Sacred Texts Hinduism Mahabharata Index Book 8 Index Previous Next
|
1
[स] अदॊत्तरेण पाण्डूनां सेनायां धवनिर उत्दितः रदनागाश्वपत्तीनां थण्डधारेण वध्यताम 2 निवर्तयित्वा तु रदं केशवॊ ऽरजुनम अब्रवीत वाहयन्न एव तुरगान गरुडानिलरंहसः 3 मागधॊ ऽदाप्य अतिक्रान्तॊ थविरथेन परमादिना भगथत्ताथ अनवरः शिक्षया च बलेन च 4 एनं हत्वा निहन्तासि पुनः संशप्तकान इति वाक्यान्ते परापयत पार्दं थण्डधारान्तिकं परति 5 स मागधानां परवरॊ ऽङकुश गरहॊ; गरहेष्व असह्यॊ विकचॊ यदा गरहः सपत्नसेनां परममाद थारुणॊ; महीं समग्रां विकचॊ यदा गरहः 6 सुकल्पितं थानव नागसंनिभं; महाभ्रसंह्राथम अमित्रमर्थनम रदाश्वमातङ्गगणान सहस्रशः; समास्दितॊ हन्ति शरैर थविपान अपि 7 रदान अधिष्ठाय स वाजिसारदीन; रदांश च पथ्भिस तवरितॊ वयपॊदयत थविपांश च पथ्भ्यां चरणैः करेण च; थविपास्दितॊ हन्ति स कालचक्रवत 8 नरांश च कार्ष्णायस वर्म भूषणान; निपात्य साश्वान अपि पत्तिभिः सह वयपॊदयथ थन्ति वरेण शुष्मिणा; स शब्थवत सदूलनडान यदातदा 9 अदार्जुनॊ जयातलनेमि निस्वने; मृथङ्गभेरीबहु शङ्खनाथिते नराश्वमातङ्गसहस्रनाथितै; रदॊत्तमेनाभ्यपतथ थविपॊत्तमम 10 ततॊ ऽरजुनं थवाथशभिः शरॊत्तमैर; जनार्थनं षॊडशभिः समार्थयत स थण्डधारस तुरगांस तरिभिस तरिभिस; ततॊ ननाथ परजहास चासकृत 11 ततॊ ऽसय पार्दः स गुणेषु कार्मुकं; चकर्त भल्लैर धवजम अप्य अलंकृतम पुनर नियन्तॄन सह पाथगॊप्तृभिस; ततस तु चुक्रॊध गिरिव्रजेश्वरः 12 ततॊ ऽरजुनं भिन्नकटेन थन्तिना; घनाघनेन अनिलतुल्यरंहसा अतीव चुक्षॊभयिषुर जनार्थनं; धनंजयं चाभिजघान तॊमरैः 13 अदास्य बाहू थविपहस्तसंनिभौ; शिरश च पूर्णेन्थुनिभाननं तरिभिः कषुरैः परचिच्छेथ सहैव पाण्डवस; ततॊ थविपं बाणशतैः समार्थयत 14 स पार्द बाणैस तपनीयभूषणैः; समारुचत काञ्चनवर्म भृथ थविपः तदा चकाशे निशि पर्वतॊ यदा; थवाग्निना परज्वलितौषधि थरुमः 15 स वेथनार्तॊ ऽमबुथनिस्वनॊ नथंश; चलन भरमन परस्खलितॊ ऽऽतुरॊ थरवन पपात रुग्णः सनियन्तृकस तदा; यदा गिरिर वज्रनिपात चूर्णितः 16 हिमावथातेन सुवर्णमालिना; हिमाथ्रिकूटप्रतिमेन थन्तिना हते रणे भरातरि थण्ड आव्रजज; जिघांसुर इन्थ्रावरजं धनंजयम 17 स तॊमरैर अर्ककरप्रभैस तरिभिर; जनार्थनं पञ्चभिर एव चार्जुनम समर्पयित्वा विननाथ चार्थर्यस; ततॊ ऽसय बाहू विचकर्त पाण्डवः 18 कषुर परकृत्तौ सुभृशं स तॊमरौ; चयुताङ्गथौ चन्थनरूषितौ भुजौ गजात पतन्तौ युगपथ विरेजतुर; यदाथ्रिशृङ्गात पतितौ महॊरगौ 19 अदार्धचन्थ्रेण हृतं किरीटिना; पपात थण्डस्य शिरः कषितिं थविपात तच छॊणिताभं निपतथ विरेजे; थिवाकरॊ ऽसताथ इव पश्चिमां थिशम 20 अद थविपं शवेतनगाग्र संनिभं; थिवाकरांशु परतिमैः शरॊत्तमैः बिभेथ पार्तः स पपात नानथन; हिमाथ्रिकूटः कुलिशाहतॊ यदा 21 ततॊ ऽपरे तत्प परतिमा जगॊत्तमा; जिगीषवः संयति सव्यसाचिनम तदा कृतास तेन यदैव तौ थविपौ; ततः परभग्नं सुमहथ रिपॊर बलम 22 गजा रदाश्वाः पुरुषाश च संघशः; परस्परघ्नाः परिपेतुर आहवे परस्परप्रस्खलिताः समाहता; भृशं च तत तत कुलभाषिणॊ हताः 23 अदार्जुनं सवे परिवार्य सैनिकाः; पुरंथरं थेवगणा इवाब्रुवन अभैष्म यस्मान मरणाथ इव परजाः; स वीर थिष्ट्या निहतस तवया रिपुः 24 न चेत परित्रास्य इमाञ जनान भयाथ; थविषथ्भिर एवं बलिभिः परपीडितान तदाभविष्यथ थविषतां परमॊथनं; यदा हतेष्व एष्व इह नॊ ऽरिषु तवया 25 इतीव भूयश च सुहृथ्भिर ईरिता; निशम्य वाचः सुमनास ततॊ ऽरजुनः यदानुरूपं परतिपूज्य तं जनं; जगाम संशप्तक संघहा पुनः |
1
[s] athottareṇa pāṇḍūnāṃ senāyāṃ dhvanir utthitaḥ rathanāgāśvapattīnāṃ daṇḍadhāreṇa vadhyatām 2 nivartayitvā tu rathaṃ keśavo 'rjunam abravīt vāhayann eva turagān garuḍānilaraṃhasaḥ 3 māgadho 'thāpy atikrānto dviradena pramāthinā bhagadattād anavaraḥ śikṣayā ca balena ca 4 enaṃ hatvā nihantāsi punaḥ saṃśaptakān iti vākyānte prāpayat pārthaṃ daṇḍadhārāntikaṃ prati 5 sa māgadhānāṃ pravaro 'ṅkuśa graho; graheṣv asahyo vikaco yathā grahaḥ sapatnasenāṃ pramamātha dāruṇo; mahīṃ samagrāṃ vikaco yathā grahaḥ 6 sukalpitaṃ dānava nāgasaṃnibhaṃ; mahābhrasaṃhrādam amitramardanam rathāśvamātaṅgagaṇān sahasraśaḥ; samāsthito hanti śarair dvipān api 7 rathān adhiṣṭhāya sa vājisārathīn; rathāṃś ca padbhis tvarito vyapothayat dvipāṃś ca padbhyāṃ caraṇaiḥ kareṇa ca; dvipāsthito hanti sa kālacakravat 8 narāṃś ca kārṣṇāyasa varma bhūṣaṇān; nipātya sāśvān api pattibhiḥ saha vyapothayad danti vareṇa śuṣmiṇā; sa śabdavat sthūlanaḍān yathātathā 9 athārjuno jyātalanemi nisvane; mṛdaṅgabherībahu śaṅkhanādite narāśvamātaṅgasahasranāditai; rathottamenābhyapatad dvipottamam 10 tato 'rjunaṃ dvādaśabhiḥ śarottamair; janārdanaṃ ṣoḍaśabhiḥ samārdayat sa daṇḍadhāras turagāṃs tribhis tribhis; tato nanāda prajahāsa cāsakṛt 11 tato 'sya pārthaḥ sa guṇeṣu kārmukaṃ; cakarta bhallair dhvajam apy alaṃkṛtam punar niyantṝn saha pādagoptṛbhis; tatas tu cukrodha girivrajeśvaraḥ 12 tato 'rjunaṃ bhinnakaṭena dantinā; ghanāghanena anilatulyaraṃhasā atīva cukṣobhayiṣur janārdanaṃ; dhanaṃjayaṃ cābhijaghāna tomaraiḥ 13 athāsya bāhū dvipahastasaṃnibhau; śiraś ca pūrṇendunibhānanaṃ tribhiḥ kṣuraiḥ praciccheda sahaiva pāṇḍavas; tato dvipaṃ bāṇaśataiḥ samārdayat 14 sa pārtha bāṇais tapanīyabhūṣaṇaiḥ; samārucat kāñcanavarma bhṛd dvipaḥ tathā cakāśe niśi parvato yathā; davāgninā prajvalitauṣadhi drumaḥ 15 sa vedanārto 'mbudanisvano nadaṃś; calan bhraman praskhalito ''turo dravan papāta rugṇaḥ saniyantṛkas tathā; yathā girir vajranipāta cūrṇitaḥ 16 himāvadātena suvarṇamālinā; himādrikūṭapratimena dantinā hate raṇe bhrātari daṇḍa āvrajaj; jighāṃsur indrāvarajaṃ dhanaṃjayam 17 sa tomarair arkakaraprabhais tribhir; janārdanaṃ pañcabhir eva cārjunam samarpayitvā vinanāda cārdaryas; tato 'sya bāhū vicakarta pāṇḍavaḥ 18 kṣura prakṛttau subhṛśaṃ sa tomarau; cyutāṅgadau candanarūṣitau bhujau gajāt patantau yugapad virejatur; yathādriśṛṅgāt patitau mahoragau 19 athārdhacandreṇa hṛtaṃ kirīṭinā; papāta daṇḍasya śiraḥ kṣitiṃ dvipāt tac choṇitābhaṃ nipatad vireje; divākaro 'stād iva paścimāṃ diśam 20 atha dvipaṃ śvetanagāgra saṃnibhaṃ; divākarāṃśu pratimaiḥ śarottamaiḥ bibheda pārtaḥ sa papāta nānadan; himādrikūṭaḥ kuliśāhato yathā 21 tato 'pare tatp pratimā jagottamā; jigīṣavaḥ saṃyati savyasācinam tathā kṛtās tena yathaiva tau dvipau; tataḥ prabhagnaṃ sumahad ripor balam 22 gajā rathāśvāḥ puruṣāś ca saṃghaśaḥ; parasparaghnāḥ paripetur āhave parasparapraskhalitāḥ samāhatā; bhṛśaṃ ca tat tat kulabhāṣiṇo hatāḥ 23 athārjunaṃ sve parivārya sainikāḥ; puraṃdaraṃ devagaṇā ivābruvan abhaiṣma yasmān maraṇād iva prajāḥ; sa vīra diṣṭyā nihatas tvayā ripuḥ 24 na cet paritrāsya imāñ janān bhayād; dviṣadbhir evaṃ balibhiḥ prapīḍitān tathābhaviṣyad dviṣatāṃ pramodanaṃ; yathā hateṣv eṣv iha no 'riṣu tvayā 25 itīva bhūyaś ca suhṛdbhir īritā; niśamya vācaḥ sumanās tato 'rjunaḥ yathānurūpaṃ pratipūjya taṃ janaṃ; jagāma saṃśaptaka saṃghahā punaḥ |