Sacred Texts Hinduism Index Book 1 Index Previous Next
|
1
devatānāṃ vacaḥ śrutvā bhagavān vai pitāmahaḥ pratyuvāca susaṃtrastān kṛtāntabalamohitān 2 yasyeyaṃ vasudhā kṛtsnā vāsudevasya dhīmataḥ kāpilaṃ rūpam āsthāya dhārayaty aniśaṃ dharām 3 pṛthivyāś cāpi nirbhedo dṛṣṭa eva sanātanaḥ sagarasya ca putrāṇāṃ vināśo 'dīrghajīvinām 4 pitāmahavacaḥ śrutvā trayas triṃśad ariṃdamaḥ devāḥ paramasaṃhṛṣṭāḥ punar jagmur yathāgatam 5 sagarasya ca putrāṇāṃ prādur āsīn mahātmanām pṛthivyāṃ bhidyamānāyāṃ nirghāta sama niḥsvanaḥ 6 tato bhittvā mahīṃ sarvāṃ kṛtvā cāpi pradakṣiṇam sahitāḥ sagarāḥ sarve pitaraṃ vākyam abruvan 7 parikrāntā mahī sarvā sattvavantaś ca sūditāḥ devadānavarakṣāṃsi piśācoragakiṃnarāḥ 8 na ca paśyāmahe 'śvaṃ tam aśvahartāram eva ca kiṃ kariṣyāma bhadraṃ te buddhir atra vicāryatām 9 teṣāṃ tad vacanaṃ śrutvā putrāṇāṃ rājasattamaḥ samanyur abravīd vākyaṃ sagaro raghunandana 10 bhūyaḥ khanata bhadraṃ vo nirbhidya vasudhātalam aśvahartāram āsādya kṛtārthāś ca nivartatha 11 pitur vacanam āsthāya sagarasya mahātmanaḥ ṣaṣṭiḥ putrasahasrāṇi rasātalam abhidravan 12 khanyamāne tatas tasmin dadṛśuḥ parvatopamam diśāgajaṃ virūpākṣaṃ dhārayantaṃ mahītalam 13 saparvatavanāṃ kṛtsnāṃ pṛthivīṃ raghunandana śirasā dhārayām āsa virūpākṣo mahāgajaḥ 14 yadā parvaṇi kākutstha viśramārthaṃ mahāgajaḥ khedāc cālayate śīrṣaṃ bhūmikampas tadhā bhavet 15 taṃ te pradakṣiṇaṃ kṛtvā diśāpālaṃ mahāgajam mānayanto hi te rāma jagmur bhittvā rasātalam 16 tataḥ pūrvāṃ diśaṃ bhittvā dakṣiṇāṃ bibhiduḥ punaḥ dakṣiṇasyām api diśi dadṛśus te mahāgajam 17 mahāpadmaṃ mahātmānaṃ sumahāparvatopamam śirasā dhārayantaṃ te vismayaṃ jagmur uttamam 18 tataḥ pradakṣiṇaṃ kṛtvā sagarasya mahātmanaḥ ṣaṣṭiḥ putrasahasrāṇi paścimāṃ bibhidur diśam 19 paścimāyām api diśi mahāntam acalopamam diśāgajaṃ saumanasaṃ dadṛśus te mahābalāḥ 20 taṃ te pradakṣiṇaṃ kṛtvā pṛṣṭvā cāpi nirāmayam khanantaḥ samupakrāntā diśaṃ somavatīṃ tadā 21 uttarasyāṃ raghuśreṣṭha dadṛśur himapāṇḍuram bhadraṃ bhadreṇa vapuṣā dhārayantaṃ mahīm imām 22 samālabhya tataḥ sarve kṛtvā cainaṃ pradakṣiṇam ṣaṣṭiḥ putrasahasrāṇi bibhidur vasudhātalam 23 tataḥ prāguttarāṃ gatvā sāgarāḥ prathitāṃ diśam roṣād abhyakhanan sarve pṛthivīṃ sagarātmajāḥ 24 dadṛśuḥ kapilaṃ tatra vāsudevaṃ sanātanam hayaṃ ca tasya devasya carantam avidūrataḥ 25 te taṃ yajñahanaṃ jñātvā krodhaparyākulekṣaṇāḥ abhyadhāvanta saṃkruddhās tiṣṭha tiṣṭheti cābruvan 26 asmākaṃ tvaṃ hi turagaṃ yajñiyaṃ hṛtavān asi durmedhas tvaṃ hi saṃprāptān viddhi naḥ sagarātmajān 27 śrutvā tad vacanaṃ teṣāṃ kapilo raghunandana roṣeṇa mahatāviṣṭo huṃkāram akarot tadā 28 tatas tenāprameyena kapilena mahātmanā bhasmarāśīkṛtāḥ sarve kākutstha sagarātmajāḥ |
1
थेवतानां वचः शरुत्वा भगवान वै पितामहः परत्युवाच सुसंत्रस्तान कृतान्तबलमॊहितान 2 यस्येयं वसुधा कृत्स्ना वासुथेवस्य धीमतः कापिलं रूपम आस्दाय धारयत्य अनिशं धराम 3 पृदिव्याश चापि निर्भेथॊ थृष्ट एव सनातनः सगरस्य च पुत्राणां विनाशॊ ऽथीर्घजीविनाम 4 पितामहवचः शरुत्वा तरयस तरिंशथ अरिंथमः थेवाः परमसंहृष्टाः पुनर जग्मुर यदागतम 5 सगरस्य च पुत्राणां पराथुर आसीन महात्मनाम पृदिव्यां भिथ्यमानायां निर्घात सम निःस्वनः 6 ततॊ भित्त्वा महीं सर्वां कृत्वा चापि परथक्षिणम सहिताः सगराः सर्वे पितरं वाक्यम अब्रुवन 7 परिक्रान्ता मही सर्वा सत्त्ववन्तश च सूथिताः थेवथानवरक्षांसि पिशाचॊरगकिंनराः 8 न च पश्यामहे ऽशवं तम अश्वहर्तारम एव च किं करिष्याम भथ्रं ते बुथ्धिर अत्र विचार्यताम 9 तेषां तथ वचनं शरुत्वा पुत्राणां राजसत्तमः समन्युर अब्रवीथ वाक्यं सगरॊ रघुनन्थन 10 भूयः खनत भथ्रं वॊ निर्भिथ्य वसुधातलम अश्वहर्तारम आसाथ्य कृतार्दाश च निवर्तद 11 पितुर वचनम आस्दाय सगरस्य महात्मनः षष्टिः पुत्रसहस्राणि रसातलम अभिथ्रवन 12 खन्यमाने ततस तस्मिन थथृशुः पर्वतॊपमम थिशागजं विरूपाक्षं धारयन्तं महीतलम 13 सपर्वतवनां कृत्स्नां पृदिवीं रघुनन्थन शिरसा धारयाम आस विरूपाक्षॊ महागजः 14 यथा पर्वणि काकुत्स्द विश्रमार्दं महागजः खेथाच चालयते शीर्षं भूमिकम्पस तधा भवेत 15 तं ते परथक्षिणं कृत्वा थिशापालं महागजम मानयन्तॊ हि ते राम जग्मुर भित्त्वा रसातलम 16 ततः पूर्वां थिशं भित्त्वा थक्षिणां बिभिथुः पुनः थक्षिणस्याम अपि थिशि थथृशुस ते महागजम 17 महापथ्मं महात्मानं सुमहापर्वतॊपमम शिरसा धारयन्तं ते विस्मयं जग्मुर उत्तमम 18 ततः परथक्षिणं कृत्वा सगरस्य महात्मनः षष्टिः पुत्रसहस्राणि पश्चिमां बिभिथुर थिशम 19 पश्चिमायाम अपि थिशि महान्तम अचलॊपमम थिशागजं सौमनसं थथृशुस ते महाबलाः 20 तं ते परथक्षिणं कृत्वा पृष्ट्वा चापि निरामयम खनन्तः समुपक्रान्ता थिशं सॊमवतीं तथा 21 उत्तरस्यां रघुश्रेष्ठ थथृशुर हिमपाण्डुरम भथ्रं भथ्रेण वपुषा धारयन्तं महीम इमाम 22 समालभ्य ततः सर्वे कृत्वा चैनं परथक्षिणम षष्टिः पुत्रसहस्राणि बिभिथुर वसुधातलम 23 ततः परागुत्तरां गत्वा सागराः परदितां थिशम रॊषाथ अभ्यखनन सर्वे पृदिवीं सगरात्मजाः 24 थथृशुः कपिलं तत्र वासुथेवं सनातनम हयं च तस्य थेवस्य चरन्तम अविथूरतः 25 ते तं यज्ञहनं जञात्वा करॊधपर्याकुलेक्षणाः अभ्यधावन्त संक्रुथ्धास तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रुवन 26 अस्माकं तवं हि तुरगं यज्ञियं हृतवान असि थुर्मेधस तवं हि संप्राप्तान विथ्धि नः सगरात्मजान 27 शरुत्वा तथ वचनं तेषां कपिलॊ रघुनन्थन रॊषेण महताविष्टॊ हुंकारम अकरॊत तथा 28 ततस तेनाप्रमेयेन कपिलेन महात्मना भस्मराशीकृताः सर्वे काकुत्स्द सगरात्मजाः |