Sacred Texts Hinduism Mahabharata Index Book 14 Index Previous Next
|
1
[व] इत्य उक्ते नृपतौ तस्मिन वयासेनाथ्भुत कर्मणा वासुथेवॊ महातेजास ततॊ वचनम आथथे 2 तं नृपं थीनमनसं निहतज्ञातिबान्धवम उपप्लुतम इवाथित्यं स धूमम इव पावकम 3 निर्विण्ण मनसं पार्दं जञात्वा वृष्णिकुलॊथ्वहः आश्वासयन धर्मसुतं परवक्तुम उपचक्रमे 4 [वा] सर्वं जिह्मं मृत्युपथम आर्जवं बरह्मणः पथम एतावाञ जञानविषयः किं परलापः करिष्यति 5 नैव ते निष्ठितं कर्म नैव ते शत्रवॊ जिताः कदं शत्रुं शरीरस्दम आत्मानं नावबुध्यसे 6 अत्र ते वर्तयिष्यामि यदा धर्मं यदा शरुतम इन्थ्रस्य सह वृत्रेण यदा युथ्धम अवर्तत 7 वृत्रेण पृदिवी वयाप्ता पुरा किल नराधिप थृष्ट्वा स पृदिवीं वयाप्तां गन्धस्य विषये हृते धरा हरणथुर्गन्धॊ विषयः समपथ्यत 8 शतक्रतुश चुकॊपाद गन्धस्य विषये हृते वृत्रस्य स ततः करुथ्धॊ वज्रं घॊरम अवासृजत 9 स वध्यमानॊ वज्रेण पृदिव्यां भूरि तेजसा विवेश सहसैवापॊ जग्राह विषयं ततः 10 वयाप्तास्व अदासु वृत्रेण रसे च विषये हृते शतक्रतुर अभिक्रुथ्धस तासु वज्रम अवासृजत 11 स वध्यमानॊ वज्रेण सलिले भूरि तेजसा विवेश सहसा जयॊतिर जग्राह विषयं ततः 12 वयाप्ते जयॊतिषि वृत्रेण रूपे ऽद विषये हृते शतक्रतुर अभिक्रुथ्धस तत्र वज्रम अवासृजत 13 स वध्यमानॊ वज्रेण सुभृशं भूरि तेजसा विवेश सहसा वायुं जग्राह विषयं ततः 14 वयाप्ते वायौ तु वृत्रेण सपर्शे ऽद विषये हृते शतक्रतुर अभिक्रुथ्धस तत्र वज्रम अवासृजत 15 स वध्यमानॊ वज्रेण तस्मिन्न अमिततेजसा आकाशम अभिथुथ्राव जग्राह विषयं ततः 16 आकाशे वृत्र भूते च शब्थे च विषये हृते शतक्रतुर अभिक्रुथ्धस तत्र वज्रम अवासृजत 17 स वध्यमानॊ वज्रेण तस्मिन्न अमिततेजसा विवेश सहसा शक्रं जग्राह विषयं ततः 18 तस्य वृत्र गृहीतस्य मॊहः समभवन महान रदंतरेण तं तात वसिष्ठः परत्यबॊधयत 19 ततॊ वृत्रं शरीरस्दं जघान भरतर्षभ शतक्रतुर अथृश्येन वज्रेणेतीह नः शरुतम 20 इथं धर्मरहस्यं च शक्रेणॊक्तं महर्षिषु ऋषिभिश च मम परॊक्तं तन निबॊध नराधिप |
1
[v] ity ukte nṛpatau tasmin vyāsenādbhuta karmaṇā vāsudevo mahātejās tato vacanam ādade 2 taṃ nṛpaṃ dīnamanasaṃ nihatajñātibāndhavam upaplutam ivādityaṃ sa dhūmam iva pāvakam 3 nirviṇṇa manasaṃ pārthaṃ jñātvā vṛṣṇikulodvahaḥ āśvāsayan dharmasutaṃ pravaktum upacakrame 4 [vā] sarvaṃ jihmaṃ mṛtyupadam ārjavaṃ brahmaṇaḥ padam etāvāñ jñānaviṣayaḥ kiṃ pralāpaḥ kariṣyati 5 naiva te niṣṭhitaṃ karma naiva te śatravo jitāḥ kathaṃ śatruṃ śarīrastham ātmānaṃ nāvabudhyase 6 atra te vartayiṣyāmi yathā dharmaṃ yathā śrutam indrasya saha vṛtreṇa yathā yuddham avartata 7 vṛtreṇa pṛthivī vyāptā purā kila narādhipa dṛṣṭvā sa pṛthivīṃ vyāptāṃ gandhasya viṣaye hṛte dharā haraṇadurgandho viṣayaḥ samapadyata 8 śatakratuś cukopātha gandhasya viṣaye hṛte vṛtrasya sa tataḥ kruddho vajraṃ ghoram avāsṛjat 9 sa vadhyamāno vajreṇa pṛthivyāṃ bhūri tejasā viveśa sahasaivāpo jagrāha viṣayaṃ tataḥ 10 vyāptāsv athāsu vṛtreṇa rase ca viṣaye hṛte śatakratur abhikruddhas tāsu vajram avāsṛjat 11 sa vadhyamāno vajreṇa salile bhūri tejasā viveśa sahasā jyotir jagrāha viṣayaṃ tataḥ 12 vyāpte jyotiṣi vṛtreṇa rūpe 'tha viṣaye hṛte śatakratur abhikruddhas tatra vajram avāsṛjat 13 sa vadhyamāno vajreṇa subhṛśaṃ bhūri tejasā viveśa sahasā vāyuṃ jagrāha viṣayaṃ tataḥ 14 vyāpte vāyau tu vṛtreṇa sparśe 'tha viṣaye hṛte śatakratur abhikruddhas tatra vajram avāsṛjat 15 sa vadhyamāno vajreṇa tasminn amitatejasā ākāśam abhidudrāva jagrāha viṣayaṃ tataḥ 16 ākāśe vṛtra bhūte ca śabde ca viṣaye hṛte śatakratur abhikruddhas tatra vajram avāsṛjat 17 sa vadhyamāno vajreṇa tasminn amitatejasā viveśa sahasā śakraṃ jagrāha viṣayaṃ tataḥ 18 tasya vṛtra gṛhītasya mohaḥ samabhavan mahān rathaṃtareṇa taṃ tāta vasiṣṭhaḥ pratyabodhayat 19 tato vṛtraṃ śarīrasthaṃ jaghāna bharatarṣabha śatakratur adṛśyena vajreṇetīha naḥ śrutam 20 idaṃ dharmarahasyaṃ ca śakreṇoktaṃ maharṣiṣu ṛṣibhiś ca mama proktaṃ tan nibodha narādhipa |