Sacred Texts Hinduism Index Book 1 Index Previous Next
|
1
tapyamāne tapo deve devāḥ sarṣigaṇāḥ purā senāpatim abhīpsantaḥ pitāmaham upāgaman 2 tato 'bruvan surāḥ sarve bhagavantaṃ pitāmaham praṇipatya śubhaṃ vākyaṃ sendrāḥ sāgnipurogamāḥ 3 yo naḥ senāpatir deva datto bhagavatā purā sa tapaḥ param āsthāya tapyate sma sahomayā 4 yad atrānantaraṃ kāryaṃ lokānāṃ hitakāmyayā saṃvidhatsva vidhānajña tvaṃ hi naḥ paramā gatiḥ 5 devatānāṃ vacaḥ śrutvā sarvalokapitāmahaḥ sāntvayan madhurair vākyais tridaśān idam abravīt 6 śailaputryā yad uktaṃ tan na prajāsyatha patniṣu tasyā vacanam akliṣṭaṃ satyam eva na saṃśayaḥ 7 iyam ākāśagā gaṅgā yasyāṃ putraṃ hutāśanaḥ janayiṣyati devānāṃ senāpatim ariṃdamam 8 jyeṣṭhā śailendraduhitā mānayiṣyati taṃ sutam umāyās tad bahumataṃ bhaviṣyati na saṃśayaḥ 9 tac chrutvā vacanaṃ tasya kṛtārthā raghunandana praṇipatya surāḥ sarve pitāmaham apūjayan 10 te gatvā parvataṃ rāma kailāsaṃ dhātumaṇḍitam agniṃ niyojayām āsuḥ putrārthaṃ sarvadevatāḥ 11 devakāryam idaṃ deva samādhatsva hutāśana śailaputryāṃ mahātejo gaṅgāyāṃ teja utsṛja 12 devatānāṃ pratijñāya gaṅgām abhyetya pāvakaḥ garbhaṃ dhāraya vai devi devatānām idaṃ priyam 13 ity etad vacanaṃ śrutvā divyaṃ rūpam adhārayat sa tasyā mahimāṃ dṛṣṭvā samantād avakīryata 14 samantatas tadā devīm abhyaṣiñcata pāvakaḥ sarvasrotāṃsi pūrṇāni gaṅgāyā raghunandana 15 tam uvāca tato gaṅgā sarvadevapurohitam aśaktā dhāraṇe deva tava tejaḥ samuddhatam dahyamānāgninā tena saṃpravyathitacetanā 16 athābravīd idaṃ gaṅgāṃ sarvadevahutāśanaḥ iha haimavate pāde garbho 'yaṃ saṃniveśyatām 17 śrutvā tv agnivaco gaṅgā taṃ garbham atibhāsvaram utsasarja mahātejāḥ srotobhyo hi tadānagha 18 yad asyā nirgataṃ tasmāt taptajāmbūnadaprabham kāñcanaṃ dharaṇīṃ prāptaṃ hiraṇyam amalaṃ śubham 19 tāmraṃ kārṣṇāyasaṃ caiva taikṣṇyād evābhijāyata malaṃ tasyābhavat tatra trapusīsakam eva ca 20 tad etad dharaṇīṃ prāpya nānādhātur avardhata 21 nikṣiptamātre garbhe tu tejobhir abhirañjitam sarvaṃ parvatasaṃnaddhaṃ sauvarṇam abhavad vanam 22 jātarūpam iti khyātaṃ tadā prabhṛti rāghava suvarṇaṃ puruṣavyāghra hutāśanasamaprabham 23 taṃ kumāraṃ tato jātaṃ sendrāḥ sahamarudgaṇāḥ kṣīrasaṃbhāvanārthāya kṛttikāḥ samayojayan 24 tāḥ kṣīraṃ jātamātrasya kṛtvā samayam uttamam daduḥ putro 'yam asmākaṃ sarvāsām iti niścitāḥ 25 tatas tu devatāḥ sarvāḥ kārtikeya iti bruvan putras trailokya vikhyāto bhaviṣyati na saṃśayaḥ 26 teṣāṃ tad vacanaṃ śrutvā skannaṃ garbhaparisrave snāpayan parayā lakṣmyā dīpyamānam ivānalam 27 skanda ity abruvan devāḥ skannaṃ garbhaparisravāt kārtikeyaṃ mahābhāgaṃ kākutsthajvalanopamam 28 prādurbhūtaṃ tataḥ kṣīraṃ kṛttikānām anuttamam ṣaṇṇāṃ ṣaḍānano bhūtvā jagrāha stanajaṃ payaḥ 29 gṛhītvā kṣīram ekāhnā sukumāra vapus tadā ajayat svena vīryeṇa daityasainyagaṇān vibhuḥ 30 surasenāgaṇapatiṃ tatas tam amaladyutim abhyaṣiñcan suragaṇāḥ sametyāgnipurogamāḥ 31 eṣa te rāma gaṅgāyā vistaro 'bhihito mayā kumārasaṃbhavaś caiva dhanyaḥ puṇyas tathaiva ca |
1
तप्यमाने तपॊ थेवे थेवाः सर्षिगणाः पुरा सेनापतिम अभीप्सन्तः पितामहम उपागमन 2 ततॊ ऽबरुवन सुराः सर्वे भगवन्तं पितामहम परणिपत्य शुभं वाक्यं सेन्थ्राः साग्निपुरॊगमाः 3 यॊ नः सेनापतिर थेव थत्तॊ भगवता पुरा स तपः परम आस्दाय तप्यते सम सहॊमया 4 यथ अत्रानन्तरं कार्यं लॊकानां हितकाम्यया संविधत्स्व विधानज्ञ तवं हि नः परमा गतिः 5 थेवतानां वचः शरुत्वा सर्वलॊकपितामहः सान्त्वयन मधुरैर वाक्यैस तरिथशान इथम अब्रवीत 6 शैलपुत्र्या यथ उक्तं तन न परजास्यद पत्निषु तस्या वचनम अक्लिष्टं सत्यम एव न संशयः 7 इयम आकाशगा गङ्गा यस्यां पुत्रं हुताशनः जनयिष्यति थेवानां सेनापतिम अरिंथमम 8 जयेष्ठा शैलेन्थ्रथुहिता मानयिष्यति तं सुतम उमायास तथ बहुमतं भविष्यति न संशयः 9 तच छरुत्वा वचनं तस्य कृतार्दा रघुनन्थन परणिपत्य सुराः सर्वे पितामहम अपूजयन 10 ते गत्वा पर्वतं राम कैलासं धातुमण्डितम अग्निं नियॊजयाम आसुः पुत्रार्दं सर्वथेवताः 11 थेवकार्यम इथं थेव समाधत्स्व हुताशन शैलपुत्र्यां महातेजॊ गङ्गायां तेज उत्सृज 12 थेवतानां परतिज्ञाय गङ्गाम अभ्येत्य पावकः गर्भं धारय वै थेवि थेवतानाम इथं परियम 13 इत्य एतथ वचनं शरुत्वा थिव्यं रूपम अधारयत स तस्या महिमां थृष्ट्वा समन्ताथ अवकीर्यत 14 समन्ततस तथा थेवीम अभ्यषिञ्चत पावकः सर्वस्रॊतांसि पूर्णानि गङ्गाया रघुनन्थन 15 तम उवाच ततॊ गङ्गा सर्वथेवपुरॊहितम अशक्ता धारणे थेव तव तेजः समुथ्धतम थह्यमानाग्निना तेन संप्रव्यदितचेतना 16 अदाब्रवीथ इथं गङ्गां सर्वथेवहुताशनः इह हैमवते पाथे गर्भॊ ऽयं संनिवेश्यताम 17 शरुत्वा तव अग्निवचॊ गङ्गा तं गर्भम अतिभास्वरम उत्ससर्ज महातेजाः सरॊतॊभ्यॊ हि तथानघ 18 यथ अस्या निर्गतं तस्मात तप्तजाम्बूनथप्रभम काञ्चनं धरणीं पराप्तं हिरण्यम अमलं शुभम 19 ताम्रं कार्ष्णायसं चैव तैक्ष्ण्याथ एवाभिजायत मलं तस्याभवत तत्र तरपुसीसकम एव च 20 तथ एतथ धरणीं पराप्य नानाधातुर अवर्धत 21 निक्षिप्तमात्रे गर्भे तु तेजॊभिर अभिरञ्जितम सर्वं पर्वतसंनथ्धं सौवर्णम अभवथ वनम 22 जातरूपम इति खयातं तथा परभृति राघव सुवर्णं पुरुषव्याघ्र हुताशनसमप्रभम 23 तं कुमारं ततॊ जातं सेन्थ्राः सहमरुथ्गणाः कषीरसंभावनार्दाय कृत्तिकाः समयॊजयन 24 ताः कषीरं जातमात्रस्य कृत्वा समयम उत्तमम थथुः पुत्रॊ ऽयम अस्माकं सर्वासाम इति निश्चिताः 25 ततस तु थेवताः सर्वाः कार्तिकेय इति बरुवन पुत्रस तरैलॊक्य विख्यातॊ भविष्यति न संशयः 26 तेषां तथ वचनं शरुत्वा सकन्नं गर्भपरिस्रवे सनापयन परया लक्ष्म्या थीप्यमानम इवानलम 27 सकन्थ इत्य अब्रुवन थेवाः सकन्नं गर्भपरिस्रवात कार्तिकेयं महाभागं काकुत्स्दज्वलनॊपमम 28 पराथुर्भूतं ततः कषीरं कृत्तिकानाम अनुत्तमम षण्णां षडाननॊ भूत्वा जग्राह सतनजं पयः 29 गृहीत्वा कषीरम एकाह्ना सुकुमार वपुस तथा अजयत सवेन वीर्येण थैत्यसैन्यगणान विभुः 30 सुरसेनागणपतिं ततस तम अमलथ्युतिम अभ्यषिञ्चन सुरगणाः समेत्याग्निपुरॊगमाः 31 एष ते राम गङ्गाया विस्तरॊ ऽभिहितॊ मया कुमारसंभवश चैव धन्यः पुण्यस तदैव च |