Sacred Texts Hinduism Mahabharata Index Book 8 Index Previous Next
|
1
[धृ] तदा वयूढेष्व अनीकेषु संसक्तेषु च संजय संशप्तकान कदं पार्दॊ गतः कर्णश च पाण्डवान 2 एतथ विस्तरतॊ युथ्धं परब्रूहि कुशलॊ हय असि न हि तृप्यामि वीराणां शृण्वानॊ विक्रमान रणे 3 [स] तत सदाने समवस्दाप्य परत्यमित्रं महाबलम अव्यूहतार्जुनॊ वयूहं पुत्रस्य तव थुर्नये 4 तत साथिनागकलिलं पथातिरदसंकुलम धृष्टथ्युम्नमुखैर वयूढम अशॊभत महथ बलम 5 पारावत सवर्णाश्वश चन्थ्राथित्य समथ्युतिः पार्षतः परबभौ धन्वी कालॊ विग्रहवान इव 6 पार्षतं तव अभि संतस्दुर थरौपथेया युयुत्सवः सानुगा भीमवपुशश चन्थ्रं तारागणा इव 7 अद वयूढेष्व अनीकेषु परेक्ष्य संशप्तकान रणे करुथ्धॊ ऽरजुनॊ ऽभिथुथ्राव वयाक्षिपन गाण्डिवं धनुः 8 अद संशप्तकाः पार्दम अभ्यधावन वधैषिणः विजये कृतसंकल्पा मृत्युं कृत्वा निवर्तनम 9 तथ अश्वसंघ बहुलं मत्तनागरदाकुलम पत्तिमच छूर वीरौघैर थरुतम अर्जुनम आथ्रवत 10 स संप्रहारस तुमुलस तेषाम आसीत किरीटिना तस्यैव नः शरुतॊ याथृङ निवातकवचैः सह 11 रदान अश्वान धवजान नागान पत्तीन रदपतीन अपि इषून धनूंषि खड्गांश च चक्राणि च परश्वधान 12 सायुधान उथ्यतान बाहून उथ्यतान्य आयुधानि च चिच्छेथ थविषतां पार्दः शिरांसि च सहस्रशः 13 तस्मिन सैन्ये महावर्ते पातालावर्त संनिभे निमग्नं तं रदं मत्वा नेथुः संशप्तका मुथा 14 स पुरस्ताथ अरीन हत्वा पश्चार्धेनॊत्तरेण च थक्षिणेन च बीभत्सुः करुथ्धॊ रुथ्रः पशून इव 15 अद पाञ्चाल चेथीनां सृञ्जयानां च मारिष तवथीयैः सह संग्राम आसीत परमथारुणः 16 कृपश च कृतवर्मा च शकुनिश चापि सौबलः हृष्टसेनाः सुसंरब्धा रदानीकैः परहारिणः 17 कॊसलैः काशिमत्स्यैश च कारूषैः केकयैर अपि शूरसेनैः शूर वीरैर युयुधुर युथ्धथुर्मथाः 18 तेषाम अन्तकरं युथ्धं थेहपाप्म परणाशनम शूथ्र विट कषत्रवीराणां धर्म्यं सवर्ग्यं यशः करम 19 थुर्यॊधनॊ ऽपि सहितॊ भरातृभिर भरतर्षभ गुप्तः कुरुप्रवीरैश च मथ्राणां च महारदैः 20 पाण्डवैः सहपाञ्चालैश चेथिभिः सात्यकेन च युध्यमानं रणे कर्णं कुरुवीरॊ ऽभयपालयत 21 कर्णॊ ऽपि निशितैर बाणैर विनिहत्य महाचमूम परमृथ्य च रदश्रेष्ठान युधिष्ठिरम अपीडयत 22 विपत्रायुध थेहासून कृत्वा शत्रून सहस्रशः युक्त्वा सवर्गयशॊभ्यां च सवेभ्यॊ मुथम उथावहत 23 [धृ] यत तत परविश्य पार्दानां सेनां कुर्वञ जनक्षयम कर्णॊ राजानम अभ्यर्च्छत तन ममाचक्ष्व संजय 24 के च परवीराः पार्दानां युधि कर्णम अवारयन कांश च परमद्याधिरदिर युधिष्ठिरम अपीडयत 25 [स] धृष्टथ्युम्नमुखान पार्दान थृष्ट्वा कर्णॊ वयवस्दितान समभ्यधावत तवरितः पाञ्चालाञ शत्रुकर्शनः 26 तं तूर्णम अभिधावन्तं पाञ्चाला जितकाशिनः परत्युथ्ययुर महाराज हंसा इव महार्णवम 27 ततः शङ्खसहस्राणां निस्वनॊ हृथयंगमः पराथुरासीथ उभयतॊ भेरीशब्थश च थारुणः 28 नाना वाथित्रनाथश च थविपाश्वरदनिस्वनः सिंहनाथश च वीराणाम अभवथ थारुणस तथा 29 साथ्रि थरुमार्णवा भूमिः सवाताम्बुथम अम्बरम सार्केन्थु गरहनक्षत्रा थयौश च वयक्तं वयघूर्णत 30 अति भूतानि तं शब्थं मेनिरे ऽति च विव्यदुः यानि चाप्लव सत्त्वानि परायस तानि मृतानि च 31 अद कर्णॊ भृशं करुथ्धः शीघ्रम अस्त्रम उथीरयन जघान पाण्डवीं सेनाम आसुरीं मघवान इव 32 स पाण्डवरदांस तूर्णं परविश्य विसृजञ शरान परभथ्रकाणां परवरान अहनत सप्त सप्ततिम 33 ततः सुपुङ्खैर निशितै रदश्रेष्ठॊ रदेषुभिः अवधीत पञ्चविंशत्या पाञ्चालान पञ्चविंशतिम 34 सुवर्णपुङ्खैर नाराचैः परकायविथारणैः चेथिकान अवधीथ वीरः शतशॊ ऽद सहस्रशः 35 तं तदा समरे कर्म कुर्वाणम अतिमानुषम परिवव्रुर महाराज पाञ्चालानां रदव्रजाः 36 ततः संधाय विशिखान पञ्च भारत थुःसहान पाञ्चालान अवधीत पञ्च कर्णॊ वैकर्तनॊ वृषः 37 भानुथेवं चित्रसेनं सेना बिन्थुं च भारत तपनं शूरसेनं च पाञ्चालान अवधीथ रणे 38 पाञ्चालेषु च शूरेषु वध्यमानेषु सायकैः हाहाकारॊ महान आसीत पाञ्चालानां महाहवे 39 तेषां संकीर्यमाणानां हाहाकारकृता थिशः पुनर एव च तान कर्णॊ जघानाशु पतत्रिभिः 40 चक्ररक्षौ तु कर्णस्य पुत्रौ मारिष थुर्जयौ सुषेणः सत्यसेनश च तयक्त्वा पराणान अयुध्यताम 41 पृष्ठगॊपस तु कर्णस्य जयेष्ठः पुत्रॊ महारदः वृषसेनः सवयं कर्णं पृष्ठतः पर्यपालयत 42 धृष्टथ्युम्नः सात्यकिश च थरौपथेया वृकॊथरः जनमेजयः शिखण्डी च परवीराश च परभथ्रकाः 43 चेथिकेकयपाञ्चाला यमौ मत्स्याश च थंशिताः समभ्यधावन राधेयं जिघांसन्तः परहारिणः 44 त एनं विविधैः शस्त्रैः शरधाराभिर एव च अभ्यवर्षन विमृथ्नन्तः परावृषीवाम्बुथा गिरिम 45 पितरं तु परीप्सन्तः कर्ण पुत्राः परहारिणः तवथीयाश चापरे राजन वीरा वीरान अवारयन 46 सुषेणॊ भीमसेनस्य छित्त्वा भल्लेन कार्मुकम नाराचैः सप्तभिर विथ्ध्वा हृथि भीमं ननाथ ह 47 अदान्यथ धनुर आथाय सुथृढं भीमविक्रमः सज्यं वृकॊथरः कृत्वा सुषेणस्याच्छिनथ धनुः 48 विव्याध चैनं नवभिः करुथ्धॊ नृत्यन्न इवेषुभिः कर्णं च तूर्णं विव्याध तरिसप्तत्या शितैः शरैः 49 सत्यसेनं च थशभिः साश्वसूतध्वजायुधम पश्यतां सुहृथां मध्ये कर्ण पुत्रम अपातयत 50 कषुरप्र णुन्नं तत तस्य शिरश चन्थ्रनिभाननम शुभथर्शनम एवासीन नालभ्रष्टम इवाम्बुजम 51 हत्वा कर्णसुतं भीमस तावकान पुनर आर्थयत कृप हार्थिक्ययॊश छित्त्वा चापे ताव अप्य अदार्थयत 52 थुःशासनं तरिभिर विथ्ध्वा शकुनिं षड्भिर आयसैः उलूकं च पतत्रिं च चकार विरदाव उभौ 53 हे सुषेण हतॊ ऽसीति बरुवन्न आथत्त सायकम तम अस्य कर्णश चिच्छेथ तरिभिश चैनम अताडयत 54 अदान्यम अपि जग्राह सुपर्वाणं सुतेजनम सुषेणायासृजथ भीमस तम अप्य अस्याच्छिनथ वृषः 55 पुनः कर्णस तरिसप्तत्या भीमसेनं रदेषुभिः पुत्रं परीप्सन विव्याध करूरं करूरैर जिघांसया 56 सुषेणस तु धनुर गृह्य भारसाधनम उत्तमम नकुलं पञ्चभिर बाणैर बाह्वॊर उरसि चार्थयत 57 नकुलस तं तु विंशत्या विथ्ध्वा भारसहैर थृढैः ननाथ बलवन नाथं कर्णस्य भयम आथधत 58 तं सुषेणॊ महाराज विथ्ध्वा थशभिर आशुगैः चिच्छेथ च धनुः शीघ्रं कषुरप्रेण महारदः 59 अदान्यथ धनुर आथाय नकुलः करॊधमूर्च्छितः सुषेणं बहुभिर बाणैर वारयाम आस संयुगे 60 स तु बाणैर थिशॊ राजन्न आच्छाथ्य परवीरहा आजघ्ने सारदिं चास्य सुषेणं च ततस तरिभिः चिच्छेथ चास्य सुथृढं धनुर भल्लैस तरिभिस तरिधा 61 अदान्यथ धनुर आथाय सुषेणः करॊधमूर्छितः अविध्यन नकुलं षष्ट्या सहथेवं च सप्तभिः 62 तथ युथ्धं सुमहथ घॊरम आसीथ थेवासुरॊपमम निघ्नतां सायकैस तूर्णम अन्यॊन्यस्य वधं परति 63 सात्यकिर वृषसेनस्य हत्वा सूतं तरिभिः शरैः धनुश चिच्छेथ भल्लेन जघानाश्वांश च सप्तभिः धवजम एकेषुणॊन्मद्य तरिभिस तं हृथ्य अताडयत 64 अदावसन्नः सवरदे मुहूर्तात पुनर उत्दितः अदॊ जिघांसुः शैनेयं खड्गचर्म भृथ अभ्ययात 65 तस्य चाप्लवतः शीघ्रं वृषसेनस्य सात्यकिः वराहकर्णैर थशभिर अविध्यथ असि चर्मणी 66 थुःशासनस तु तं थृष्ट्वा विरदं वयायुधं कृतम आरॊप्य सवरदे तूर्णम अपॊवाह रदान्तरम 67 अदान्यं रदम आस्दाय वृषसेनॊ महारदः कर्णस्य युधि थुर्धर्षः पुनः पृष्ठम अपालयत 68 थुःशासनं तु शैनेयॊ नवैर नवभिर आशुगैः विसूताश्वरदं कृत्वा ललाडे तरिभिर आर्पयत 69 स तव अन्यं रदम आस्दाय विधिवत कल्पितं पुनः युयुधे पाण्डुभिः सार्धं कर्णस्याप्याययन बलम 70 धृष्टथ्युम्नस ततः कर्णम अविध्यथ थशभिः शरैः थरौपथेयास तरिसप्तत्या युयुधानस तु सप्तभिः 71 भीमसेनश चतुःषष्ट्या सहथेवश च पञ्चभिः नकुलस तरिंशता बाणैः शतानीकश च सप्तभिः शिखण्डी थशभिर वीरॊ धर्मराजः शतेन तु 72 एते चान्ये च राजेन्थ्र परवीरा जय गृथ्धिनः अभ्यर्थयन महेष्वासं सूतपुत्रं महामृधे 73 तान सूतपुत्रॊ विशिखैर थशभिर थशभिः शितैः रदे चारु चरन वीरः पत्यविध्यथ अरिंथमः 74 तत्रास्त्र वीर्यं कर्णस्य लाघवं च महात्मनः अपश्याम महाराज तथ अथ्भुतम इवाभवत 75 न हय आथथानं थथृशुः संथधानं च सायकान विमुञ्चन्तं च संरम्भाथ थथृशुस ते महारदम 76 थयौर वियथ भूर थिशश चाशु परणुन्ना निशितैः शरैः अरुणाभ्रावृताकारं तस्मिन थेशे बभौ वियत 77 नृत्यन्न इव हि राधेयश चापहस्तः परतापवान यैर विथ्धः परत्यविध्यत तान एकैकं तरिगुणैः शरैः 78 थशभिर थशभिश चैनान पुनर विथ्ध्वा ननाथ ह साश्वसूत धवजच छत्रास ततस ते विवरं थथुः 79 तान परमृथ्नन महेष्वासान राधेयः शरवृष्टिभिः राजानीकम असंबाधं पराविशच छत्रुकर्शनः 80 स रदांस तरिशतान हत्वा चेथीनाम अनिवर्तिनाम राधेयॊ निशितैर बाणैर ततॊ ऽभयार्च्छथ युधिष्ठिरम 81 ततस ते पाण्डवा राजञ शिखण्डी च ससात्यकिः राधेयात परिरक्षन्तॊ राजानं पर्यवारयन 82 तदैव तावकाः सर्वे कर्णं थुर्वारणं रणे यत्ताः सेना महेष्वासाः पर्यरक्षन्त सर्वशः 83 नाना वाथित्रघॊषाश च पराथुरासन विशां पते सिंहनाथश च संजज्ञे शूराणाम अनिवर्तिनाम 84 ततः पुनः समाजग्मुर अभीताः कुरुपाण्डवाः युधिष्ठिर मुखाः पार्दाः सूतपुत्र मुखा वयम |
1
[dhṛ] tathā vyūḍheṣv anīkeṣu saṃsakteṣu ca saṃjaya saṃśaptakān kathaṃ pārtho gataḥ karṇaś ca pāṇḍavān 2 etad vistarato yuddhaṃ prabrūhi kuśalo hy asi na hi tṛpyāmi vīrāṇāṃ śṛṇvāno vikramān raṇe 3 [s] tat sthāne samavasthāpya pratyamitraṃ mahābalam avyūhatārjuno vyūhaṃ putrasya tava durnaye 4 tat sādināgakalilaṃ padātirathasaṃkulam dhṛṣṭadyumnamukhair vyūḍham aśobhata mahad balam 5 pārāvata savarṇāśvaś candrāditya samadyutiḥ pārṣataḥ prababhau dhanvī kālo vigrahavān iva 6 pārṣataṃ tv abhi saṃtasthur draupadeyā yuyutsavaḥ sānugā bhīmavapuśaś candraṃ tārāgaṇā iva 7 atha vyūḍheṣv anīkeṣu prekṣya saṃśaptakān raṇe kruddho 'rjuno 'bhidudrāva vyākṣipan gāṇḍivaṃ dhanuḥ 8 atha saṃśaptakāḥ pārtham abhyadhāvan vadhaiṣiṇaḥ vijaye kṛtasaṃkalpā mṛtyuṃ kṛtvā nivartanam 9 tad aśvasaṃgha bahulaṃ mattanāgarathākulam pattimac chūra vīraughair drutam arjunam ādravat 10 sa saṃprahāras tumulas teṣām āsīt kirīṭinā tasyaiva naḥ śruto yādṛṅ nivātakavacaiḥ saha 11 rathān aśvān dhvajān nāgān pattīn rathapatīn api iṣūn dhanūṃṣi khaḍgāṃś ca cakrāṇi ca paraśvadhān 12 sāyudhān udyatān bāhūn udyatāny āyudhāni ca ciccheda dviṣatāṃ pārthaḥ śirāṃsi ca sahasraśaḥ 13 tasmin sainye mahāvarte pātālāvarta saṃnibhe nimagnaṃ taṃ rathaṃ matvā neduḥ saṃśaptakā mudā 14 sa purastād arīn hatvā paścārdhenottareṇa ca dakṣiṇena ca bībhatsuḥ kruddho rudraḥ paśūn iva 15 atha pāñcāla cedīnāṃ sṛñjayānāṃ ca māriṣa tvadīyaiḥ saha saṃgrāma āsīt paramadāruṇaḥ 16 kṛpaś ca kṛtavarmā ca śakuniś cāpi saubalaḥ hṛṣṭasenāḥ susaṃrabdhā rathānīkaiḥ prahāriṇaḥ 17 kosalaiḥ kāśimatsyaiś ca kārūṣaiḥ kekayair api śūrasenaiḥ śūra vīrair yuyudhur yuddhadurmadāḥ 18 teṣām antakaraṃ yuddhaṃ dehapāpma praṇāśanam śūdra viṭ kṣatravīrāṇāṃ dharmyaṃ svargyaṃ yaśaḥ karam 19 duryodhano 'pi sahito bhrātṛbhir bharatarṣabha guptaḥ kurupravīraiś ca madrāṇāṃ ca mahārathaiḥ 20 pāṇḍavaiḥ sahapāñcālaiś cedibhiḥ sātyakena ca yudhyamānaṃ raṇe karṇaṃ kuruvīro 'bhyapālayat 21 karṇo 'pi niśitair bāṇair vinihatya mahācamūm pramṛdya ca rathaśreṣṭhān yudhiṣṭhiram apīḍayat 22 vipatrāyudha dehāsūn kṛtvā śatrūn sahasraśaḥ yuktvā svargayaśobhyāṃ ca svebhyo mudam udāvahat 23 [dhṛ] yat tat praviśya pārthānāṃ senāṃ kurvañ janakṣayam karṇo rājānam abhyarcchat tan mamācakṣva saṃjaya 24 ke ca pravīrāḥ pārthānāṃ yudhi karṇam avārayan kāṃś ca pramathyādhirathir yudhiṣṭhiram apīḍayat 25 [s] dhṛṣṭadyumnamukhān pārthān dṛṣṭvā karṇo vyavasthitān samabhyadhāvat tvaritaḥ pāñcālāñ śatrukarśanaḥ 26 taṃ tūrṇam abhidhāvantaṃ pāñcālā jitakāśinaḥ pratyudyayur mahārāja haṃsā iva mahārṇavam 27 tataḥ śaṅkhasahasrāṇāṃ nisvano hṛdayaṃgamaḥ prādurāsīd ubhayato bherīśabdaś ca dāruṇaḥ 28 nānā vāditranādaś ca dvipāśvarathanisvanaḥ siṃhanādaś ca vīrāṇām abhavad dāruṇas tadā 29 sādri drumārṇavā bhūmiḥ savātāmbudam ambaram sārkendu grahanakṣatrā dyauś ca vyaktaṃ vyaghūrṇata 30 ati bhūtāni taṃ śabdaṃ menire 'ti ca vivyathuḥ yāni cāplava sattvāni prāyas tāni mṛtāni ca 31 atha karṇo bhṛśaṃ kruddhaḥ śīghram astram udīrayan jaghāna pāṇḍavīṃ senām āsurīṃ maghavān iva 32 sa pāṇḍavarathāṃs tūrṇaṃ praviśya visṛjañ śarān prabhadrakāṇāṃ pravarān ahanat sapta saptatim 33 tataḥ supuṅkhair niśitai rathaśreṣṭho ratheṣubhiḥ avadhīt pañcaviṃśatyā pāñcālān pañcaviṃśatim 34 suvarṇapuṅkhair nārācaiḥ parakāyavidāraṇaiḥ cedikān avadhīd vīraḥ śataśo 'tha sahasraśaḥ 35 taṃ tathā samare karma kurvāṇam atimānuṣam parivavrur mahārāja pāñcālānāṃ rathavrajāḥ 36 tataḥ saṃdhāya viśikhān pañca bhārata duḥsahān pāñcālān avadhīt pañca karṇo vaikartano vṛṣaḥ 37 bhānudevaṃ citrasenaṃ senā binduṃ ca bhārata tapanaṃ śūrasenaṃ ca pāñcālān avadhīd raṇe 38 pāñcāleṣu ca śūreṣu vadhyamāneṣu sāyakaiḥ hāhākāro mahān āsīt pāñcālānāṃ mahāhave 39 teṣāṃ saṃkīryamāṇānāṃ hāhākārakṛtā diśaḥ punar eva ca tān karṇo jaghānāśu patatribhiḥ 40 cakrarakṣau tu karṇasya putrau māriṣa durjayau suṣeṇaḥ satyasenaś ca tyaktvā prāṇān ayudhyatām 41 pṛṣṭhagopas tu karṇasya jyeṣṭhaḥ putro mahārathaḥ vṛṣasenaḥ svayaṃ karṇaṃ pṛṣṭhataḥ paryapālayat 42 dhṛṣṭadyumnaḥ sātyakiś ca draupadeyā vṛkodaraḥ janamejayaḥ śikhaṇḍī ca pravīrāś ca prabhadrakāḥ 43 cedikekayapāñcālā yamau matsyāś ca daṃśitāḥ samabhyadhāvan rādheyaṃ jighāṃsantaḥ prahāriṇaḥ 44 ta enaṃ vividhaiḥ śastraiḥ śaradhārābhir eva ca abhyavarṣan vimṛdnantaḥ prāvṛṣīvāmbudā girim 45 pitaraṃ tu parīpsantaḥ karṇa putrāḥ prahāriṇaḥ tvadīyāś cāpare rājan vīrā vīrān avārayan 46 suṣeṇo bhīmasenasya chittvā bhallena kārmukam nārācaiḥ saptabhir viddhvā hṛdi bhīmaṃ nanāda ha 47 athānyad dhanur ādāya sudṛḍhaṃ bhīmavikramaḥ sajyaṃ vṛkodaraḥ kṛtvā suṣeṇasyācchinad dhanuḥ 48 vivyādha cainaṃ navabhiḥ kruddho nṛtyann iveṣubhiḥ karṇaṃ ca tūrṇaṃ vivyādha trisaptatyā śitaiḥ śaraiḥ 49 satyasenaṃ ca daśabhiḥ sāśvasūtadhvajāyudham paśyatāṃ suhṛdāṃ madhye karṇa putram apātayat 50 kṣurapra ṇunnaṃ tat tasya śiraś candranibhānanam śubhadarśanam evāsīn nālabhraṣṭam ivāmbujam 51 hatvā karṇasutaṃ bhīmas tāvakān punar ārdayat kṛpa hārdikyayoś chittvā cāpe tāv apy athārdayat 52 duḥśāsanaṃ tribhir viddhvā śakuniṃ ṣaḍbhir āyasaiḥ ulūkaṃ ca patatriṃ ca cakāra virathāv ubhau 53 he suṣeṇa hato 'sīti bruvann ādatta sāyakam tam asya karṇaś ciccheda tribhiś cainam atāḍayat 54 athānyam api jagrāha suparvāṇaṃ sutejanam suṣeṇāyāsṛjad bhīmas tam apy asyācchinad vṛṣaḥ 55 punaḥ karṇas trisaptatyā bhīmasenaṃ ratheṣubhiḥ putraṃ parīpsan vivyādha krūraṃ krūrair jighāṃsayā 56 suṣeṇas tu dhanur gṛhya bhārasādhanam uttamam nakulaṃ pañcabhir bāṇair bāhvor urasi cārdayat 57 nakulas taṃ tu viṃśatyā viddhvā bhārasahair dṛḍhaiḥ nanāda balavan nādaṃ karṇasya bhayam ādadhat 58 taṃ suṣeṇo mahārāja viddhvā daśabhir āśugaiḥ ciccheda ca dhanuḥ śīghraṃ kṣurapreṇa mahārathaḥ 59 athānyad dhanur ādāya nakulaḥ krodhamūrcchitaḥ suṣeṇaṃ bahubhir bāṇair vārayām āsa saṃyuge 60 sa tu bāṇair diśo rājann ācchādya paravīrahā ājaghne sārathiṃ cāsya suṣeṇaṃ ca tatas tribhiḥ ciccheda cāsya sudṛḍhaṃ dhanur bhallais tribhis tridhā 61 athānyad dhanur ādāya suṣeṇaḥ krodhamūrchitaḥ avidhyan nakulaṃ ṣaṣṭyā sahadevaṃ ca saptabhiḥ 62 tad yuddhaṃ sumahad ghoram āsīd devāsuropamam nighnatāṃ sāyakais tūrṇam anyonyasya vadhaṃ prati 63 sātyakir vṛṣasenasya hatvā sūtaṃ tribhiḥ śaraiḥ dhanuś ciccheda bhallena jaghānāśvāṃś ca saptabhiḥ dhvajam ekeṣuṇonmathya tribhis taṃ hṛdy atāḍayat 64 athāvasannaḥ svarathe muhūrtāt punar utthitaḥ atho jighāṃsuḥ śaineyaṃ khaḍgacarma bhṛd abhyayāt 65 tasya cāplavataḥ śīghraṃ vṛṣasenasya sātyakiḥ varāhakarṇair daśabhir avidhyad asi carmaṇī 66 duḥśāsanas tu taṃ dṛṣṭvā virathaṃ vyāyudhaṃ kṛtam āropya svarathe tūrṇam apovāha rathāntaram 67 athānyaṃ ratham āsthāya vṛṣaseno mahārathaḥ karṇasya yudhi durdharṣaḥ punaḥ pṛṣṭham apālayat 68 duḥśāsanaṃ tu śaineyo navair navabhir āśugaiḥ visūtāśvarathaṃ kṛtvā lalāḍe tribhir ārpayat 69 sa tv anyaṃ ratham āsthāya vidhivat kalpitaṃ punaḥ yuyudhe pāṇḍubhiḥ sārdhaṃ karṇasyāpyāyayan balam 70 dhṛṣṭadyumnas tataḥ karṇam avidhyad daśabhiḥ śaraiḥ draupadeyās trisaptatyā yuyudhānas tu saptabhiḥ 71 bhīmasenaś catuḥṣaṣṭyā sahadevaś ca pañcabhiḥ nakulas triṃśatā bāṇaiḥ śatānīkaś ca saptabhiḥ śikhaṇḍī daśabhir vīro dharmarājaḥ śatena tu 72 ete cānye ca rājendra pravīrā jaya gṛddhinaḥ abhyardayan maheṣvāsaṃ sūtaputraṃ mahāmṛdhe 73 tān sūtaputro viśikhair daśabhir daśabhiḥ śitaiḥ rathe cāru caran vīraḥ patyavidhyad ariṃdamaḥ 74 tatrāstra vīryaṃ karṇasya lāghavaṃ ca mahātmanaḥ apaśyāma mahārāja tad adbhutam ivābhavat 75 na hy ādadānaṃ dadṛśuḥ saṃdadhānaṃ ca sāyakān vimuñcantaṃ ca saṃrambhād dadṛśus te mahāratham 76 dyaur viyad bhūr diśaś cāśu praṇunnā niśitaiḥ śaraiḥ aruṇābhrāvṛtākāraṃ tasmin deśe babhau viyat 77 nṛtyann iva hi rādheyaś cāpahastaḥ pratāpavān yair viddhaḥ pratyavidhyat tān ekaikaṃ triguṇaiḥ śaraiḥ 78 daśabhir daśabhiś cainān punar viddhvā nanāda ha sāśvasūta dhvajac chatrās tatas te vivaraṃ daduḥ 79 tān pramṛdnan maheṣvāsān rādheyaḥ śaravṛṣṭibhiḥ rājānīkam asaṃbādhaṃ prāviśac chatrukarśanaḥ 80 sa rathāṃs triśatān hatvā cedīnām anivartinām rādheyo niśitair bāṇair tato 'bhyārcchad yudhiṣṭhiram 81 tatas te pāṇḍavā rājañ śikhaṇḍī ca sasātyakiḥ rādheyāt parirakṣanto rājānaṃ paryavārayan 82 tathaiva tāvakāḥ sarve karṇaṃ durvāraṇaṃ raṇe yattāḥ senā maheṣvāsāḥ paryarakṣanta sarvaśaḥ 83 nānā vāditraghoṣāś ca prādurāsan viśāṃ pate siṃhanādaś ca saṃjajñe śūrāṇām anivartinām 84 tataḥ punaḥ samājagmur abhītāḥ kurupāṇḍavāḥ yudhiṣṭhira mukhāḥ pārthāḥ sūtaputra mukhā vayam |