Sacred Texts  Hinduism  Mahabharata  Index  Book 14 Index  Previous  Next 

Book 14 in English

The Mahabharata in Sanskrit

Book 14
Chapter 84

  1 [व]
      मागधेनार्चितॊ राजन पाण्डवः शवेतवाहनः
      थक्षिणां थिशम आस्दाय चारयाम आस तं हयम
  2 ततः स पुनर आवृत्य हयः कामचरॊ बली
      आससाथ पुरीं रम्यां चेथीनां शुक्तिसाह्वयाम
  3 शरभेणार्चितस तत्र शिशुपालात्मजेन सः
      युथ्धपूर्वेण मानेन पूजया च महाबलः
  4 तत्रार्चितॊ ययौ राजंस तथा स तुरगॊत्तमः
      काशीन अन्ध्रान कॊसलांश च किरातान अद तङ्गनान
  5 तत्र पूजां यदान्यायं परतिगृह्य स पाण्डवः
      पुनर आवृत्य कौन्तेयॊ थशार्णान अगमत तथा
  6 तत्र चित्राङ्गथॊ नाम बलवान वसुधाधिपः
      तेन युथ्धम अभूत तस्य विजयस्याति भैरवम
  7 तं चापि वशम आनीय किरीटी पुरुषर्षभः
      निषाथराज्ञॊ विषयम एकलव्यस्य जग्मिवान
  8 एकलव्य सुतश चैनं युथ्धेन जगृहे तथा
      ततश चक्रे निषाथैः स संग्रामं रॊमहर्षणम
  9 ततस तम अपि कौन्तेयः समरेष्व अपराजितः
      जिगाय समरे वीरॊ यज्ञविघ्नार्दम उथ्यतम
  10 स तं जित्वा महाराज नैषाथिं पाकशासनिः
     अर्चितः परययौ भूयॊ थक्षिणं सलिलार्णवम
 11 तत्रापि थरविडैर अन्ध्रै रैथ्रैर माहिषकैर अपि
     तदा कॊल्ल गिरेयैश च युथ्धम आसीत किरीटिनः
 12 तुरगस्य वशेनाद सुराष्ट्रान अभितॊ ययौ
     गॊकर्णम अपि चासाथ्य परभासम अपि जग्मिवान
 13 ततॊ थवारवतीं रम्यां वृष्णिवीराभिरक्षिताम
     आससाथ यहः शरीमान कुरुराजस्य यज्ञियः
 14 तम उन्मद्य हयश्रेष्ठं याथवानां कुमारकाः
     परययुस तांस तथा राजन्न उग्रसेनॊ नयवारयत
 15 ततः पुर्या विनिष्क्रम्य वृष्ण्यन्धकपतिस तथा
     सहितॊ वसुथेवेन मातुलेन किरीटिनः
 16 तौ समेत्य कुरुश्रेष्ठं विधिवत परीतिपूर्वकम
     परया भरतश्रेष्ठं पूजया समवस्दितौ
     ततस ताभ्याम अनुज्ञातॊ ययौ येन हयॊ गतः
 17 ततः स पश्चिमं थेशं समुथ्रस्य तथा हयः
     करमेण वयचरत सफीतं ततः पञ्चनथं ययौ
 18 तस्माथ अपि स कौरव्य गान्धारविषयं हयः
     विचचार यदाकामं कौन्तेयानुगतस तथा
 19 तत्र गान्धारराजेन युथ्धम आसीन महात्मनः
     घॊरं शकुनिपुत्रेण पूर्ववैरानुसारिणा
  1 [v]
      māgadhenārcito rājan pāṇḍavaḥ śvetavāhanaḥ
      dakṣiṇāṃ diśam āsthāya cārayām āsa taṃ hayam
  2 tataḥ sa punar āvṛtya hayaḥ kāmacaro balī
      āsasāda purīṃ ramyāṃ cedīnāṃ śuktisāhvayām
  3 śarabheṇārcitas tatra śiśupālātmajena saḥ
      yuddhapūrveṇa mānena pūjayā ca mahābalaḥ
  4 tatrārcito yayau rājaṃs tadā sa turagottamaḥ
      kāśīn andhrān kosalāṃś ca kirātān atha taṅganān
  5 tatra pūjāṃ yathānyāyaṃ pratigṛhya sa pāṇḍavaḥ
      punar āvṛtya kaunteyo daśārṇān agamat tadā
  6 tatra citrāṅgado nāma balavān vasudhādhipaḥ
      tena yuddham abhūt tasya vijayasyāti bhairavam
  7 taṃ cāpi vaśam ānīya kirīṭī puruṣarṣabhaḥ
      niṣādarājño viṣayam ekalavyasya jagmivān
  8 ekalavya sutaś cainaṃ yuddhena jagṛhe tadā
      tataś cakre niṣādaiḥ sa saṃgrāmaṃ romaharṣaṇam
  9 tatas tam api kaunteyaḥ samareṣv aparājitaḥ
      jigāya samare vīro yajñavighnārtham udyatam
  10 sa taṃ jitvā mahārāja naiṣādiṃ pākaśāsaniḥ
     arcitaḥ prayayau bhūyo dakṣiṇaṃ salilārṇavam
 11 tatrāpi draviḍair andhrai raidrair māhiṣakair api
     tathā kolla gireyaiś ca yuddham āsīt kirīṭinaḥ
 12 turagasya vaśenātha surāṣṭrān abhito yayau
     gokarṇam api cāsādya prabhāsam api jagmivān
 13 tato dvāravatīṃ ramyāṃ vṛṣṇivīrābhirakṣitām
     āsasāda yahaḥ śrīmān kururājasya yajñiyaḥ
 14 tam unmathya hayaśreṣṭhaṃ yādavānāṃ kumārakāḥ
     prayayus tāṃs tadā rājann ugraseno nyavārayat
 15 tataḥ puryā viniṣkramya vṛṣṇyandhakapatis tadā
     sahito vasudevena mātulena kirīṭinaḥ
 16 tau sametya kuruśreṣṭhaṃ vidhivat prītipūrvakam
     parayā bharataśreṣṭhaṃ pūjayā samavasthitau
     tatas tābhyām anujñāto yayau yena hayo gataḥ
 17 tataḥ sa paścimaṃ deśaṃ samudrasya tadā hayaḥ
     krameṇa vyacarat sphītaṃ tataḥ pañcanadaṃ yayau
 18 tasmād api sa kauravya gāndhāraviṣayaṃ hayaḥ
     vicacāra yathākāmaṃ kaunteyānugatas tadā
 19 tatra gāndhārarājena yuddham āsīn mahātmanaḥ
     ghoraṃ śakuniputreṇa pūrvavairānusāriṇā


Next: Chapter 85