Sacred Texts Hinduism Mahabharata Index Book 8 Index Previous Next
|
1
[स] ततॊ ऽपयाताः शरपात मात्रम; अवस्दिताः कुरवॊ भिन्नसेनाः विथ्युत परकाशं थथृशुः समन्ताथ; धनंजयास्त्रं समुथीर्यमाणम 2 तथ अर्जुनास्त्रं गरसते सम वीरान; वियत तदाकाशम अनन्त घॊषम करुथ्धेन पार्देन तथाशु सृष्टं; वधाय कर्णस्य महाविमर्थे 3 रामाथ उपात्तेन महामहिम्ना; आदर्वणेनारि विनाशनेन तथ अर्जुनास्त्रं वयधमथ थहन्तं; पार्दं च बाणैर निशितैर निजघ्ने 4 ततॊ विमर्थः सुमहान बभूव; तस्यार्जुनस्याधिरदेश च राजन अन्यॊन्यम आसाथयतॊः पृषत्कैर; विषाण घातैर थविपयॊर इवॊग्रैः 5 ततॊ रिपुघ्नं समधत्त कर्णः; सुसंशितं सर्पमुखं जवलन्तम रौथ्रं शरं संयति सुप्रधौतं; पार्दार्दम अत्यर्द चिराय गुप्तम 6 सथार्चितं चन्थनचूर्णशायिनं; सुवर्णनाली शयनं महाविषम परथीप्तम ऐरावत वंशसंभवं; शिरॊ जिहीर्षुर युधि फल्गुनस्य 7 तम अब्रवीन मथ्रराजॊ महात्मा; वैकर्तनं परेक्ष्य हि संहितेषुम न कार्ण गरीवाम इषुर एष पराप्स्यते; संलक्ष्य संधत्स्व शरं शिरॊघ्नम 8 अदाब्रवीत करॊधसंरक्तनेत्रः; कर्णः शल्यं संधितेषुः परसह्य न संधत्ते थविः शरं शल्य कर्णॊ; न माथृशाः शाठ्य युक्ता भवन्ति 9 तदैवम उक्त्वा विससार्ज तं शरं; बलाहकं वर्षघनाभिपूजितम हतॊ ऽसि वै फल्गुन इत्य अवॊचत; ततस तवरन्न ऊर्जितम उत्ससर्ज 10 संधीयमानं भुजगं थृष्ट्वा कर्णेन माधवः आक्रम्य सयन्थनं पथ्भ्यां बलेन बलिनां वरः 11 अवगाढे रदे भूमौ जानुभ्याम अगमन हयाः ततः शरः सॊ भयहनत किरीटं तस्य धीमतः 12 अदार्जुनस्यॊत्तमगात्रभूषणं; धरावियथ्थ्यॊसलिलेषु विश्रुतम बलास्स्त्र सर्गॊत्तम यत्नमन्युभिः; शरेण मूर्ध्नः सा जहार सूतजः 13 थिवाकरेन्थु जवलनग्रहत्विषां; सुवर्णमुक्ता मणिजालभूषितम पुरंथरार्दं तपसा परयत्नतः; सवयं कृतं यथ भुवनस्य सूनुना 14 महार्हरूपं थविषतां भयंकरं; विभाति चात्यर्द सुखं सुगन्धि तत निजघ्नुषे थेवरिपून सुरेश्वरः; सवयं थथौ यत सुमनाः किरीटिने 15 हराम्बुपाखण्डल वित्तगॊप्तृभिः; पिनाक पाशाशनि सायकॊत्तमैः सुरॊत्तमैर अप्य अविषह्यम अर्थितुं; परसाह्य नागेन जहार यथ वृषः 16 तथ उत्तमेषून मदितं विषाग्निना; परथीप्तम अर्चिष्मथ अभिक्षिति परियम पपात पार्दस्य किरीटम उत्तमं; थिवाकरॊ ऽसताथ इव पर्वताज जवलन 17 ततः किरीटं बहुरत्नमण्डितं; जहार नागॊ ऽरजुन मूर्धतॊ बलात गिरेः सुजाताङ्कुर पुष्पितथ्रुमं; महेन्थ्रवज्रः शिखरं यदॊत्तमम 18 मही वियथ थयौः सलिलानि वायुना; यदा विभिन्नानि विभान्ति भारत तदैव शब्थॊ भुवनेष्व अभूत तथा; जना वयवस्यन वयदिताश च चस्खलुः 19 ततः सामुथ्ग्रद्य सितेन वाससा; सवमूर्ध जानव्यदितः सदितॊ ऽरजुनः विभाति संपूर्णमरीच्चि भास्वता; शिरॊ गतेनॊथय पर्वतॊ यदा 20 बलाहकाः कर्ण भुजेरितस ततॊ; हुताशनार्क परतिमथ्युतिर महान महॊरगः कृतवैरॊ ऽरजुनेन; किरीटम आसाथ्य समुत्पपात 21 तम अब्रवीथ विथ्धि कृतागसं मे; कृष्णाथ्य मातुर वधजातवैरम ततः कृष्णः पार्दम उवाच संख्ये; महॊरगं कृतवैरं जहि तवम 22 स एवम उक्तॊ मधुसूथनेन; गाण्डीवधन्वा रिपुषूग्र धन्वा उवाच कॊ नव एष ममाथ्य नागः; सवयं य आगाथ गरुडस्य वक्त्रम 23 [कृस्ण] यॊ ऽसौ तवया खाण्डावे चित्रभानुं; संतर्पयानेन धनुर्धरेण वियथ गतॊ बाणनिकृत्त थेहॊ; हय अनेकरूपॊ निहतास्य माता 24 ततस तु जिष्णुः परिहृत्य शेषांश; चिच्छेथ षड्भिर निशितैः सुधारैः नागं वियत तिर्यग इवॊत्पतन्तं; स छिन्नगात्रॊ निपपात भूमौ 25 तस्मिन मुहूर्ते थशभिः पृषात्कैः; शिलाशितैर बर्हिणवाजितैश च विव्याध कर्णः पुरुषप्रवीरं; धनंजयं तिर्यग अवेक्षमाणाम 26 ततॊ ऽरजुनॊ थवाथशभिर विमुक्तैर; आकर्णमुक्तैर निशितैः समर्प्य नाराचम आशीविषतुल्यवेगाम; आकर्णा पूर्णायतम उत्ससर्ज 27 स चित्र वर्मेषु वरॊ विथार्य; पराणान निरस्यन्न इव साधु मुक्तः कर्णस्य पीत्वा रुधिरं विवेश; वसुंधरां शॊणितवाज थिग्धः 28 ततॊ वृषॊ बाणनिपात कॊपितॊ; महॊरगॊ थण्डविघट्टितॊ यदा तदाशु कारी वयसृजच छरॊत्तमान; महाविषः सर्प इवॊत्तमं विषम 29 जनर्थनं थवाथशभिः पराभिनन; नवैर नवत्या च शरैस तदार्जुनम शरेण घॊरेण पुनश च पाण्डवं; विभिथ्य कर्णॊ ऽभयनथज जहास च 30 तम अस्य हर्षं ममृषे न पाण्डवॊ; बिभेथ मर्माणि ततॊ ऽसय मर्मवित परं शरैः पत्रिभिर इन्थ्र विक्रमस; तदा यदेन्थ्रॊ बलम ओजसाहनत 31 ततः शराणां नवतीर नवार्जुनः; ससर्ज कर्णे ऽनतकथण्डसंनिभाः शरैर भृशायस्त तनुः परविव्यदे; तदा यदा वज्रविथारितॊ ऽचलः 32 मणिप्रवेकॊत्तम वज्रहाटकैर; अलं कृतं चास्य वराङ्गभूषणम परविथ्धमुर्व्यां निपपात पत्रिभिर; धनंजयेनॊत्तम कुण्डले ऽपि च 33 महाधनं शिल्पिवरैः परयत्नतः; कृतं यथ अस्यॊत्तम वर्म भास्वरम सुथीर्घ कालेन तथ अस्य पाण्डवः; कषणेन बाणैर बहुधा वयशातयत 34 स तं विवर्माणम अदॊत्तमेषुभिः; शरैश चतुर्भिः कुपितः पराभिनत स विव्यदे ऽतयर्दम अरिप्रहारितॊ; यदातुरः पित्त कफानिल वरणैः 35 महाधनुर मण्डलनिःसृतैः शितैः; करिया परयत्नप्रहितैर बलेन च ततक्ष कर्णं बहुभिः शरॊत्तमैर; बिभेथ मर्मस्व अपि चार्जुनस तवरन 36 थृढाहतः पत्रिभिर उग्रवेगैः; पार्देन कर्णॊ विविधैः शिताग्रैः बभौ गिरिर गैरिकधातुरक्तः; कषरन परपातैर इव रक्तम अम्भः 37 साश्वं तु कर्णं सरदं किरीटी; सामाचिनॊथ भारत वत्सथन्तैः परच्छाथयाम आस थिशश च बाणैः; सर्वप्रयत्नात तपनीयपुङ्खैः 38 स वत्सथन्तैः पृदु पीनवक्षाः; समाच्चितः समाधिरदिर विभाति सुपुष्पिताशॊक पलाशशाल्मालिर; यदाचलः सपन्थन चन्थनायुतः 39 शरैः शरीरे बहुधा समर्पितैर; विभाति कर्णः समरे विशां पते महीरुहैर आचितसानु कन्थरॊ; यदा महेन्थ्रः शुभकर्णिकारवान 40 स बाणसंघान धनुषा वयवासृजन; विभाति कर्णः शरजालरश्मिवान सलॊहितॊ रक्तगभस्ति मण्डलॊ; थिवाकरॊ ऽसताभिमुखॊ यदातदा 41 बाह्वन्तराथ आधिरदेर विमुक्तान; बाणान महाहीन इव थीप्यमानान वयध्वंसयन्न अर्जुन बाहुमुक्ताः; शराः समासाथ्य थिशः शिताग्राः 42 ततश चक्रमपतत तस्य भूमौ; स विह्वलः सामरे सूतपुत्रः घूर्णे रदे बराह्मणस्याभिशापाथ; रमाथ उपात्ते ऽपरतिभाति चास्त्रे 43 अमृष्यमाणॊ वयसनानि तानि; हस्तौ विधुन्वन स विगर्हमाणः धर्मप्रधानान अभिपाति धर्म; इत्य अब्रुवन धर्मविथः सथैव ममापि निम्नॊ ऽथय न पाति भक्तान; मन्ये न नित्यं परिपाति धार्मः 44 एवं बरुवन परस्खलिताश्वसूतॊ; विचाल्यमानॊ ऽरजुन शस्त्रपातैः मर्माभिघाताच चलितः करियासु; पुनः पुनर धर्मम अगर्हथ आजौ 45 ततः शरैर भीमतरैर आविध्यत तरिभिर आहवे हस्ते कर्णस तथा पार्दम अभ्यविध्यच च साप्तभिः 46 ततॊ ऽरजुनः साप्त थश तिग्मतेजान अजिह्मगान इन्थ्राशनिसमान घॊरान असृजत पावकॊपमान 47 निर्भिथ्य ते भीमवेगा नयपतन पृदिवीतले कम्पितात्मा तदा कर्णः शक्त्या चेष्टाम अथर्शयत 48 बलेनाद स संस्तभ्य बरह्मास्त्रं समुथैरयत ऐन्थ्रास्त्रम अर्जुनश चापि तथ थृष्ट्वाभिन्यमन्त्रयत 49 गाण्डीवं जयां च बाणांश च अनुमन्त्र्य धनंजयः असृजच छरवर्षाणि वर्षाणीव पुरंथरः 50 ततस तेजॊमया बाणा रदात पार्दस्य निःसृताः पराथुरासन महावीर्याः कर्णस्य रदम अन्तिकात 51 तान कर्णस तव अग्रतॊ ऽभयस्तान मॊघांश चक्रे महारदः ततॊ ऽबरवीथ वृष्णि वीरस तस्मिन्न अस्त्रे विनाशिते 52 विसृजास्त्रं परं पार्द राधेयॊ गरसते शरान बरह्मास्त्रम अर्जुनश चापि संमन्त्र्याद परयॊजयत 53 हाथयित्वा ततॊ बाणैः कर्णां परभ्राम्य चार्जुनः तस्य कर्णः शरैः करुथ्धश चिच्छेथ जयां सुतेजनैः 54 ततॊ जयाम अवधायान्याम अनुमृज्या च पाण्डवः शरैर अवाकिरत कर्णं थीप्यमानैः सहस्रशः 55 तस्य जयाच छेथनं कर्णॊ जयावधानं च संयुगे नान्वबुध्यत शीघ्रत्वात तथ अथ्भुतम इवाभवत 56 अस्त्रैर अस्त्राणि राधेयः परत्यहन सव्यसाचिनः चक्रे चाभ्यथ्धिकं पार्दात सववीर्यं परतिथार्शयन 57 ततः कृष्णॊ ऽरजुनं थृष्ट्वा कर्णास्त्रेणाभिपीडितम अभ्यस्येत्य अब्रवीत पार्दम आतिष्ठास्त्रम अनुत्तमम 58 ततॊ ऽनयम आग्निसथृशं शरं सर्पविषॊपमम अश्मसारमयं थिव्यम अनुमन्त्र्य धनंजयः 59 रौथ्रम अस्स्त्रं समाथाय कषेप्तु कामः किरीटिवान ततॊ ऽगरसन मही चक्रं राधेयस्य महामृधे 60 गरस्त चक्रस तु राधेयः कॊपाथ अश्रूण्य अवर्तयत सॊ ऽबरवीथ अर्जुनं चापि मुहूर्तं कषम पाण्डव 61 मध्ये चक्रम अवग्रस्तं थृष्ट्वा थैवाथ इथं मम पार्द कापुरुषाचीर्णम आभिसंधिं विवर्जय 62 परकीर्णकेशं विमुखे बराह्माणे च कृताञ्जलौ शरणा गते नयस्तशस्त्रे तदा वयसनगे ऽरजुन 63 अबाणे भरष्टकवचे भरष्ट भग्नायुधे तदा न शूराः परहरन्त्य आजौ न राज्ञे पार्दिवास तदा तवं च शूरॊ ऽसि कौन्तेय तस्मात कषम मुहूर्तकम 64 यावच चक्रम इथं भूमेर उथ्धरामि धनंजय न मां रदस्दॊ भूमिष्ठम असज्जं हन्तुम अर्हसि न वासुथेवात तवत्तॊ वा पाण्डवेय विभेम्य अहम 65 तवं हि कषत्रिय थायाथॊ महाकुलविवर्धनः समृत्वा धर्मॊपथेशं तवं मुहूर्तं कषम पाण्डव |
1
[s] tato 'payātāḥ śarapāta mātram; avasthitāḥ kuravo bhinnasenāḥ vidyut prakāśaṃ dadṛśuḥ samantād; dhanaṃjayāstraṃ samudīryamāṇam 2 tad arjunāstraṃ grasate sma vīrān; viyat tathākāśam ananta ghoṣam kruddhena pārthena tadāśu sṛṣṭaṃ; vadhāya karṇasya mahāvimarde 3 rāmād upāttena mahāmahimnā; ātharvaṇenāri vināśanena tad arjunāstraṃ vyadhamad dahantaṃ; pārthaṃ ca bāṇair niśitair nijaghne 4 tato vimardaḥ sumahān babhūva; tasyārjunasyādhiratheś ca rājan anyonyam āsādayatoḥ pṛṣatkair; viṣāṇa ghātair dvipayor ivograiḥ 5 tato ripughnaṃ samadhatta karṇaḥ; susaṃśitaṃ sarpamukhaṃ jvalantam raudraṃ śaraṃ saṃyati supradhautaṃ; pārthārtham atyartha cirāya guptam 6 sadārcitaṃ candanacūrṇaśāyinaṃ; suvarṇanālī śayanaṃ mahāviṣam pradīptam airāvata vaṃśasaṃbhavaṃ; śiro jihīrṣur yudhi phalgunasya 7 tam abravīn madrarājo mahātmā; vaikartanaṃ prekṣya hi saṃhiteṣum na kārṇa grīvām iṣur eṣa prāpsyate; saṃlakṣya saṃdhatsva śaraṃ śiroghnam 8 athābravīt krodhasaṃraktanetraḥ; karṇaḥ śalyaṃ saṃdhiteṣuḥ prasahya na saṃdhatte dviḥ śaraṃ śalya karṇo; na mādṛśāḥ śāṭhya yuktā bhavanti 9 tathaivam uktvā visasārja taṃ śaraṃ; balāhakaṃ varṣaghanābhipūjitam hato 'si vai phalguna ity avocat; tatas tvarann ūrjitam utsasarja 10 saṃdhīyamānaṃ bhujagaṃ dṛṣṭvā karṇena mādhavaḥ ākramya syandanaṃ padbhyāṃ balena balināṃ varaḥ 11 avagāḍhe rathe bhūmau jānubhyām agaman hayāḥ tataḥ śaraḥ so bhyahanat kirīṭaṃ tasya dhīmataḥ 12 athārjunasyottamagātrabhūṣaṇaṃ; dharāviyaddyosalileṣu viśrutam balāsstra sargottama yatnamanyubhiḥ; śareṇa mūrdhnaḥ sā jahāra sūtajaḥ 13 divākarendu jvalanagrahatviṣāṃ; suvarṇamuktā maṇijālabhūṣitam puraṃdarārthaṃ tapasā prayatnataḥ; svayaṃ kṛtaṃ yad bhuvanasya sūnunā 14 mahārharūpaṃ dviṣatāṃ bhayaṃkaraṃ; vibhāti cātyartha sukhaṃ sugandhi tat nijaghnuṣe devaripūn sureśvaraḥ; svayaṃ dadau yat sumanāḥ kirīṭine 15 harāmbupākhaṇḍala vittagoptṛbhiḥ; pināka pāśāśani sāyakottamaiḥ surottamair apy aviṣahyam ardituṃ; prasāhya nāgena jahāra yad vṛṣaḥ 16 tad uttameṣūn mathitaṃ viṣāgninā; pradīptam arciṣmad abhikṣiti priyam papāta pārthasya kirīṭam uttamaṃ; divākaro 'stād iva parvatāj jvalan 17 tataḥ kirīṭaṃ bahuratnamaṇḍitaṃ; jahāra nāgo 'rjuna mūrdhato balāt gireḥ sujātāṅkura puṣpitadrumaṃ; mahendravajraḥ śikharaṃ yathottamam 18 mahī viyad dyauḥ salilāni vāyunā; yathā vibhinnāni vibhānti bhārata tathaiva śabdo bhuvaneṣv abhūt tadā; janā vyavasyan vyathitāś ca caskhaluḥ 19 tataḥ sāmudgrathya sitena vāsasā; svamūrdha jānavyathitaḥ sthito 'rjunaḥ vibhāti saṃpūrṇamarīcci bhāsvatā; śiro gatenodaya parvato yathā 20 balāhakāḥ karṇa bhujeritas tato; hutāśanārka pratimadyutir mahān mahoragaḥ kṛtavairo 'rjunena; kirīṭam āsādya samutpapāta 21 tam abravīd viddhi kṛtāgasaṃ me; kṛṣṇādya mātur vadhajātavairam tataḥ kṛṣṇaḥ pārtham uvāca saṃkhye; mahoragaṃ kṛtavairaṃ jahi tvam 22 sa evam ukto madhusūdanena; gāṇḍīvadhanvā ripuṣūgra dhanvā uvāca ko nv eṣa mamādya nāgaḥ; svayaṃ ya āgād garuḍasya vaktram 23 [kṛsṇa] yo 'sau tvayā khāṇḍāve citrabhānuṃ; saṃtarpayānena dhanurdhareṇa viyad gato bāṇanikṛtta deho; hy anekarūpo nihatāsya mātā 24 tatas tu jiṣṇuḥ parihṛtya śeṣāṃś; ciccheda ṣaḍbhir niśitaiḥ sudhāraiḥ nāgaṃ viyat tiryag ivotpatantaṃ; sa chinnagātro nipapāta bhūmau 25 tasmin muhūrte daśabhiḥ pṛṣātkaiḥ; śilāśitair barhiṇavājitaiś ca vivyādha karṇaḥ puruṣapravīraṃ; dhanaṃjayaṃ tiryag avekṣamāṇām 26 tato 'rjuno dvādaśabhir vimuktair; ākarṇamuktair niśitaiḥ samarpya nārācam āśīviṣatulyavegām; ākarṇā pūrṇāyatam utsasarja 27 sa citra varmeṣu varo vidārya; prāṇān nirasyann iva sādhu muktaḥ karṇasya pītvā rudhiraṃ viveśa; vasuṃdharāṃ śoṇitavāja digdhaḥ 28 tato vṛṣo bāṇanipāta kopito; mahorago daṇḍavighaṭṭito yathā tathāśu kārī vyasṛjac charottamān; mahāviṣaḥ sarpa ivottamaṃ viṣam 29 janardanaṃ dvādaśabhiḥ parābhinan; navair navatyā ca śarais tathārjunam śareṇa ghoreṇa punaś ca pāṇḍavaṃ; vibhidya karṇo 'bhyanadaj jahāsa ca 30 tam asya harṣaṃ mamṛṣe na pāṇḍavo; bibheda marmāṇi tato 'sya marmavit paraṃ śaraiḥ patribhir indra vikramas; tathā yathendro balam ojasāhanat 31 tataḥ śarāṇāṃ navatīr navārjunaḥ; sasarja karṇe 'ntakadaṇḍasaṃnibhāḥ śarair bhṛśāyasta tanuḥ pravivyathe; tathā yathā vajravidārito 'calaḥ 32 maṇipravekottama vajrahāṭakair; alaṃ kṛtaṃ cāsya varāṅgabhūṣaṇam praviddhamurvyāṃ nipapāta patribhir; dhanaṃjayenottama kuṇḍale 'pi ca 33 mahādhanaṃ śilpivaraiḥ prayatnataḥ; kṛtaṃ yad asyottama varma bhāsvaram sudīrgha kālena tad asya pāṇḍavaḥ; kṣaṇena bāṇair bahudhā vyaśātayat 34 sa taṃ vivarmāṇam athottameṣubhiḥ; śaraiś caturbhiḥ kupitaḥ parābhinat sa vivyathe 'tyartham ariprahārito; yathāturaḥ pitta kaphānila vraṇaiḥ 35 mahādhanur maṇḍalaniḥsṛtaiḥ śitaiḥ; kriyā prayatnaprahitair balena ca tatakṣa karṇaṃ bahubhiḥ śarottamair; bibheda marmasv api cārjunas tvaran 36 dṛḍhāhataḥ patribhir ugravegaiḥ; pārthena karṇo vividhaiḥ śitāgraiḥ babhau girir gairikadhāturaktaḥ; kṣaran prapātair iva raktam ambhaḥ 37 sāśvaṃ tu karṇaṃ sarathaṃ kirīṭī; sāmācinod bhārata vatsadantaiḥ pracchādayām āsa diśaś ca bāṇaiḥ; sarvaprayatnāt tapanīyapuṅkhaiḥ 38 sa vatsadantaiḥ pṛthu pīnavakṣāḥ; samāccitaḥ smādhirathir vibhāti supuṣpitāśoka palāśaśālmālir; yathācalaḥ spandana candanāyutaḥ 39 śaraiḥ śarīre bahudhā samarpitair; vibhāti karṇaḥ samare viśāṃ pate mahīruhair ācitasānu kandaro; yathā mahendraḥ śubhakarṇikāravān 40 sa bāṇasaṃghān dhanuṣā vyavāsṛjan; vibhāti karṇaḥ śarajālaraśmivān salohito raktagabhasti maṇḍalo; divākaro 'stābhimukho yathātathā 41 bāhvantarād ādhirather vimuktān; bāṇān mahāhīn iva dīpyamānān vyadhvaṃsayann arjuna bāhumuktāḥ; śarāḥ samāsādya diśaḥ śitāgrāḥ 42 tataś cakramapatat tasya bhūmau; sa vihvalaḥ sāmare sūtaputraḥ ghūrṇe rathe brāhmaṇasyābhiśāpād; ramād upātte 'pratibhāti cāstre 43 amṛṣyamāṇo vyasanāni tāni; hastau vidhunvan sa vigarhamāṇaḥ dharmapradhānān abhipāti dharma; ity abruvan dharmavidaḥ sadaiva mamāpi nimno 'dya na pāti bhaktān; manye na nityaṃ paripāti dhārmaḥ 44 evaṃ bruvan praskhalitāśvasūto; vicālyamāno 'rjuna śastrapātaiḥ marmābhighātāc calitaḥ kriyāsu; punaḥ punar dharmam agarhad ājau 45 tataḥ śarair bhīmatarair āvidhyat tribhir āhave haste karṇas tadā pārtham abhyavidhyac ca sāptabhiḥ 46 tato 'rjunaḥ sāpta daśa tigmatejān ajihmagān indrāśanisamān ghorān asṛjat pāvakopamān 47 nirbhidya te bhīmavegā nyapatan pṛthivītale kampitātmā tathā karṇaḥ śaktyā ceṣṭām adarśayat 48 balenātha sa saṃstabhya brahmāstraṃ samudairayat aindrāstram arjunaś cāpi tad dṛṣṭvābhinyamantrayat 49 gāṇḍīvaṃ jyāṃ ca bāṇāṃś ca anumantrya dhanaṃjayaḥ asṛjac charavarṣāṇi varṣāṇīva puraṃdaraḥ 50 tatas tejomayā bāṇā rathāt pārthasya niḥsṛtāḥ prādurāsan mahāvīryāḥ karṇasya ratham antikāt 51 tān karṇas tv agrato 'bhyastān moghāṃś cakre mahārathaḥ tato 'bravīd vṛṣṇi vīras tasminn astre vināśite 52 visṛjāstraṃ paraṃ pārtha rādheyo grasate śarān brahmāstram arjunaś cāpi saṃmantryātha prayojayat 53 hādayitvā tato bāṇaiḥ karṇāṃ prabhrāmya cārjunaḥ tasya karṇaḥ śaraiḥ kruddhaś ciccheda jyāṃ sutejanaiḥ 54 tato jyām avadhāyānyām anumṛjyā ca pāṇḍavaḥ śarair avākirat karṇaṃ dīpyamānaiḥ sahasraśaḥ 55 tasya jyāc chedanaṃ karṇo jyāvadhānaṃ ca saṃyuge nānvabudhyata śīghratvāt tad adbhutam ivābhavat 56 astrair astrāṇi rādheyaḥ pratyahan savyasācinaḥ cakre cābhyaddhikaṃ pārthāt svavīryaṃ pratidārśayan 57 tataḥ kṛṣṇo 'rjunaṃ dṛṣṭvā karṇāstreṇābhipīḍitam abhyasyety abravīt pārtham ātiṣṭhāstram anuttamam 58 tato 'nyam āgnisadṛśaṃ śaraṃ sarpaviṣopamam aśmasāramayaṃ divyam anumantrya dhanaṃjayaḥ 59 raudram asstraṃ samādāya kṣeptu kāmaḥ kirīṭivān tato 'grasan mahī cakraṃ rādheyasya mahāmṛdhe 60 grasta cakras tu rādheyaḥ kopād aśrūṇy avartayat so 'bravīd arjunaṃ cāpi muhūrtaṃ kṣama pāṇḍava 61 madhye cakram avagrastaṃ dṛṣṭvā daivād idaṃ mama pārtha kāpuruṣācīrṇam ābhisaṃdhiṃ vivarjaya 62 prakīrṇakeśaṃ vimukhe brāhmāṇe ca kṛtāñjalau śaraṇā gate nyastaśastre tathā vyasanage 'rjuna 63 abāṇe bhraṣṭakavace bhraṣṭa bhagnāyudhe tathā na śūrāḥ praharanty ājau na rājñe pārthivās tathā tvaṃ ca śūro 'si kaunteya tasmāt kṣama muhūrtakam 64 yāvac cakram idaṃ bhūmer uddharāmi dhanaṃjaya na māṃ rathastho bhūmiṣṭham asajjaṃ hantum arhasi na vāsudevāt tvatto vā pāṇḍaveya vibhemy aham 65 tvaṃ hi kṣatriya dāyādo mahākulavivardhanaḥ smṛtvā dharmopadeśaṃ tvaṃ muhūrtaṃ kṣama pāṇḍava |