 हरियुक्तं सहस्राक्षॊ रदम इन्थ्र इवाशुगम
   परययौ तूर्णम आस्दाय राघवॊ जवलितः शरिया
21 स पर्जन्य इवाकाशे सवनवान अभिनाथयन
   निकेतान निर्ययौ शरीमान महाभ्राथ इव चन्थ्रमाः
22 छत्रचामरपाणिस तु लक्ष्मणॊ राघवानुजः
   जुगॊप भरातरं भराता रदम आस्दाय पृष्ठतः
23 ततॊ हलहलाशब्थस तुमुलः समजायत
   तस्य निष्क्रममाणस्य जनौघस्य समन्ततः
24 स राघवस तत्र कदाप्रलापं; शुश्राव लॊकस्य समागतस्य
   आत्माधिकारा विविधाश च वाचः; परहृष्टरूपस्य पुरे जनस्य
25 एष शरियं गच्छति राघवॊ ऽथय; राजप्रसाथाथ विपुलां गमिष्यन
   एते वयं सर्वसमृथ्धकामा; येषाम अयं नॊ भविता परशास्ता
   लाभॊ जनस्यास्य यथ एष सर्वं; परपत्स्यते राष्ट्रम इथं चिराय
26 स घॊषवथ्भिश च हयैः सनागैः; पुरःसरैः सवस्तिकसूतमागधैः
   महीयमानः परवरैश च वाथकैर; अभिष्टुतॊ वैश्रवणॊ यदा ययौ
27 करेणुमातङ्गरदाश्वसंकुलं; महाजनौघैः परिपूर्णचत्वरम
   परभूतरत्नं बहुपण्यसंचयं; थथर्श रामॊ रुचिरं महापदम


Next: Chapter 15