Sacred Texts Hinduism Index Book 1 Index Previous Next
|
1
śrutvā vas tu samagraṃ tad dharmātmā dharmasaṃhitam vyaktam anveṣate bhūyo yad vṛttaṃ tasya dhīmataḥ 2 upaspṛśyodakaṃ saṃyan muniḥ sthitvā kṛtāñjaliḥ prācīnāgreṣu darbheṣu dharmeṇānveṣate gatim 3 janma rāmasya sumahad vīryaṃ sarvānukūlatām lokasya priyatāṃ kṣāntiṃ saumyatāṃ satyaśīlatām 4 nānācitrāḥ kathāś cānyā viśvāmitrasahāyane jānakyāś ca vivāhaṃ ca dhanuṣaś ca vibhedanam 5 rāmarāmavivādaṃ ca guṇān dāśarathes tathā tathābhiṣekaṃ rāmasya kaikeyyā duṣṭabhāvatām 6 vyāghātaṃ cābhiṣekasya rāmasya ca vivāsanam rājñaḥ śokaṃ vilāpaṃ ca paralokasya cāśrayam 7 prakṛtīnāṃ viṣādaṃ ca prakṛtīnāṃ visarjanam niṣādādhipasaṃvādaṃ sūtopāvartanaṃ tathā 8 gaṅgāyāś cābhisaṃtāraṃ bharadvājasya darśanam bharadvājābhyanujñānāc citrakūṭasya darśanam 9 vāstukarmaniveśaṃ ca bharatāgamanaṃ tathā prasādanaṃ ca rāmasya pituś ca salilakriyām 10 pādukāgryābhiṣekaṃ ca nandigrāma nivāsanam daṇḍakāraṇyagamanaṃ sutīkṣṇena samāgamam 11 anasūyāsamasyāṃ ca aṅgarāgasya cārpaṇam śūrpaṇakhyāś ca saṃvādaṃ virūpakaraṇaṃ tathā 12 vadhaṃ kharatriśirasor utthānaṃ rāvaṇasya ca mārīcasya vadhaṃ caiva vaidehyā haraṇaṃ tathā 13 rāghavasya vilāpaṃ ca gṛdhrarājanibarhaṇam kabandhadarśanaṃ caiva pampāyāś cāpi darśanam 14 śarbaryā darśanaṃ caiva hanūmaddarśanaṃ tathā vilāpaṃ caiva pampāyāṃ rāghavasya mahātmanaḥ 15 ṛṣyamūkasya gamanaṃ sugrīveṇa samāgamam pratyayotpādanaṃ sakhyaṃ vālisugrīvavigraham 16 vālipramathanaṃ caiva sugrīvapratipādanam tārāvilāpasamayaṃ varṣarātrinivāsanam 17 kopaṃ rāghavasiṃhasya balānām upasaṃgraham diśaḥ prasthāpanaṃ caiva pṛthivyāś ca nivedanam 18 aṅgulīyakadānaṃ ca ṛkṣasya biladarśanam prāyopaveśanaṃ caiva saṃpāteś cāpi darśanam 19 parvatārohaṇaṃ caiva sāgarasya ca laṅghanam rātrau laṅkāpraveśaṃ ca ekasyāpi vicintanam 20 āpānabhūmigamanam avarodhasya darśanam aśokavanikāyānaṃ sītāyāś cāpi darśanam 21 abhijñānapradānaṃ ca sītāyāś cāpi bhāṣaṇam rākṣasītarjanaṃ caiva trijaṭāsvapnadarśanam 22 maṇipradānaṃ sītāyā vṛkṣabhaṅgaṃ tathaiva ca rākṣasīvidravaṃ caiva kiṃkarāṇāṃ nibarhaṇam 23 grahaṇaṃ vāyusūnoś ca laṅkādāhābhigarjanam pratiplavanam evātha madhūnāṃ haraṇaṃ tathā 24 rāghavāśvāsanaṃ caiva maṇiniryātanaṃ tathā saṃgamaṃ ca samudrasya nalasetoś ca bandhanam 25 pratāraṃ ca samudrasya rātrau laṅkāvarodhanam vibhīṣaṇena saṃsargaṃ vadhopāyanivedanam 26 kumbhakarṇasya nidhanaṃ meghanādanibarhaṇam rāvaṇasya vināśaṃ ca sītāvāptim areḥ pure 27 bibhīṣaṇābhiṣekaṃ ca puṣpakasya ca darśanam ayodhyāyāś ca gamanaṃ bharatena samāgamam 28 rāmābhiṣekābhyudayaṃ sarvasainyavisarjanam svarāṣṭrarañjanaṃ caiva vaidehyāś ca visarjanam 29 anāgataṃ ca yat kiṃ cid rāmasya vasudhātale tac cakārottare kāvye vālmīkir bhagavān ṛṣiḥ |
1
शरुत्वा वस तु समग्रं तथ धर्मात्मा धर्मसंहितम वयक्तम अन्वेषते भूयॊ यथ वृत्तं तस्य धीमतः 2 उपस्पृश्यॊथकं संयन मुनिः सदित्वा कृताञ्जलिः पराचीनाग्रेषु थर्भेषु धर्मेणान्वेषते गतिम 3 जन्म रामस्य सुमहथ वीर्यं सर्वानुकूलताम लॊकस्य परियतां कषान्तिं सौम्यतां सत्यशीलताम 4 नानाचित्राः कदाश चान्या विश्वामित्रसहायने जानक्याश च विवाहं च धनुषश च विभेथनम 5 रामरामविवाथं च गुणान थाशरदेस तदा तदाभिषेकं रामस्य कैकेय्या थुष्टभावताम 6 वयाघातं चाभिषेकस्य रामस्य च विवासनम राज्ञः शॊकं विलापं च परलॊकस्य चाश्रयम 7 परकृतीनां विषाथं च परकृतीनां विसर्जनम निषाथाधिपसंवाथं सूतॊपावर्तनं तदा 8 गङ्गायाश चाभिसंतारं भरथ्वाजस्य थर्शनम भरथ्वाजाभ्यनुज्ञानाच चित्रकूटस्य थर्शनम 9 वास्तुकर्मनिवेशं च भरतागमनं तदा परसाथनं च रामस्य पितुश च सलिलक्रियाम 10 पाथुकाग्र्याभिषेकं च नन्थिग्राम निवासनम थण्डकारण्यगमनं सुतीक्ष्णेन समागमम 11 अनसूयासमस्यां च अङ्गरागस्य चार्पणम शूर्पणख्याश च संवाथं विरूपकरणं तदा 12 वधं खरत्रिशिरसॊर उत्दानं रावणस्य च मारीचस्य वधं चैव वैथेह्या हरणं तदा 13 राघवस्य विलापं च गृध्रराजनिबर्हणम कबन्धथर्शनं चैव पम्पायाश चापि थर्शनम 14 शर्बर्या थर्शनं चैव हनूमथ्थर्शनं तदा विलापं चैव पम्पायां राघवस्य महात्मनः 15 ऋष्यमूकस्य गमनं सुग्रीवेण समागमम परत्ययॊत्पाथनं सख्यं वालिसुग्रीवविग्रहम 16 वालिप्रमदनं चैव सुग्रीवप्रतिपाथनम ताराविलापसमयं वर्षरात्रिनिवासनम 17 कॊपं राघवसिंहस्य बलानाम उपसंग्रहम थिशः परस्दापनं चैव पृदिव्याश च निवेथनम 18 अङ्गुलीयकथानं च ऋक्षस्य बिलथर्शनम परायॊपवेशनं चैव संपातेश चापि थर्शनम 19 पर्वतारॊहणं चैव सागरस्य च लङ्घनम रात्रौ लङ्काप्रवेशं च एकस्यापि विचिन्तनम 20 आपानभूमिगमनम अवरॊधस्य थर्शनम अशॊकवनिकायानं सीतायाश चापि थर्शनम 21 अभिज्ञानप्रथानं च सीतायाश चापि भाषणम राक्षसीतर्जनं चैव तरिजटास्वप्नथर्शनम 22 मणिप्रथानं सीताया वृक्षभङ्गं तदैव च राक्षसीविथ्रवं चैव किंकराणां निबर्हणम 23 गरहणं वायुसूनॊश च लङ्काथाहाभिगर्जनम परतिप्लवनम एवाद मधूनां हरणं तदा 24 राघवाश्वासनं चैव मणिनिर्यातनं तदा संगमं च समुथ्रस्य नलसेतॊश च बन्धनम 25 परतारं च समुथ्रस्य रात्रौ लङ्कावरॊधनम विभीषणेन संसर्गं वधॊपायनिवेथनम 26 कुम्भकर्णस्य निधनं मेघनाथनिबर्हणम रावणस्य विनाशं च सीतावाप्तिम अरेः पुरे 27 बिभीषणाभिषेकं च पुष्पकस्य च थर्शनम अयॊध्यायाश च गमनं भरतेन समागमम 28 रामाभिषेकाभ्युथयं सर्वसैन्यविसर्जनम सवराष्ट्ररञ्जनं चैव वैथेह्याश च विसर्जनम 29 अनागतं च यत किं चिथ रामस्य वसुधातले तच चकारॊत्तरे काव्ये वाल्मीकिर भगवान ऋषिः |