Sacred Texts Hinduism Mahabharata Index Book 14 Index Previous Next
|
1
[स] गिरेर हिमवतः पृष्ठे पुञ्जवान नाम पर्वतः तप्यते यत्र भगवांस तपॊनित्यम उमापतिः 2 वनस्पतीनां मूलेषु टङ्केषु शिखरेषु च गुहासु शैलराजस्य यदाकामं यदासुखम 3 उमा सहायॊ भगवान यत्र नित्यं महेश्वरः आस्ते शूली महातेजा नाना भूतगणावृतः 4 तत्र रुथ्राश च साध्याश च विश्वे ऽद वसवस तदा यमश च वरुणश चैव कुबेरश च सहानुगः 5 भूतानि च पिशाचाश चनासत्याव अश्विनाव अपि गन्धर्वाप्सरसश चैव यक्षा थेवर्षयस तदा 6 आथित्या मरुतश चैव यातुधानाश च सर्वशः उपासन्ते महात्मानं बहुरूपम उमापतिम 7 रमते भगवांस तत्र कुबेरानुचरैः सह विकृतैर विकृताकारैः करीडथ्भिः पृदिवीपते शरिया जवलन थृश्यते वै बालाथित्य समथ्युतिः 8 न रूपं थृश्यते तस्य संस्दानं वा कदं चन निर्थेष्टुं पराणिभिः कैश चित पराकृतैर मांसलॊचनैः 9 नॊष्णं न शिशिरं तत्र न वायुर न च भास्करः न जरा कषुत्पिपासे वा न मृत्युर न भयं नृप 10 तस्य शैलस्य पार्श्वेषु सर्वेषु जयतां वर धातवॊ जातरूपस्य रश्मयः सवितुर यदा 11 रक्ष्यन्ते ते कुबेरस्य सहायैर उथ्यतायुधैः चिकीर्षथ्भिः परियं राजन कुबेरस्य महात्मनः 12 तस्मै भगवते कृत्वा नमः शर्वाय वेधसे रुथ्राय शितिकण्ठाय सुरूपाय सुवर्चसे 13 कपर्थिने करालाय हर्यक्ष्णे वरथाय च तर्यक्ष्णे पूष्णॊ थन्तभिथे वामनाय शिवाय च 14 याम्यायाव्यक्त केशाय सथ्वृत्ते शंकराय च कषेम्याय हरि नेत्राय सदाणवे पुरुषाय च 15 हरि केशाय मुण्डाय कृशायॊत्तारणाय च भास्कराय सुतीर्दाय थेवथेवाय रंहसे 16 उष्णीषिणे सुवक्त्राय सहस्राक्षाय मीढुषे गिरिशाय परशान्ताय यतये चीरवाससे 17 बिल्वथण्डाय सिथ्धाय सर्वथण्डधराय च मृगव्याधाय महते धन्विने ऽद भवाय च 18 वराय सौम्य वक्त्राय पशुहस्ताय वर्षिणे हिरण्यबाहवे राजन्न उग्राय पतये थिशाम 19 पशूनां पतये चैव भूतानां पतये तदा वृषाय मातृभक्ताय सेनान्ये मध्यमाय च 20 सरुव हस्ताय पतये धन्विने भार्गवाय च अजाय कृष्ण नेत्राय विरूपाक्षाय चैव ह 21 तीक्ष्णथंष्ट्राय तीक्ष्णाय वैश्वानर मुखाय च महाथ्युतये ऽनङ्गाय सर्वाङ्गाय परजावते 22 तदा शुक्राधिपतये पृदवे कृत्ति वाससे कपालमालिने नित्यं सुवर्णमुकुटाय च 23 महाथेवाय कृष्णाय तर्यम्बकायानघाय च करॊधनाय नृशंसाय मृथवे बाहुशालिने 24 थण्डिने तप्ततपसे तदैव करूरकर्मणे सहस्रशिरसे चैव सहस्रचरणाय च नमः सवधा सवरूपाय बहुरूपाय थंष्ट्रिणे 25 पिनाकिनं महाथेवं महायॊगिनम अव्ययम तरिशूलपाणिं वरथं तयम्बकं भुवनेश्वरम 26 तरिपुरघ्नं तरिनयनं तरिलॊकेशं महौजसम परभवं सर्वभूतानां धारणं धरणीधरम 27 ईशानं शंकरं सर्वं शिवं विश्वेश्वरं भवम उमापतिं पशुपतिं विश्वरूपं महेश्वरम 28 विरूपाक्षं थश भुजं तिष्यगॊवृषभध्वजम उग्रं सदाणुं शिवं घॊरं शर्वं गौरी शमीश्वरम 29 शितिकण्ठम अजं शुक्रं पृदुं पृदु हरं हरम विश्वरूपं विरूपाक्षं बहुरूपम उमापतिम 30 परणम्य शिरसा थेवम अनङ्गाङ्गहरं हरम शरण्यं शरणं याहि महाथेवं चतुर्मुखम 31 एवं कृत्वा नमस तस्मै महाथेवाय रंहसे महात्मने कषितिपते तत सुवर्णम अवाप्स्यसि सुवर्णम आहरिष्यन्तस तत्र गच्छन्तु ते नराः 32 [व] इत्य उक्तः स वचस तस्य चक्रे कारंधमात्मजः ततॊ ऽतिमानुषं सर्वं चक्रे यज्ञस्य संविधिम सौवर्णानि च भाण्डानि संचक्रुस तत्र शिल्पिनः 33 बृहस्पतिस तु तां शरुत्वा मरुत्तस्य महीपतेः समृथ्धिमति थेवेभ्यः संतापम अकरॊथ भृशम 34 स तप्यमानॊ वैवर्ण्यं कृशत्वं चागमत परम भविष्यति हि मे शत्रुः संवर्तॊ वसुमान इति 35 तं शरुत्वा भृशसंतप्तं थेवराजॊ बृहस्पतिम अभिगम्यामर वृतः परॊवाचेथं वचस तथा |
1
[s] girer himavataḥ pṛṣṭhe puñjavān nāma parvataḥ tapyate yatra bhagavāṃs taponityam umāpatiḥ 2 vanaspatīnāṃ mūleṣu ṭaṅkeṣu śikhareṣu ca guhāsu śailarājasya yathākāmaṃ yathāsukham 3 umā sahāyo bhagavān yatra nityaṃ maheśvaraḥ āste śūlī mahātejā nānā bhūtagaṇāvṛtaḥ 4 tatra rudrāś ca sādhyāś ca viśve 'tha vasavas tathā yamaś ca varuṇaś caiva kuberaś ca sahānugaḥ 5 bhūtāni ca piśācāś canāsatyāv aśvināv api gandharvāpsarasaś caiva yakṣā devarṣayas tathā 6 ādityā marutaś caiva yātudhānāś ca sarvaśaḥ upāsante mahātmānaṃ bahurūpam umāpatim 7 ramate bhagavāṃs tatra kuberānucaraiḥ saha vikṛtair vikṛtākāraiḥ krīḍadbhiḥ pṛthivīpate śriyā jvalan dṛśyate vai bālāditya samadyutiḥ 8 na rūpaṃ dṛśyate tasya saṃsthānaṃ vā kathaṃ cana nirdeṣṭuṃ prāṇibhiḥ kaiś cit prākṛtair māṃsalocanaiḥ 9 noṣṇaṃ na śiśiraṃ tatra na vāyur na ca bhāskaraḥ na jarā kṣutpipāse vā na mṛtyur na bhayaṃ nṛpa 10 tasya śailasya pārśveṣu sarveṣu jayatāṃ vara dhātavo jātarūpasya raśmayaḥ savitur yathā 11 rakṣyante te kuberasya sahāyair udyatāyudhaiḥ cikīrṣadbhiḥ priyaṃ rājan kuberasya mahātmanaḥ 12 tasmai bhagavate kṛtvā namaḥ śarvāya vedhase rudrāya śitikaṇṭhāya surūpāya suvarcase 13 kapardine karālāya haryakṣṇe varadāya ca tryakṣṇe pūṣṇo dantabhide vāmanāya śivāya ca 14 yāmyāyāvyakta keśāya sadvṛtte śaṃkarāya ca kṣemyāya hari netrāya sthāṇave puruṣāya ca 15 hari keśāya muṇḍāya kṛśāyottāraṇāya ca bhāskarāya sutīrthāya devadevāya raṃhase 16 uṣṇīṣiṇe suvaktrāya sahasrākṣāya mīḍhuṣe giriśāya praśāntāya yataye cīravāsase 17 bilvadaṇḍāya siddhāya sarvadaṇḍadharāya ca mṛgavyādhāya mahate dhanvine 'tha bhavāya ca 18 varāya saumya vaktrāya paśuhastāya varṣiṇe hiraṇyabāhave rājann ugrāya pataye diśām 19 paśūnāṃ pataye caiva bhūtānāṃ pataye tathā vṛṣāya mātṛbhaktāya senānye madhyamāya ca 20 sruva hastāya pataye dhanvine bhārgavāya ca ajāya kṛṣṇa netrāya virūpākṣāya caiva ha 21 tīkṣṇadaṃṣṭrāya tīkṣṇāya vaiśvānara mukhāya ca mahādyutaye 'naṅgāya sarvāṅgāya prajāvate 22 tathā śukrādhipataye pṛthave kṛtti vāsase kapālamāline nityaṃ suvarṇamukuṭāya ca 23 mahādevāya kṛṣṇāya tryambakāyānaghāya ca krodhanāya nṛśaṃsāya mṛdave bāhuśāline 24 daṇḍine taptatapase tathaiva krūrakarmaṇe sahasraśirase caiva sahasracaraṇāya ca namaḥ svadhā svarūpāya bahurūpāya daṃṣṭriṇe 25 pinākinaṃ mahādevaṃ mahāyoginam avyayam triśūlapāṇiṃ varadaṃ tyambakaṃ bhuvaneśvaram 26 tripuraghnaṃ trinayanaṃ trilokeśaṃ mahaujasam prabhavaṃ sarvabhūtānāṃ dhāraṇaṃ dharaṇīdharam 27 īśānaṃ śaṃkaraṃ sarvaṃ śivaṃ viśveśvaraṃ bhavam umāpatiṃ paśupatiṃ viśvarūpaṃ maheśvaram 28 virūpākṣaṃ daśa bhujaṃ tiṣyagovṛṣabhadhvajam ugraṃ sthāṇuṃ śivaṃ ghoraṃ śarvaṃ gaurī śamīśvaram 29 śitikaṇṭham ajaṃ śukraṃ pṛthuṃ pṛthu haraṃ haram viśvarūpaṃ virūpākṣaṃ bahurūpam umāpatim 30 praṇamya śirasā devam anaṅgāṅgaharaṃ haram śaraṇyaṃ śaraṇaṃ yāhi mahādevaṃ caturmukham 31 evaṃ kṛtvā namas tasmai mahādevāya raṃhase mahātmane kṣitipate tat suvarṇam avāpsyasi suvarṇam āhariṣyantas tatra gacchantu te narāḥ 32 [v] ity uktaḥ sa vacas tasya cakre kāraṃdhamātmajaḥ tato 'timānuṣaṃ sarvaṃ cakre yajñasya saṃvidhim sauvarṇāni ca bhāṇḍāni saṃcakrus tatra śilpinaḥ 33 bṛhaspatis tu tāṃ śrutvā maruttasya mahīpateḥ samṛddhimati devebhyaḥ saṃtāpam akarod bhṛśam 34 sa tapyamāno vaivarṇyaṃ kṛśatvaṃ cāgamat param bhaviṣyati hi me śatruḥ saṃvarto vasumān iti 35 taṃ śrutvā bhṛśasaṃtaptaṃ devarājo bṛhaspatim abhigamyāmara vṛtaḥ provācedaṃ vacas tadā |